Soạn bài 'Chữ người tử tù' (trang 21) - Kết nối tri thức

Buzz

Nội dung bài viết

Soạn bài 'Chữ người tử tù' (trang 21) - Kết nối tri thức

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Trong truyện ngắn 'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân, bài viết tập trung vào cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao, một nhân vật tài năng và quyết tâm, với viên quản ngục.
- Huấn Cao được mô tả là một người có tính cách mạnh mẽ, kiên định trong tư tưởng và tinh thần.
- Câu chuyện thể hiện sự đối đầu giữa cái đẹp tinh thần và hoàn cảnh khắc nghiệt của ngục tù, cũng như lòng biết trân trọng và yêu thích cái đẹp của nhân vật.
- Huấn Cao và viên quản ngục biểu hiện sức mạnh của cái đẹp giữa hoàn cảnh khắc nghiệt.
- Tác phẩm nhấn mạnh rằng đẹp luôn có thể chiến thắng sự xấu xa và sự ác, tỏa sáng và ảnh hưởng đến mọi người.

Với bài 'Chữ người tử tù' trên các trang 21 đến 27 trong sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn 10.

Soạn bài 'Chữ người tử tù' (trang 21) - Kết nối tri thức

*Trước khi đọc:

Câu hỏi (trang 20 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Tác phẩm viết về cuộc đời của người tử tù và tài viết chữ của họ.

*Trong khi đọc

1. Tóm tắt cuộc trò chuyện giữa người quản ngục và thầy thơ

- Người quản ngục nhận được danh sách sáu tên tù án chém, trong đó có Huấn Cao – người được khen ngợi về tài viết chữ nhanh và đẹp. Người quản ngục yêu cầu thầy thơ quét dọn lại cái buồng trong cùng để giữ Huấn Cao. Cả hai đều cảm thấy tiếc nuối khi một người tài năng như Huấn Cao phải chết.

2. Tập trung vào mô tả về ngoại hình, suy nghĩ, lời nói, sở thích, môi trường sống của người quản ngục và những câu văn khái quát về tính cách của họ.

Đặc điểm	Chi tiết / câu văn
Ngoại hình	Người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu
Suy nghĩ	Những đường nhăn nheo của một bộ mặt tư lự bây giờ biến mất hẳn, chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ.
Lời nói	Có lẽ lão bát này cũng là một người khá đây. Có lẽ hắn cũng như mình. Chọn nhầm nghề mất rồi. Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người tài, hẳn không phải kẻ xấu hay là vô tình. Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao, ta muốn cho ông ta đỡ cực trong những ngày cuối cùng còn lại, nhưng chỉ sợ tên bát phẩm thơ lại này đem cáo giác với quan trên thì khó mà ở yên. Để mai ta dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu”
Sở thích	Kính mến khí phách, biết trọng người tài
Môi trường sống	Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc
Tính cách	Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên coi ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ.

3. Người quản ngục sẽ đối xử với Huấn Cao như thế nào? Cụ thể nào trong phần (1) khiến bạn suy đoán như vậy?

- Người quản ngục sẽ đối xử tốt với Huấn Cao, dành cho Huấn Cao những đặc quyền riêng.

- Chi tiết:

+Yêu cầu thầy thơ quét dọn phòng giam cuối cùng

+Lời nói thể hiện ý muốn tìm hiểu tâm trạng của thầy thơ để biết cách đối xử với Huấn Cao mà không bị phát hiện

4. Mô tả tình hình khi quản ngục gặp gỡ Huấn Cao

- Huấn Cao và Viên quản ngục gặp nhau trong nhà tù. Huấn Cao hiện diện với vẻ tự tin, kiên định, lạnh lùng. Viên quản ngục dễ tính, kín đáo để bảo vệ sự tôn trọng đã được biết trước.

