Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ tóm gọn (Trích, Lê Đạt), Ngữ văn lớp 10, Nối văn hóa tri thức với cuộc sống

Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ (Trích - Lê Đạt), Ngữ văn lớp 10 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Soạn bài, Tóm tắt tác phẩm Chữ bầu lên ngắn gọn nhất nhà thơ Lê Đạt

I. Trước khi đọc văn bản

1. Theo bạn, nhà thơ cần phải là người như thế nào? Bạn có nghĩ việc làm thơ liên quan đến những khoảnh khắc cao trào, 'bốc đồng' không?
Học sinh trả lời dựa trên tưởng tượng cá nhân.
Gợi ý:
- Trong tưởng tượng của tôi, nhà thơ là những người:
+ Sở hữu tâm hồn cao đẹp, trong trắng.
+ Có khả năng sáng tạo về ngôn từ và đầy cảm xúc.
+ Có khả năng quan sát tinh tế, nhạy bén trước sự biến động của thế giới.
- Theo tôi, làm thơ đôi khi liên quan đến những khoảnh khắc cao trào, 'bốc đồng'.
2. Bạn nhớ hoặc thích định nghĩa nào về thơ, nhà thơ hay công việc làm thơ không?
Học sinh trả lời dựa trên trải nghiệm cá nhân.
Gợi ý:
- Định nghĩa về thơ: 'Thơ trước hết là cuộc sống, sau cùng là nghệ thuật.' (Bê-lin-xki)
- Nhà thơ: 'Nhà thơ như chú ong biến đổi hàng trăm hoa thành mật ngọt/ Một mật ngọt là đòn vận chuyển vô số chuyến bay của chú ong.' (Chế Lan Viên)
- Công việc làm thơ: 'Làm thơ là như cân một phần nghìn gam quặng chữ.' (Mai-a-cốp-xki)

II. Trên văn bản đọc

1. Liệu tác giả có sai khi sử dụng 'ý tại ngôn tại' không?
Trả lời:
Tác giả không sai khi sử dụng 'ý tại ngôn tại' vì ông muốn nói đến sự khác biệt trong ngôn ngữ văn bản thường và ngôn ngữ thơ. Ngôn ngữ thường có thể truyền đạt ý nghĩa đầy đủ hoặc trong một lần nói. Trái lại, ngôn ngữ thơ thường ít từ và gợi cảm hơn, khuyến khích người nghe, độc giả tiếp tục tìm kiếm, phát hiện ý nghĩa của các hình ảnh thơ.
2. 'Nghĩa tiêu dùng' và 'nghĩa tự vị' - hai thuật ngữ này có diễn đạt cùng ý không?
Trả lời:
+ 'Nghĩa tiêu dùng': nghĩa được sử dụng trong ngôn ngữ hàng ngày, dễ hiểu và phù hợp với mọi người. Nghĩa của một từ, câu thay đổi tùy thuộc vào bối cảnh và đối tượng giao tiếp.
+ 'Nghĩa tự vị': nghĩa được giải thích trong các từ điển, từ điển. Nghĩa cố định, không thay đổi.
- Hai thuật ngữ này không diễn đạt cùng một ý.
3. Tác giả 'ghét' hay 'không ưa' điều gì? Ngược lại, ông 'thích' đối tượng nào? Bạn nghĩ rằng bạn đã hiểu đúng điều tác giả muốn truyền đạt?
Trả lời:
- 'Tôi rất không thích định kiến ngớ ngẩn: những nhà thơ Việt Nam thường chín sớm nên cũng tàn sớm'.
- 'Tôi không ưa những nhà thơ thiên tài.'
- 'Tôi thích những nhà thơ chăm chỉ, lặp lại, làm việc chăm chỉ trên tờ giấy, đổi bút mồ hôi lấy từng chữ.'
- Tôi nghĩ rằng tôi đã hiểu đúng điều tác giả muốn truyền đạt vì ông muốn vinh danh những nhà thơ lao động chữ nghĩa.
4. 'Không có chức nhà thơ suốt đời', vậy khi nào một 'nhà thơ' không còn là nhà thơ nữa?
Trả lời:
Một 'nhà thơ' không còn là nhà thơ khi họ không được cử lại thông qua sự bình chọn của đồng đạo.

III. Trả lời câu hỏi

1. Nội dung chính được thảo luận trong văn bản là gì?
Trả lời:
Nội dung chính được thảo luận trong văn bản là về lao động chữ nghĩa trong quá trình sáng tạo thơ và ý nghĩa đặc biệt của 'chữ' trong thơ.
2. Hãy tìm một câu trong văn bản có thể đặc biệt nổi bật ý chủ của quan điểm thơ của tác giả.
Trả lời:
Một câu văn nổi bật ý chủ trong quan điểm thơ của tác giả: 'Người làm thơ không bằng ý mà là bằng chữ.'.
3. Ở phần 2 của văn bản, tác giả đã tranh cãi với hai quan điểm phổ biến: