Tác phẩm Cô bé bán diêm sẽ được hướng dẫn tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn của sách Kết nối tri thức, giới thiệu cuộc sống cho lớp 6.
Mytour muốn mời bạn đọc tham khảo tài liệu Soạn văn 6: Cô bé bán diêm. Hãy cùng theo dõi ngay sau đây.
1. Kiến thức về Ngữ văn
1.1 Sự mô tả nhân vật trong câu chuyện kể
- Về ngoại hình: mô tả về bề ngoài của nhân vật (dáng vẻ, khuôn mặt, ánh mắt, làn da, mái tóc, trang phục…)
- Hành động: những động tác, hành động thể hiện cách nhân vật tương tác với chính mình và xung quanh.
- Lời nói: cách diễn đạt của nhân vật, thể hiện qua cả đối thoại và monolog.
- Tâm trạng nội tâm: những cảm xúc, tình cảm, suy tư của nhân vật.
1.2 Mở rộng phần chính của câu bằng cụm từ
- Phần chính của câu có thể là một từ hoặc một cụm từ. Sử dụng cụm từ làm phần chính của câu giúp câu truyền đạt nhiều thông tin hơn cho người đọc, người nghe. Có nhiều loại cụm từ, nhưng phổ biến nhất là cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ.
- Cụm danh từ bao gồm một danh từ và một số từ khác phụ trợ cho danh từ đó. Cụm động từ bao gồm một động từ và một số từ khác phụ trợ cho động từ đó. Cụm tính từ bao gồm một tính từ và một hoặc một số từ khác phụ trợ cho tính từ đó.
2. Soạn bài Cô bé bán diêm
2.1 Trước khi đọc
1. Giới thiệu ngắn gọn một câu chuyện hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với bạn.
- Một số bộ phim hoạt hình như: Doremon, Thám tử lừng danh Conan…
- Một số câu chuyện như: Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (Nguyễn Nhật Ánh), Đất rừng phương nam (Đoàn Giỏi)...
2. Chia sẻ một vài suy nghĩ của bạn về nhân vật đó.
Cảm nhận về nhân vật Nô-bi-ta trong bộ phim Doremon:
- Một chàng trai vụng về, lười biếng thường phải nhờ sự giúp đỡ từ bạn thân là Doremon.
- Nô-bi-ta cũng là một người trẻ giàu lòng tử tế, dũng cảm và coi trọng tình bạn..
=> Một nhân vật có những phẩm chất đáng để học tập.
2.2 Đọc văn bản
Câu 1. Điều gì sẽ xảy ra với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa?
Trong cái rét của mùa đông, em phải đi bán diêm trên đường phố mà không ai để ý đến em.
Câu 2. Sau khi mất bà, gia đình của cô bé bán diêm trải qua thời kỳ khó khăn như thế nào?
Gia sản tan rã, gia đình phải rời bỏ ngôi nhà ấm cúng để sống trong một căn nhà tối tăm, luôn phải chịu đựng những lời trách mắng và sỉ nhục.
Câu 3. Mỗi khi cô bé bán diêm quẹt diêm, cô thấy những hình ảnh gì? Đó có phải là thực tế hay chỉ là ảo mộng?
Mỗi khi cô quẹt diêm, cô sẽ nhìn thấy:
- Lần thứ nhất: bên cạnh lò sưởi
- Lần thứ hai: ở trong căn phòng có bàn ăn, trên bàn có một con ngỗng quay
- Lần thứ ba: dưới cây thông Noel
- Lần thứ tư: gặp lại người bà
- Lần cuối cùng: đi cùng người bà đến nơi hạnh phúc.
=> Tất cả đều là ảo mộng, không phải là sự thật.
Câu 4. Cô bé bán diêm đã gặp bi kịch, điều này có giống như em dự đoán không?
Cô bé bán diêm đã chết vì cảm lạnh trong đêm giao thừa.
Câu 5. Trong ngày đầu tiên của năm mới, có những hình ảnh trái ngược nhau như thế nào?
