Với bài Cố hương trên các trang từ 207 đến 219 trong sách Ngữ văn lớp 9, học sinh sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn 9 một cách thuận tiện.
Soạn bài Cố hương - Tác giả Lỗ Tấn
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu… đang làm ăn sinh sống): suy nghĩ của nhân vật trên con đường trở về quê hương
- Phần 2 (tiếp…sạch như trơn quét): tác giả cảm thấy đau lòng trước thực tế nghèo khó của quê hương
- Phần 3 (còn lại): những suy ngẫm về hiện tại và tương lai trên con đường xa quê
Hướng dẫn soạn bài
Câu 2 (trang 218 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Hai nhân vật chính: Nhuận Thổ và “tôi”- bạn thời thơ ấu của Nhuận Thổ
- Nhân vật tôi là nhân vật trung tâm, vì là người quan sát, thể hiện mọi sự thay đổi của Nhuận Thổ. Tôi là người đi thuyền về quê, ở quê, đi thuyền xa quê và suy ngẫm về khoảng cách giữa con người với ước vọng về một xã hội tốt đẹp
Câu 3 (trang 218 sgk ngữ văn 9 tập 1)
- Tác giả sử dụng phương pháp miêu tả và kể chuyện để làm nổi bật sự thay đổi của Nhuận Thổ
+ Cậu bé linh lợi, hùng dũng với khuôn mặt tròn trĩnh, da trắng mịn… cổ đeo vòng bạc sáng loáng
+ Là đứa trẻ biết nhiều điều: bắt chim, hái vỏ sò, canh dưa, chứng kiến cá nhảy, nhảy nhót giống như nhái
- Ngược lại với hình ảnh của Nhuận Thổ khi còn bé, là Nhuận Thổ khi trưởng thành
+ Anh ta cao gấp đôi so với trước, da vàng sạm, có những nếp nhăn sâu
+ Anh ta đội chiếc mũ lông chiên rách tươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính, cơ thể co ro cúm rúm…
+ Bàn tay to lớn, sần sùi, nứt nẻ như vỏ cây thông
→ Bằng cách diễn tả cách gọi và ứng xử của Nhuận Thổ, tác giả làm nổi bật ngoại hình, sự thay đổi trong tư duy và ứng xử của nhân vật
Dù có những đặc điểm không thay đổi như: siêng năng, chịu khó, và trung thành
Ngoài ra, có sự biến đổi của cảnh vật và con người:
- Chị Hai Dương ngày xưa là người đẹp, nhưng bây giờ trở nên đắng cay, xấu xí, và tham lam
- Nông thôn đã thay đổi
+ Ở đâu cũng phải trả tiền, không có luật lệ gì cả
+ Cảnh mất mùa, thuế nặng, quân lính, kẻ trộm, quan chức tham nhũng, và những kẻ giàu có áp đặt
→ Hình ảnh của người nông dân gặp khốn khó, sự thay đổi tiêu cực hơn so với quá khứ
Câu 4 (trang 179 sgk ngữ văn 9 tập 1)
- Phần (a) chủ yếu sử dụng phong cách kể chuyện cá nhân:
+ Kể lại câu chuyện khi hai người xa cách: nhân vật “tôi” và Nhuận Thổ
+ Thể hiện cảm xúc của mình đối với Nhuận Thổ
- Phần (b) chủ yếu là miêu tả
Tác giả muốn so sánh, làm nổi bật sự thay đổi đột ngột của Nhuận Thổ từ trước đến nay
+ Tác giả mô tả kỹ về khuôn mặt, đôi mắt, làn da, bàn tay, và dáng điệu của Nhuận Thổ
+ Nhuận Thổ biến chất theo hướng tiêu cực, trở nên tầm thường và suy đồi về tinh thần
- Phần (c) dùng phương pháp tranh luận
+ Kích thích mọi người phải tạo ra hướng đi mới, thay đổi cả nông thôn và xã hội Trung Quốc
+ Tiến hành cuộc cách mạng để thay đổi xã hội, dẫn đường cho con người hướng tới những điều tốt lành hơn
Thực hành
Bài 1 (trang 219 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Chọn phần văn mà bạn ưa thích nhất trong tác phẩm để thuộc lòng
Bài 2 (trang 219 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ | ||
Nhuận Thổ khi còn nhỏ | Nhuận Thổ lúc đứng tuổi | |
Hình dáng | Nước da bánh mật, mặt tròn trĩnh, cổ đeo vòng bạc |
đội mũ lông chiên rách tươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính, người co ro cúm rúm - Bàn tay thô kệch, nứt nẻ - Mặt nhiều nếp nhăn |
Động tác | Tay lăm lăm cầm đinh ba, cổ đâm theo con tra | Môi mấp máy, không ra tiếng, dáng điệu cung kính |
Giọng nói | Hồn nhiên, lưu loát | Lễ phép, cung kính |
Thái độ với “tôi” | Thân thiện, cởi mở | Xa cách, cung kính |
Tính cách | Hồn nhiên, thông minh, lanh lợi | Khúm núm, e dè, khép nép |