Buzz
Văn bản Cõi lá của Đỗ Phấn sẽ được hướng dẫn tìm hiểu trong chương trình học của môn Ngữ văn lớp 11.
Hôm nay, Mytour đưa đến tài liệu Soạn văn 11: Cõi lá. Các bạn học sinh hãy tham khảo để có thêm kiến thức khi tìm hiểu về tác phẩm.
Chuẩn bị bài học về Cõi lá
Trước khi đọc
Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông mang lại cho thiên nhiên những biến đổi đặc trưng. Hãy nêu những dấu hiệu của sự thay đổi khi thời tiết chuyển mùa mà bạn cảm thấy ấn tượng.
Gợi ý: Từ mùa hè sang mùa thu, bầu trời trở nên xanh hơn và cao hơn. Thời tiết dễ chịu và mát mẻ hơn. Vạn vật trở nên chậm chạp và lười biếng hơn.
Tiến hành đọc văn bản
Câu 1. Bạn hiểu thế nào về khái niệm “òa thức”?
Đột nhiên tỉnh giấc, mang theo sự bất ngờ.
Câu 2. Cõi lá thể hiện điều gì đặc biệt về phong cảnh Hà Nội?
Cõi lá nhấn mạnh vẻ đẹp đặc trưng của mùa lá rụng tại Hà Nội trong những ngày chuyển mùa.
Sau khi hoàn thành việc đọc
Câu 1.
- Cấu trúc bao gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “xôn xao lá cành”: Bùng nổ cảm xúc khi nhận ra mùa xuân đã đến.
- Phần 2. Tiếp theo đến “quyến rũ từng bước chân người”: Mô tả chi tiết các loại lá, cây thay đổi theo mùa.
- Phần 3. Còn lại: Cảm nhận sâu sắc khi bước vào “cõi lá mùa xuân của thành phố”.
- Cấu trúc này phản ánh đặc điểm của thể loại tản văn: Kết hợp giữa yếu tố cá nhân và trữ tình, miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên…
Câu 2. Bạn hiểu như thế nào về “cõi lá”? Tác giả thông qua “cõi lá” đã khám phá ra điều gì và mối liên kết giữa cây cỏ, lá với con người?
- Có thể hiểu “cõi lá” là một thế giới của các loại lá. Cõi lá được mô tả với nhiều ý nghĩa sâu xa:
- Vẻ đẹp của thiên nhiên: Lá sen như mảnh trời trong veo, ngọt ngào như mật chảy tháng giêng; lá của sấu cổ thụ, lá bằng lăng, lá bàng đỏ chói…
- “Cõi lá” cũng như “cõi người”, “cõi nhân sinh”. Trong lá ẩn chứa gương mặt con người: “Những đứa trẻ tan trường…”; Tình yêu của người Hà Nội: “Những người Hà Nội chẳng có việc gì cũng vòng xe qua phố đông chật chội…”; là “cõi nhớ” của người Hà Nội, xa Hà Nội vẫn nhớ về Hà Nội…
- Thông qua cõi lá ấy, tác giả khám phá ra thế giới của con người và cõi lá hòa quyện, gắn bó với nhau.
Câu 3. Phân tích một số đoạn văn có sự kết hợp giữa việc kể chuyện cá nhân với cảm xúc/tâm trạng hoặc mô tả tự nhiên kết hợp với mô tả con người và làm rõ tác dụng của việc đó trong văn bản.
- Đoạn văn có sự kết hợp giữa kể chuyện cá nhân với cảm xúc/tâm trạng hoặc mô tả tự nhiên kết hợp với mô tả con người:
- Nhìn tổng thể thì cuộc sống… phức tạp, đầy ắp điều này nọ
- Dường như không lý do gì… lại quyến rũ bước chân con người
=> Thể hiện suy tư, cảm xúc của tác giả,...
- Đoạn văn kết hợp miêu tả thiên nhiên với mô tả con người:
- Chín lá sen… nảy mầm từ những chiếc lá
- Mênh mang giữa cõi lá… như vậy
=> Bức tranh sống động, như có hồn. Thiên nhiên gần gũi với con người, con người hòa quyện với thiên nhiên.
Câu 4. Xác định chủ đề, đánh giá ý nghĩa thông điệp của văn bản.
- Chủ đề: cảm xúc của tác giả về cảnh sắc thiên nhiên Hà Nội kết hợp với sự thay đổi mùa lá hiện tại và ký ức.
- Đánh giá ý nghĩa thông điệp: sự sống con người luôn gắn bó, hòa hợp với thiên nhiên; thiên nhiên không chỉ làm đẹp mà còn giúp tâm hồn con người trở nên phong phú, cân bằng, tươi mới; nhắc nhở về ý thức bảo vệ thiên nhiên;...
Câu 5. Chỉ ra một vài biểu hiện của nét đẹp văn hóa được thể hiện trong văn bản.
- Con người sống gần gũi, yêu mến thiên nhiên.
- Thiên nhiên làm cuộc sống thêm phong phú, lãng mạn hơn.
- Thiên nhiên ghi nhận kí ức về quê hương, đất nước.
Câu 6. Khi đọc tản văn Cõi lá, hãy chú ý đến một số điểm khi hiểu văn bản trong thể loại này.
- Khả năng quan sát, kết nối các sự kiện, hiện tượng nhỏ, phân tán để thể hiện chủ đề của tác phẩm.
- Cách nhìn, cảm nhận về thế giới và con người mang tính sáng tạo và thẩm mỹ.
- Ngôn ngữ của tản văn đậm chất thơ, gợi cảm mạnh mẽ.
- Yếu tố cá nhân và tình cảm luôn xen kẽ, hòa quyện…
