Khi tiếp cận với bài 'Con đò lèn' trên các trang 147, 148, 149 của sách Ngữ văn lớp 12, học sinh sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn.
Soạn bài 'Con đò lèn' (Nguyễn Duy)
Sắp xếp nội dung
Phần 1 (5 khổ đầu): Tường thuật về kí ức về người bà của người cháu.
Phần 2 (phần còn lại): Sự tỉnh táo đến muộn của người cháu
Câu hỏi 1 (Trang 149 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 1):
Kí ức về tuổi thơ tỉnh giấc trong lòng nhà thơ, đong đầy sự sống động và tươi trẻ, đan xen cùng những suy tư sâu sắc và xúc động
+ Kí ức hiện ra qua sự đối lập, âm thầm thể hiện sự hối hận và xúc động của nhân vật trong quá trình nhận thức cuộc sống
- Hình ảnh của thời thơ ấu của tác giả:
+ Tuổi thơ của tác giả trải qua những khó khăn, cảnh cực do chiến tranh gây ra
+ Sự hồn nhiên, vô tư, và nghịch ngợm: câu cá ở con hẻm Na, bắt chim sẻ, ăn trộm quả nhãn ở chùa Trần
+ Niềm đam mê với thế giới tưởng tượng của tuổi thơ: thăm đền Cây Thị, xem lễ hội ở Sòng, say mê với mùi trầm, hoa, và hát văn…
- Sự quen thuộc: ký ức chân thực và cảm động về tuổi thơ
- Đặc điểm mới: những kỷ niệm không mấy lúc êm đềm cũng được thể hiện → tác giả dám nhìn nhận mạch lạc, thẳng thắn nói ra sự thật từ nhiều góc độ
Câu hỏi 2 (trang 149 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 1):
Tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho người bà:
- Hình ảnh của bà trong kí ức: đào ốc, bán chè xanh trong những đêm lạnh, mang trứng gà bán trên đường Lèn dưới ánh bom Mỹ, những năm đói ăn đuống riềng
- Cảm xúc của tác giả khi nhớ về bà ngoại
+ Hiểu biết sâu sắc về những gánh nặng và tình thương của bà: thể hiện lòng yêu mến, tôn trọng bà ngoại
+ Sự hối hận, đau lòng về sự muộn màng:
Khi tôi nhận ra tình yêu dành cho bà, thì đã quá trễ
Bà chỉ còn lại một mảnh cỏ vụn
Câu hỏi 3 (trang 149 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập 1):
- Tình cảm thiêng liêng của Bằng Việt được thể hiện qua tình yêu thương dành cho bà:
+ Bằng cách tái hiện âm thanh của tiếng tu hú, hình ảnh của ngọn lửa bếp linh thiêng, gợi lên những cảm xúc sâu sắc
- Với Nguyễn Du, tình thân bà cháu được thể hiện một cách trực tiếp, thông qua những kí ức giàu cảm xúc, chân thành và thẳng thắn
- Nhà thơ biểu đạt tình cảm với bà thông qua những dòng thơ tự trách mình, như là sự ăn năn, hối hận khi nhớ về những tháng ngày dại khờ đã qua