Buzz
Văn bản 'Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh' từ Vũ trung tùy bút phản ánh tình hình đất nước thời vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII. Bài văn này được dùng trong chương trình Ngữ Văn lớp 9.
Mytour đưa đến tài liệu Soạn văn 9: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh để bạn tham khảo.
Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh - Mẫu 1
Hướng dẫn soạn văn Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh chi tiết
I. Tác giả
Phạm Đình Hổ (1768 - 1839) tên tự là Tùng Niên hoặc Bỉnh Trực hiệu Đông Dã Tiều, còn được biết đến với bí danh Chiêu Hổ. Ông sinh ra tại làng Đan Loan, huyện Đường An, tỉnh Hải Dương (nay là xã Nhân Quyền, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương).
Ông sống trong thời đất nước hỗn loạn nên muốn ẩn cư. Đến thời Minh Mạng của triều Nguyễn, ông được mời ra làm quan nhưng đã từ chức nhiều lần và bị triệu ra nhiều.
Phạm Đình Hổ để lại nhiều tác phẩm có giá trị trong các lĩnh vực văn học, triết học, lịch sử... đều được viết bằng chữ Hán.
II. Các tác phẩm của Phạm Đình Hổ
1. Hoàn cảnh và ngữ cảnh sáng tác
Tác phẩm Vũ Trung tùy bút (Tùy bút viết trong những ngày mưa) là một công trình đặc sắc của Phạm Đình Hổ, được viết vào đầu thời kỳ đầu của triều Nguyễn (thế kỷ XIX).
Tác phẩm này bao gồm 88 đoạn tùy bút, mỗi đoạn ghi chép một mẩu chuyện nhỏ không theo cấu trúc hệ thống, tùy hứng và tự do.
2. Cấu trúc
Gồm 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”. Miêu tả cuộc sống hoang phí trong phủ chúa Trịnh.
- Phần 2: Phần còn lại. Bọn quan tham lam mượn danh chúa để vơ vét của dân chúng.
3. Tóm lược
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh kể về cháu Trịnh Sâm. Sau khi dẹp hết các phe phái trong và ngoài muốn tranh quyền lực, họ chuyển sang sự hưởng thụ và lãng mạn. Thú vui thường ngày của Trịnh Sâm là thưởng thức Tây Hồ. Binh lính và các quan lại theo hầu đông vui không khác gì một bữa tiệc. Chúa đi đến đâu cũng mang theo những đồ quý giá đến từ mọi nơi, đem về phủ mà không thiếu bất cứ thứ gì. Bọn quan lại trong phủ thường lợi dụng tình hình để chiếm đoạt, ra ngoài đe dọa dân chúng để cướp những đồ quý giá mang về cho chúa.
III. Phân tích văn bản
1. Cuộc sống xa hoa trong phủ chúa Trịnh
Cuộc sống xa hoa, thú vui sung sướng của chúa Trịnh được tác giả ghi chép một cách chân thực, tỉ mỉ:
- Thời gian: Khoảng năm Giáp Ngọ, Ất Mùi (1774 - 17750) trong một thời kỳ hưng thịnh.
- Chúa Trịnh Sâm cho xây dựng đền đài liên tục để thỏa mãn thú ăn chơi, hưởng lạc.
- Mỗi tháng ba lần, chúa Trịnh đều ra cung Thụy Liên trên Tây Hồ dạo chơi, luôn đi cùng nhiều binh lính tùy tùng.
- Điều đặc biệt là, thuyền của chúa luôn ghé vào các cửa hàng trong chợ, vơ vét những sản vật quý trong thiên hạ để mang về phủ, không bỏ lỡ bất kỳ thứ quý giá nào.
- Tác giả tập trung vào việc mô tả cẩn thận từng khung cảnh, đặc biệt là việc chúa Trịnh mang về phủ một cây đa để thể hiện sự xa hoa, phung phí và tốn kém của chúa.
=> Mô tả chân thực hành động thưởng thức và sung sướng của người lãnh đạo quốc gia, qua đó phản ánh trước điều không may của một triều đại.
2. Bọn quan lại lợi dụng danh chúa để lấy cắp của dân
Thái độ thưởng thức và tiêu tiền xa xỉ của lãnh đạo đã làm cho quan lại tìm cách lợi dụng và đe dọa dân lành.
- Họ thường xuyên kiểm tra những nhà có cây hoa cây cảnh để tìm cơ hội lấy trộm, đêm đến họ sẽ sai lính đến lấy đi cây hoa cây cảnh và sau đó buộc tội người chủ về việc giấu cất vật phẩm cung phụng để chiếm đoạt tiền của họ.
=> Họ lợi dụng và đe dọa một cách tinh vi.
- Trong gia đình tác giả, có câu chuyện về việc phải chặt cây lê và cây lựu đẹp để tránh tai họa.
=> Câu chuyện được kể một cách thuyết phục vì tác giả cũng đã trải qua những biến cố tương tự.
Soạn văn Sự cũ trong lâu đài hoàng gia Việt ngắn gọn
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Phong cách ăn uống xa xỉ của hoàng đế Việt và các quan thần của ông được mô tả thông qua những chi tiết nào? Đánh giá về phong cách viết của nhà văn ghi lại sự kiện. Vì sao kết thúc đoạn văn miêu tả này, tác giả lại nói: “người đọc thông thái biết đó là những điều không hoàn hảo”?
- Các chi tiết tiết lộ phong cách ăn uống xa xỉ của hoàng đế Việt và các quan thần:
- Hoàng đế xây dựng lâu đài, cung điện ở khắp mọi nơi.
- Thường xuyên tổ chức các cuộc lễ hội tại Hồ Tây: hàng tháng từ ba đến bốn lần. Gom góp đông đảo quan thần, dân cống, biểu diễn những trò vui vẻ hào nhoáng.
- Việc thu thập vật phẩm “phụng thủ” thực chất là để chiếm đoạt những tài sản quý giá trong xã hội và lấy cắp tiền bạc.
- Lý do tác giả nói “người đọc thông thái biết đó là những điều không hoàn hảo”: giống như một dự báo về một sự kiện tai họa sắp xảy ra.
Câu 2. Bọn quan lại trong lâu đài hoàng gia đã gây rối loạn cho dân bằng những thủ đoạn gì? Hiểu ý nghĩa của đoạn cuối văn: “Nhà chúng tôi ở phường Hà Khẩu cũng vì lý do này”.
- Bọn quan lại trong lâu đài hoàng gia đã làm bực mình dân chúng bằng những thủ đoạn: Họ rình rập xem nhà nào có hoa cây cảnh… thì biên nhận hai chữ “phụng thủ” (mang lên đều cho hoàng đế) nhưng thực ra là đêm tối sai quân lính đến lấy đi rồi quở trách chủ nhà là giấu đồ cung phụng để cướp tiền của họ.
- Ý nghĩa của đoạn kết: Lời chứng minh này càng làm cho những điều đã nói trước đó rõ ràng hơn vì đó là câu chuyện xảy ra trong gia đình tác giả.
Câu 3. Theo em, phong cách viết tự sự trong bài viết có điểm khác biệt nào so với thể loại truyện đã học ở bài trước không?
- Truyện: có kịch bản cụ thể, rõ ràng và nhân vật được mô tả với những nét ngoại hình, tính cách đặc trưng.
- Tùy bút: ghi chép các sự kiện theo cảm xúc, không theo một trình tự cố định và nhân vật thì không được phác họa rõ ràng về ngoại hình, tính cách.
II. Luyện tập
Dựa vào Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh và toàn bộ bài viết bổ sung dưới đây, hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày quan điểm của bạn về tình hình đất nước chúng ta vào thời kỳ vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII.
Gợi ý:
- Tình hình đất nước chúng ta vào thời kỳ vua Lê - chúa Trịnh: hỗn loạn, suy tàn.
Vua chúa sống phung phí, không quan tâm đến việc quản lý triều chính. - Quan lại không chỉ không khuyên can mà còn lợi dụng tình hình để gây ra thêm rối loạn.
- Đời sống của người dân rơi vào cảnh nghèo khổ, bị đàn áp và bóc lột.
Soạn bài Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh - Mẫu 2
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan thần được mô tả qua những chi tiết nào? Nhận xét về phong cách viết của tác giả khi ghi lại sự việc. Tại sao kết thúc đoạn văn này, tác giả lại nói: “người đọc thông thái biết đó là những điều không hoàn hảo”?
- Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan thần được mô tả qua:
- Chúa Trịnh Sâm cho xây dựng đền đài liên tiếp để thỏa mãn đam mê ăn chơi, tiêu sài.
- Mỗi tháng ba lần đều ra cung Thụy Liên trên Hồ Tây dạo chơi, mỗi lần đều có đầy binh lính đi cùng.
- Đặc biệt là, thuyền đến đâu cũng đỗ vào các cửa hàng trong chợ, lấy cắp những đồ quý giá trong xã hội mang về phủ mà không thiếu bất cứ món đồ nào.
- Lý do tác giả nói “người đọc thông thái biết đó là những điều không hoàn hảo”: giống như một dự báo về một bi kịch sắp xảy ra.
Câu 2. Bọn quan lại hầu cần trong lâu đài hoàng gia đã gây rối loạn cho dân bằng những chiêu trò nào? Hiểu ý nghĩa của đoạn cuối bài: “Nhà chúng ta ở phường Hà Khẩu cũng vì lý do này”.
- Bọn quan lại hầu cần trong lâu đài hoàng gia đã làm phiền dân bằng những chiêu trò: Họ đưa ra biên nhận hai chữ “phụng thủ” (mang lên cho vua) nhưng thực ra là đêm đến sai quân lính đến lấy đi rồi đổ tội cho chủ nhà là giấu đồ cung phụng để cướp tiền của họ.
- Ý nghĩa của đoạn kết: Lời chứng minh này làm rõ những điều đã nói trước đó hơn vì đó là câu chuyện xảy ra trong gia đình tác giả.
Câu 3. Theo em, phong cách viết tự sự trong bài có điểm khác biệt nào so với thể loại truyện mà các em đã học ở bài trước?
- Truyện: có kịch bản cụ thể, rõ ràng và nhân vật được mô tả với những nét ngoại hình, tính cách đặc trưng.
- Tùy bút: ghi chép các sự kiện theo cảm xúc, không theo một trình tự cố định và nhân vật thì không được phác họa rõ ràng về ngoại hình, tính cách.
II. Luyện tập
Dựa vào Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh và toàn bộ bài viết bổ sung dưới đây, hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày quan điểm của bạn về tình hình đất nước chúng ta vào thời kỳ vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII.
Gợi ý:
Bài viết Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh từ Vũ trung tùy bút đã thể hiện chân thực tình hình đất nước chúng ta vào thời kỳ vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII. Vua chúa chỉ biết ăn chơi hưởng lạc, không quan tâm đến việc quản lý triều chính. Quan lại không chỉ không khuyên can mà còn lợi dụng điều đó để gây ra thêm rối loạn. Tình hình đất nước trở nên rối loạn, hỗn loạn. Điều đó làm cho đời sống người dân ngày càng khó khăn, bị đàn áp và bóc lột đến xương tủy. Thật là tức giận với một chính quyền thảm hại.
Soạn bài Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh - Mẫu 3
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1.
- Thói ăn chơi xa xỉ của các chúa Trịnh và các quan lại hầu cận được mô tả qua các chi tiết:
- Xây dựng nhiều cung điện, đình đài liên tục.
- Mỗi tháng ba bốn lần, Vương ra cung Thụy Liên trên bờ Hồ Tây, quân đội và đầy đủ hầu binh bảo vệ từng bên của hồ, những quan thần đều che mặt bằng khăn che và mặc đồ phụ nữ, trang trí hàng hóa xung quanh hồ để bán.
- Mọi loại vật phẩm quý giá, đồ thổ cẩm hiếm có, chậu cây cảnh trong dân gian, Chúa đều thu thập, không thiếu gì.
- Lời văn ghi chép sự việc của tác giả: Khách quan, chân thực với những minh chứng cụ thể, rõ ràng.
- Nguyên nhân: Tác giả dự đoán về một bi kịch có thể xảy ra trong tương lai.
Câu 2.
- Hành động nhằng nhịt của các quan lại, hầu cận: Dùng lợi dụng tình hình để đe dọa dân; Đánh lừa, lấy lí do bất kỳ để làm hại người dân. Vào đêm, họ trèo qua rào tường, dùng sức mạnh lấy mất tài sản, sau đó bắt tội giấu đồ để cướp tiền.
- Ý nghĩa của đoạn kết: Tác giả ghi chép thực tế xảy ra trong gia đình mình để làm tăng tính chân thực.
Câu 3.
- Tùy bút:
- Cốt truyện được tổ chức theo mở đầu, phát triển, kết cấu rõ ràng.
- Nhân vật được phát triển với ngoại hình chi tiết, miêu tả tâm trạng và suy nghĩ sâu sắc.
- Ghi chép tùy hứng:
- Là việc ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc, không theo một cốt truyện nhất định mà chủ yếu nhằm thể hiện tâm trạng của tác giả.
- Nhân vật ít được mô tả về ngoại hình, tâm lý.
II. Bài tập
Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh trích từ Vũ trung tùy bút của tác giả Phạm Đình Hổ đã phản ánh chân thực tình hình đất nước chúng ta vào thời kỳ vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII. Vua chúa chỉ biết ăn chơi hưởng lạc, không quan tâm đến việc quản lý triều chính. Chủ yếu là chúa Trịnh Sâm, liên tục cho xây dựng đền đài để thỏa mãn thú ăn chơi, hưởng lạc. Mỗi tháng ba lần ra cung Thụy Liên trên Tây Hồ dạo chơi, mỗi lần đều có nhiều binh lính đi kèm. Đặc biệt, thuyền đi đâu cũng ghé vào chợ, lấy đi những vật phẩm quý giá trong dân gian đem về không thiếu thứ gì. Quan lại không chỉ không khuyên can mà còn tận dụng điều đó để gây thêm rối loạn. Hành vi nhũng nhiễu của các quan lại trong phủ chúa đã khiến cho tình hình đất nước trở nên lộn xộn, hỗn loạn. Cuộc sống của người dân ngày càng khổ cực, bị áp bức và bóc lột đến tận xương tủy. Thật là tức giận với một chính quyền bị suy sụp.
Soạn bài Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh - Mẫu 4
(1) Giới thiệu
Dẫn dắt, giới thiệu về bài văn Chuyện cũ trong lâu đài hoàng gia Trịnh.
(2) Nội dung chính
a. Cuộc sống xa xỉ trong lâu đài hoàng gia Trịnh
Tác giả miêu tả chi tiết và chân thực về cuộc sống xa xỉ, hưởng thú của chúa Trịnh:
- Thời gian: Khoảng năm 1774 - 1775, trong thời kỳ bất ổn của đất nước.
- Chúa Trịnh Sâm xây dựng đền đài liên miên để thỏa mãn sở thích ăn chơi, hưởng lạc của mình.
- Mỗi tháng ba lần, chúa ra cung Thụy Liên trên Tây Hồ dạo chơi, đưa theo nhiều binh lính tùy tùng.
- Thuyền chúa đi đến đâu cũng ghé vào cửa hàng trong chợ, thu mua những vật phẩm quý giá đem về phủ.
- Nhà văn tập trung vào việc miêu tả chi tiết về việc chúa mang về một cây đa để thể hiện sự xa hoa, tốn kém của chúa.
=> Truyền tải chân thực thói ăn chơi hưởng lạc của người đứng đầu quốc gia, từ đó tiên đoán về sự sụp đổ của một triều đại.
b. Những kẻ tham quan giả danh chúa để vơ vét của dân
Thói ăn chơi hưởng lạc của người đứng đầu quốc gia đã tạo cơ hội cho những kẻ tham quan giả danh chúa, ra ngoài đe dọa dân lành.
- Họ tìm kiếm những nhà có chậu hoa cây cảnh… và đưa hai chữ “phụng thủ” vào biên lai (để dâng lên chúa) nhưng thực sự là về đêm sai quân đến lấy đi, sau đó buộc tội người chủ là giấu vật cung phụng để lấy tiền của họ.
=> Vừa ăn trộm vừa la làng.
- Chuyện kể về gia đình ông: trước sân nhà có một cây lê to lớn, hoa nở thơm mùi vàng, cạnh đó có cây lựu đỏ rực, quả lựu lúc chín rất đẹp nhưng phải chặt đi để tránh rủi ro.
=> Cách kể sâu sắc khi tác giả cũng là nhân vật trong câu chuyện đó.
(3) Kết luận
Xác nhận về giá trị nội dung và tài nghệ của văn bản Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh.