5. Cách Huấn Cao tiếp nhận 'đặc quyền' từ quản ngục như thế nào?

- Huấn Cao tiếp tục nhận lấy rượu thịt bình thường, coi như một phần của cuộc sống trước khi bị giam cầm. Tuy nhiên, khi quản ngục đề xuất thêm, Huấn Cao từ chối một cách thẳng thắn, mong muốn quản ngục không xen vào cuộc sống của mình.

6. Dự đoán Huấn Cao có đánh giá cao người quản ngục không?

- Huấn Cao có thể đánh giá cao người quản ngục.

7. Chú ý các chi tiết tạo nên bức tranh cho câu chữ.

- Bối cảnh: thời gian, không gian.

- Lời nói, cử chỉ, hành động của người xin chữ và người cho chữ.

Thời gian	Buổi đêm, trước ngày Huấn Cao bị đưa ra pháp trường
Không gian	Trong một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện tổ rập, đất bừa bãi phân chuột phân gián
Con người	Người cho chữ	Người nhận chữ
Lời nói	Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy quản nên thay chốn ở đi....	Kẻ mê muội này xin bái lĩnh
Cử chỉ, Hành động	Đậm tô những nét chữ trên tấm lụa trắng tinh	Khúm múm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa. Cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào.

8. Huấn Cao gợi ý gì cho người quản ngục? Người quản ngục phản ứng ra sao trước lời khuyên ấy?

- Huấn Cao gợi ý: Quản ngục nên rời bỏ công việc hiện tại, trở về với cuộc sống ở quê nhà, rồi sau đó mới nghĩ đến việc viết chữ.

- Phản ứng của người quản ngục: Bị xúc động, ngả lưng trước người tù, gật đầu một cái, và với giọng nước mắt ướt áo, gật đầu làm biểu hiện đồng cảm.

9. Câu chuyện có khớp với những suy nghĩ ban đầu của bạn khi đọc tên truyện không?

- Cốt truyện tương tự như dự đoán: về cuộc sống của người tử tù và tài năng viết chữ của họ.

* Sau khi đọc: Ý chính

Trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân, Huấn Cao - một nhân vật tài năng, kiên định, và gan dạ, đã được mô tả một cách thành công. Tác giả thông qua câu chuyện này thể hiện quan điểm về vẻ đẹp, khẳng định sức mạnh vĩnh cửu của vẻ đẹp và tiết lộ sâu xa tình yêu quê hương.

* Gợi ý câu trả lời sau khi đọc

Câu hỏi 1 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Sự gặp gỡ gay go giữa Huấn Cao - một tài năng kiên cường, quyết tâm phá vỡ xã hội hiện tại và người quản ngục - một người yêu cái đẹp nhưng lại đại diện cho xã hội mà Huấn Cao muốn thay đổi.

Câu hỏi 2 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Phân tích về nhân vật quản ngục do Nguyễn Tuân viết. Điều này làm cho độc giả hiểu rằng viên quản ngục không phải là một người đại diện cho quyền lực xã hội như họ thường nghĩ. Thực ra, viên quản ngục là một người hiền lành, tốt bụng, biết trân trọng và thưởng thức cái đẹp, giống như “âm thanh trong trẻo trong một bản hòa âm mà âm nhạc phức tạp đều tấp nập và hỗn loạn”.

Câu hỏi 3 (trang 27 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Sự kiện khi thầy thơ gặp lại Huấn Cao, mô tả chi tiết về sự việc và tâm trạng của viên quản ngục.

- Sau sự kiện này, Huấn Cao đã có lòng biết ơn hơn đối với viên quản ngục và trân trọng sự tận tâm của ông, chấp nhận viết chữ tặng viên quản ngục.

Câu hỏi 4 (trang 27 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Các chi tiết nổi bật về tính cách của nhân vật Huấn Cao

+ Huấn Cao lạnh lùng, có gương mặt sắt đá, uốn cong cơ thể, hôn mình hơn đầu thành gối đẩy chúng đầu vào tường đá với sức mạnh.

+ Huấn Cao tiếp tục nhận thức nhẹ nhàng rượu thịt, coi đó như một hành động tự nhiên đã làm trước khi bị giam giữ

+ Huấn Cao phản hồi quản ngục: “Ta chỉ mong muốn một điều duy nhất là nhà ngươi không đặt chân vào đây”

+ Một tù nhân bị còng tay, chân bị xiềng, đang viết chữ trên một tấm vải trắng căng trên một tấm gỗ.

+ Huấn Cao khuyên quản ngục: “Ở đây thật hỗn loạn. Tôi khuyên ngài nên rời khỏi địa điểm này.... Ngài nên quay về quê nhà mà sống, hãy từ bỏ công việc hiện tại trước khi suy nghĩ về việc chơi chữ.”

- Đặc điểm tính cách: Huấn Cao là một con người tài năng, có trái tim trong sáng và tính cách mạnh mẽ, không khuất phục.

Câu hỏi 5 (trang 27 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Cảnh viết chữ là một hình ảnh hiếm có, đặc biệt vì nó xảy ra trong tình huống đặc biệt:

+ Thời gian: Lúc khuya cuối cùng trước khi Huấn Cao bị hành quyết.

+ Không gian: Trong buồng giam hẹp hòi, bẩn thỉu và ẩm ướt

Hương vị của mực >< mùi hôi thối, ẩm mốc từ căn phòng giam

→ Thời gian và không gian cho việc sáng tạo chữ trong điều kiện khắc nghiệt chưa từng thấy: cái đẹp được sinh ra giữa môi trường bẩn thỉu, ngột ngạt; sự cao cả vẫn tỏa sáng trong chính nơi tối tăm và đầy ác mộng.

+ Sự tương phản về hoàn cảnh của hai nhân vật

Người cho chữ

Người nhận chữ

-Người cầm đầu chống lại triều đình

-Mất tự do về thể xác nhưng tự do trong tâm hồn

-Cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang tô đậm những nét chữ trên nền lụa trắng tinh

-Một viên chức trong bộ máy cai trị,đại diện của thế lực đen tối.

-Tự do về thể xác nhưng mất tự do trong tâm hồn

-Khúm núm,run run,kính cẩn,vái lạy

+ Mặc dù số phận của họ khác biệt nhưng họ đều có tính cách đồng nhất. Đó là sự đồng nhất giữa người tài năng sáng tạo ra cái đẹp và người biết trân trọng, yêu thích cái đẹp. Dù ở mặt xã hội, họ có thể trái ngược nhau nhưng trong lĩnh vực nghệ thuật, họ là bạn đồng hành, đều là những người yêu thích và say mê cái đẹp.

=> Hoàn cảnh khắc nghiệt cùng với những điểm tương đồng và tương phản trong tính cách đã tạo ra một bức tranh cho việc sáng tạo chữ “chưa từng thấy”.

Câu 6 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

+ Chỉ khi lòng người trong sạch, họ mới có thể đắm chìm trong vẻ đẹp.

+ Người thưởng thức văn chương không chỉ bằng mắt mà còn bằng tâm.

+ Sức mạnh của cái đẹp sẽ luôn vượt lên và chiến thắng sự xấu xa.

Câu 7 (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

- Cả Tử Văn và Huấn Cao đều mang trong mình một tinh thần 'ngông'. 'Ngông' ở đây không phải là kiêu căng mà là tinh thần kiêng nể, bất khuất, kiên cường, không bao giờ chịu khuất phục trước điều ác, luôn chiến đấu bảo vệ chân lý.

* Liên kết giữa đọc và viết

Bài tập (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Chữ người tử tù.

