Buzz
Tài liệu Soạn văn 11: Chiều sương là một nguồn kiến thức vô cùng hữu ích được giới thiệu bởi Mytour.
Học sinh lớp 11 có thể xem chi tiết tài liệu được đăng tải dưới đây.
Chuẩn bị cho bài viết về Chiều sương
Trước khi bắt đầu đọc
Dự đoán chủ đề của văn bản dựa trên tiêu đề?
Gợi ý:
Tiêu đề “Chiều sương” gợi lên khung cảnh thơ mộng của buổi chiều.
Bắt đầu đọc văn bản
Câu hỏi 1: Cảnh vật ở làng chài vào chiều xuân được nhìn thấy và cảm nhận bởi ai?
Cảnh vật xuất hiện qua góc nhìn và cảm nhận của một nhân vật trẻ trong truyện: một chàng trai.
Câu hỏi 2: Trong phần này, ai là người kể chuyện? Ai là người nghe chuyện?
- Người kể chuyện: ông Nhiệm Bình
- Người nghe chuyện: một chàng trai
Câu hỏi 3: Những chi tiết ở đoạn này thể hiện điều gì về cuộc sống lao động của ngư dân?
Cuộc sống lao động của ngư dân được mô tả là vất vả và đầy khó khăn.
Câu hỏi 4: Các ngư dân dự đoán sẽ chứng kiến điều gì sắp xảy ra?
Dự đoán: Các ngư dân sắp sẽ chứng kiến một vụ người đuối nước.
Câu hỏi 5: Tại sao việc ông Xin Kính xuất hiện với chiếc thuyền lại có ý nghĩa quan trọng trong câu chuyện?
Tạo sự liên kết với phần tiếp theo của câu chuyện,
Sau khi đọc xong
Câu 1. Hãy tóm tắt nội dung tổng quan của văn bản và đánh giá về cách tác giả đặt tên truyện.
- Nội dung tổng quan của văn bản: Vào một buổi chiều sương lãng đãng, chàng trai nghe ông Nhiệm Bình kể lại câu chuyện đi biển của một nhóm bạn chài (trong đó có ông). Họ gặp một trận bão lớn và suýt mất mạng. Trên đường trở về, trong sương mù, họ gặp một chiếc thuyền ma, sau này họ biết người trên thuyền đã qua đời sau trận bão đó.
- Cách đặt tên “Chiều sương”: ngắn gọn, chỉ ra thời điểm nghệ thuật của sự kiện.
Câu 2. Kẻ bảng sau vào vở, ghi lại một số sự kiện chính và các chi tiết diễn tả cảm xúc, suy nghĩ của các nhân vật:
Phần | Sự kiện | Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật |
Phần 1 (chuyện chàng trai đến thăm lão Nhiệm Bình) | - Chiều sương, chàng trai đến thăm lão Nhiệm Bình. - Chàng trai nài nỉ lão kể chuyện đi biển, đặc biệt là chuyện đi biển gặp ma. - Lão Nhiệm Bình kể một số mẩu chuyện nhỏ, rồi bắt đầu kể chuyện đi biển gặp chiếc “thuyền ma”. | - Chàng trai thích câu chuyện kì ảo, nhưng không tin chuyện ma quỷ. - Lão Nhiệm Bình kể chuyện ma với một thái độ bình thản, âm - dương không phân biệt, vì nói cho cùng đều là người làng họ, chẳng may gặp nạn, nên giờ tìm chút hơi ấm dương gian. |
Phần 2 (chuyện chiếc thuyền trong ngày giông bão) | - Chiếc thuyền ông Phó Nhị đi trai ra khơi đánh bắt cá. - Đến chiều, bão tố nổi lên kéo đến quá nửa đêm. - Một chiếc thuyền kì dị xuất hiện, đó là thuyền của ông Xin Kính. - Thuyền Phó Nhị vớt được anh Hoe Chước của thuyền Xin Kính, lúc đó chiếc thuyền Xin Kính biến mất. Thì ra, chiếc thuyền đã bị sóng đánh tan tành, không ai sống sót. | - Những người đi chài đã quen với bất trắc, gian truân của việc đi biển. - Dù thường xuyên đối mặt với mất mát, nhưng họ vẫn bàng hoàng, lo sợ,... |
Câu 3. Phân biệt người kể chuyện và góc nhìn trong văn bản 'Chiều sương'. Sự chọn lựa người kể chuyện và góc nhìn như vậy, có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm?