- Trong cảnh đón năm mới, có sự đối lập giữa hình ảnh rạng đông tươi sáng, ánh nắng mặt trời chiếu sáng trên bầu trời mờ nhạt và sự vui vẻ của mọi người ra khỏi nhà. Trong khi đó, ở một góc khuất, chỉ có cô bé với đôi má đỏ và đôi môi mỉm cười.
2.3 Sau khi đọc
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Trong truyện Cô bé bán diêm, câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy?
Câu chuyện trong truyện Cô bé bán diêm được kể theo ngôi thứ ba.
Câu 2. Trong đêm giao thừa lạnh giá, cô bé bán diêm phải ở ngoài đường như thế nào? Vì sao cô bé không dám quay về nhà?
- Cô bé phải ở ngoài đường trong một đêm:
- Thời gian: Là đêm giao thừa rét buốt.
- Không gian: Cửa sổ của các nhà đều sáng rực, phố phường ngấm ngầm hương thơm của ngỗng quay.
- Cô bé không dám quay về nhà vì: Nếu không bán được ít bao diêm hoặc không có một xu nào để mang về, cô bé sẽ bị cha đánh.
Câu 3. Mô tả chi tiết về ngoại hình của cô bé bán diêm như thế nào? Những đặc điểm đó giúp bạn hình dung ra cuộc sống của nhân vật ra sao?
- Mô tả chi tiết về ngoại hình của cô bé bán diêm:
- Đầu không mũ, chân đạp trên mặt đất, bước đi trong bóng tối của đêm.
- Ngồi nghiêng vào góc tường, giữa hai căn nhà.
- Gập gàng chân để giữ ấm nhưng lạnh lẽo càng trở nên khắc nghiệt hơn.
- Đôi bàn tay đơ ra vì cái lạnh.
- Sự sống của nhân vật qua chi tiết: Cuộc sống nghèo khổ và thiếu thốn của nhân vật không chỉ là về vật chất mà còn là về tinh thần, thiếu đi sự ân cần từ người thân trong gia đình.
Câu 4. Mỗi lần quẹt diêm, cô bé bán diêm mong ước điều gì? Em nghĩ liệu có thể thay đổi thứ tự của những ước mong đó không?
- Ước mong của cô bé:
- Lần đầu tiên: Ao ước có lò sưởi - hy vọng được ấm áp.
- Lần thứ hai: Ao ước có phòng có bàn ăn, trên đó có ngỗng quay - mong muốn no nê.
- Lần thứ ba: Ao ước có cây thông Noel - ước ao đón giao thừa như mọi người.
- Lần thứ tư: Ao ước gặp lại bà - ao ước được âu yếm, được quan tâm.
- Lần cuối cùng: Quẹt hết số diêm còn lại - để gặp lại bà và đi cùng bà đến nơi hạnh phúc.
- Không thay đổi thứ tự của các lần quẹt diêm được, vì nó phản ánh mong ước cũng như tình hình hiện tại của cô bé (đáp ứng từ nhu cầu vật chất đến tinh thần của cô bé: ấm áp - no nê - niềm vui giao thừa - yêu thương của bà).
Câu 5. Em cảm nhận thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm là gì? Phân tích một số chi tiết làm cơ sở cho cảm nhận đó.
- Thái độ của người kể chuyện: sự đồng cảm và tình yêu thương sâu sắc với số phận bất hạnh của cô bé bán diêm.
- Tác giả đã thể hiện sự đồng cảm một cách rõ ràng “Em bé đáng thương, đói rét…”, “Em đã chết vì rét trong đêm giao thừa”, hoặc khi miêu tả cái chết của cô bé mà không làm cho nó trở nên đáng sợ: “một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang tươi cười”...
Câu 6. Đọc lại một số đoạn miêu tả về cách ứng xử của người qua đường trước hoàn cảnh của cô bé bán diêm. Ý kiến của em về cách họ ứng xử.
- Một số đoạn miêu tả về cách người qua đường ứng xử:
- Mọi người đi qua đường một cách vội vã, không một ai quan tâm đến lời chào của em, không ai mua diêm từ em.
- Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ đầy, nhưng mặt trời mọc lên rạng rỡ, chiếu sáng rực rỡ trên bầu trời xanh biếc. Mọi người đều hạnh phúc ra khỏi nhà.
- Người ta cùng nhau nói: “Chắc chắn cô bé muốn sưởi ấm!”....
- Đó là sự thờ ơ, lạnh lùng và thiếu lòng nhân ái giữa con người với con người.
Câu 7. Trong câu chuyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của gia đình trong đêm giao thừa so với cảnh giá lạnh, cô bé bán diêm cô đơn trên đường phố; không khí vui vẻ của ngày mới so với hình ảnh cô bé chết rét bên xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một số chi tiết, hình ảnh đó.
Với những chi tiết, hình ảnh đó, tác giả đã tạo nên tình cảnh vô cùng đáng thương cho cô bé bán diêm.
Câu 8. Các câu chuyện cổ tích thường có kết thúc có hậu, khiến nhân vật chính được sống hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao.
Kết thúc của truyện có hậu. Hình ảnh cô bé bán diêm mỉm cười dù đã qua đời - điều này giảm bớt nỗi đau cho câu chuyện. Điều này phản ánh ước mơ về một cuộc sống hạnh phúc của con người.
Viết kết nối với đọc
Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) với tiêu đề: Thư gửi tác giả của truyện Cô bé bán diêm.
- Gợi ý:
- Người sẽ đọc: tác giả An-đéc-xen
- Cách xưng hô: thể hiện sự tôn trọng với tác giả (ví dụ: cháu)
- Nội dung đoạn văn: trình bày suy nghĩ, cảm nhận về tác phẩm.
- Bản mẫu:
Mẫu 1
Thưa tác giả truyện Cô bé bán diêm, nhà văn An-đéc-xen. Cháu đã đọc khá nhiều tác phẩm của ông. Và “Cô bé bán diêm” là tác phẩm mà cháu yêu thích nhất. Đây thực sự là một câu chuyện cảm động với tính nhân văn sâu sắc. Cháu nhất định không thể quên hình ảnh cô bé trong truyện. Trong đêm giao thừa rét mướt, một cô bé đầu trần, chân trần, bụng đói nhưng phải đi bán diêm. Nhưng không ai chú ý đến cô bé hoặc lòng thương mua giúp cô một hộp diêm. Cuối cùng, cô bé bán diêm đã qua đời vì rét trong đêm giao thừa lạnh giá. Chắc chắn với câu chuyện này, tác giả muốn phản ánh thái độ và sự thờ ơ, vô cảm của con người trong xã hội. Tuy nhiên, với cháu, hình ảnh cô bé vẫn mỉm cười sau cùng mới là điều ấn tượng nhất. Có thể khẳng định rằng, truyện “Cô bé bán diêm” thực sự là một tác phẩm hấp dẫn, nhân văn.
Mẫu 2
Thưa tác giả truyện Cô bé bán diêm. Tôi rất thích đọc những tác phẩm của ông, đặc biệt là tác phẩm Cô bé bán diêm. Dưới bàn tay nhân văn của ông, truyện đã truyền đạt cho mỗi người đọc những bài học ý nghĩa về cuộc sống. Giữa đêm giao thừa lạnh rét, khi mọi người trong khu phố quây quần bên gia đình, một cô bé phải đi lang thang để bán diêm. Những người đi qua không mảy may quan tâm đến cô bé đáng thương. Khi đọc về hình ảnh cô bé, tôi đã cảm thấy rất xót xa. Đặc biệt, trong câu chuyện, nhà văn đã thỏa mãn ước mơ của cô bé bằng những mộng tưởng. Cái kết của truyện khiến tôi cảm thấy rất ấn tượng. Hình ảnh cô bé chết đi nhưng vẫn mỉm cười, với đôi má hồng, đã mang lại hy vọng về một cuộc sống hạnh phúc ở nơi thiên đường cho cô bé. Tác phẩm của ông thật sự chứa đựng một giá trị nhân văn cao đẹp.