Đoạn văn tham khảo:

Cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân được coi là một “cảnh tượng xưa nay chưa từng có”. Đầu tiên, vì hoàn cảnh diễn ra nó vô cùng đặc biệt: vào buổi đêm – trước khi Huấn Cao ra pháp trường đối mặt với cái chết. Huấn Cao đã viết chữ tặng viên quản ngục ngay trong ngục tù hôi thối, bẩn thỉu. Cái đẹp lại được sáng tạo giữa chốn hôi thối, nhơ nhuốc; sự thanh lương cao cả lại tỏa sáng ở chính nơi mà bóng tối và sự ác đang thống trị. Huấn Cao – một người tù mang gông cổ, chân vướng xiềng, đang viết những nét chữ tài hoa với tư thế đầy đặn, kiêu căng. Viên quản ngục – biểu tượng cho quyền lực, lại ở tư thế khiêm nhường, kính trọng nhờ vào việc xin chữ. Mặc dù đối lập về hoàn cảnh nhưng họ lại phát hiện sự đồng điệu giữa một con người tài hoa tạo ra cái đẹp và một người tiếp nhận, đam mê cái đẹp. Từ đó, tác giả đã truyền đi thông điệp: cái đẹp luôn tỏa sáng trong mọi hoàn cảnh, cái đẹp có sức ảnh hưởng và đánh bại sự xấu xa, sự ác.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Tác phẩm 'Chữ người tử tù' nói về ai và điều gì?

Tác phẩm 'Chữ người tử tù' viết về cuộc đời của Huấn Cao, một tử tù tài năng với tài viết chữ đẹp. Tác giả Nguyễn Tuân khắc họa vẻ đẹp vĩnh cửu của chữ viết và sự kiên cường của Huấn Cao trong hoàn cảnh khó khăn.

Tính cách và suy nghĩ của viên quản ngục trong 'Chữ người tử tù' như thế nào?

Viên quản ngục là người có tính cách dịu dàng, biết trọng người tài, và cảm phục Huấn Cao. Dù làm trong môi trường tàn nhẫn, ông vẫn giữ được lòng nhân ái và có sự trân trọng đối với cái đẹp và tài năng.

Huấn Cao đối xử như thế nào với sự đối đãi đặc biệt của viên quản ngục?

Huấn Cao tiếp nhận sự đối đãi đặc biệt từ viên quản ngục một cách lạnh lùng và thẳng thắn từ chối thêm sự can thiệp vào cuộc sống của mình. Dù vậy, ông không tỏ ra hằn học, chỉ giữ vững lập trường riêng.

Cảnh viết chữ trong 'Chữ người tử tù' có ý nghĩa gì?

Cảnh viết chữ trong truyện mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện sự sáng tạo vĩ đại trong hoàn cảnh ngột ngạt và khắc nghiệt. Mặc dù ở trong ngục tù, Huấn Cao vẫn giữ được vẻ đẹp của nghệ thuật, qua đó truyền tải thông điệp về sức mạnh của cái đẹp.

Tại sao viên quản ngục lại có sự đồng cảm với Huấn Cao?

Viên quản ngục có sự đồng cảm với Huấn Cao vì ông là người hiểu và trân trọng tài năng, cái đẹp. Dù ở vị trí cai trị, ông cũng cảm thấy xúc động và muốn đối xử tốt với Huấn Cao, người có phẩm giá và tài năng vượt trội.

Bối cảnh trong 'Chữ người tử tù' đóng vai trò gì trong cốt truyện?

Bối cảnh của truyện, từ không gian chật hẹp trong ngục tù đến thời gian trước khi Huấn Cao bị hành quyết, tạo ra sự đối lập mạnh mẽ giữa cái đẹp và hoàn cảnh tăm tối. Chính những chi tiết này làm nổi bật sự sáng tạo và giá trị của nghệ thuật.

Huấn Cao có đánh giá cao viên quản ngục không?

Có, Huấn Cao có thể đánh giá cao viên quản ngục vì sự tôn trọng và biết thưởng thức cái đẹp. Mặc dù không thể hiện cảm xúc trực tiếp, nhưng Huấn Cao cũng tỏ ra trân trọng sự tận tâm và hiểu biết của viên quản ngục.