- Người kể chuyện:
- Phần 1: chàng trai, ngay từ phần này cũng có nhiều câu là lời của lão Nhiệm Bình.
- Phần 2: lão Nhiệm Bình
- Góc nhìn:
- Phần 1: chàng trai, lão Nhiệm Bình
- Phần 2: lão Nhiệm Bình, đôi khi chuyển sang một số bạn chài khác,
Câu 4. Tìm một số chi tiết, hình ảnh thể hiện quan niệm về cõi âm và mối liên hệ giữa cõi dương và cõi âm của chàng trai và của những người dân làng chài trong văn bản. Nêu rõ những điểm tương đồng và khác biệt giữa các quan niệm này.
- Tương đồng: không sợ cõi âm, người đã qua đời
- Khác biệt:
- Chàng trai: không tin vào ma quỷ
- Dân làng: âm dương không rõ ràng, người đã qua đời không cảm giác xa lạ, một số quan niệm khi ra biển
Câu 5. Đánh giá tác dụng của việc xen kẽ thực tế và hư cấu trong truyện.
Tác dụng: tăng sự hấp dẫn của truyện, giúp độc giả hiểu được cuộc sống gian khổ của ngư dân, thể hiện tư tưởng của tác giả về mối quan hệ giữa thế giới hiện thực và thế giới siêu nhiên - sự kết hợp của hai thế giới này, cho thấy niềm tin rằng người đã khuất vẫn tồn tại trong thế giới của những người còn sống, tham gia vào cuộc sống như một sự tiếc nuối đối với thế giới vật chất, cũng như một cách để những người còn sống nhớ về người đã khuất.
Câu 6. Có quan điểm cho rằng truyện tập trung vào “ma”, “thuyền ma”, và những sự kiện tai họa trên biển cả cũng như cuộc sống gian khổ của dân làng chài, nhưng không tạo ra cảm giác lạnh lẽo, kinh hoàng mà lại mang đến một bầu không khí gần gũi, ấm áp, lạc quan. Ý kiến của bạn về quan điểm này như thế nào?
- Quan điểm: đồng tình
- Lý do: Mặc dù mô tả cuộc hành trình trên biển đầy khắc nghiệt và không chắc chắn, nhưng khi miêu tả cuộc sống của làng chài, tình cảm với nhau và tình cảm với người đã khuất, tạo ra một không khí ấm áp, gần gũi và lạc quan.
Câu 7. Câu chuyện về chiếc thuyền của ông Xin Kính ở quá khứ và lão Nhiệm Bình cùng chàng trai trẻ ngày nay làm bạn nghĩ gì về tình cảm, thái độ của con người đối với biển cả?
Con người biết ơn biển cả, vì biển cả cung cấp nguồn tài nguyên và sinh kế cho con người, nhưng cũng đồng thời gây ra những tai ương không lường trước trong các chuyến đi biển.
* Bài tập sáng tạo:
Bằng cách lấy cảm hứng từ không gian “chiều sương” trong truyện hoặc cuộc trò chuyện giữa lão Nhiệm Bình và chàng trai hoặc hình ảnh của người dân làng chài vượt qua những tai họa ở phần kết, hãy sáng tạo một bài thơ, một bức tranh hoặc một kịch bản cho một cảnh trong một vở kịch.
Học sinh tự thực hiện.
