Bài soạn Củng cố, mở rộng lớp 10 trang 70 Tập 1 ngắn gọn nhất nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý được soạn theo sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức, giúp học sinh tiếp cận môn văn dễ dàng hơn.
Soạn bài Củng cố, mở rộng lớp 10 trang 70 Tập 1 - bản tóm tắt ngắn nhất Kết nối tri thức
Câu 1 (trang 70 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):
Trong việc tạo ra vẻ đẹp của thơ, sự tinh tế trong ngôn từ nghệ thuật đóng vai trò quan trọng nhất. Bởi vì ngôn từ là công cụ để nghệ sĩ sáng tạo và truyền đạt những tư tưởng nghệ thuật. Ngoài ra, vẻ đẹp của thơ còn phụ thuộc vào nhịp điệu, cách ghép vần, sáng tạo hình ảnh thơ, các biện pháp tu từ, thanh âm thơ,....
Câu 2 (trang 70 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):
Chủ đề (1): Lợi ích của việc đọc thơ bao gồm:
- Đọc thơ để trải nghiệm vẻ đẹp của tự nhiên, cảm nhận tâm trạng con người qua tự nhiên và từ đó nhận biết được sự tinh tế, sức hút của ngôn từ và hình ảnh.
- Có thể mở rộng vốn từ vựng, vốn từ ngữ giàu cảm xúc và sắc thái; học cách diễn đạt cảm xúc, tâm trạng qua ngôn từ viết.
- Đọc thơ cũng giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp của người đọc.
* Chủ đề (2): Đặc điểm của một bài thơ hay
- Một bài thơ hay là bài thơ có lời văn trong trẻo, ý thơ sâu sắc và phải mang tính chất động viên khiến cho người đọc cảm thấy xúc động, hoài niệm khi đọc thơ.
- Là bài thơ có giai điệu, âm điệu tốt, có kết cấu chặt chẽ, có sự khéo léo hoặc phải tuân thủ một quy luật nhất định về kỹ thuật - ngữ pháp.
- Một bài thơ hay là một bài thơ mà người đọc có thể cảm nhận, hiểu được ý nghĩa mà tác giả muốn truyền đạt, miêu tả điều gì và truyền đạt niềm tin, tư duy gì.
Câu 3 (trang 70 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):
- Những bài thơ cùng chủ đề về mùa xuân
+ “Mùa xuân chín” (Hàn Mặc Tử): bức tranh về vẻ đẹp tươi mới của mùa xuân, tràn đầy sức sống và khao khát giao hòa với cuộc sống của nhà thơ.
+ “Mùa xuân xanh” (Nguyễn Bính): sự sống mạnh mẽ của mùa xuân mang nét 'chân quê' đậm đà, niềm vui sống và sự hoà mình giữa con người và thiên nhiên.
+ “Mùa xuân nhỏ nhắn” (Thanh Hải): bức tranh mùa xuân tươi đẹp của tự nhiên, đất nước và con người, thể hiện những ước nguyện khiêm nhường và cao đẹp của nhà thơ.
+ “Nguyên tiêu” (Hồ Chí Minh): hình ảnh thiên nhiên mùa xuân ở vùng núi rừng tràn ngập sức sống, yên bình, thể hiện tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan và ý thức trách nhiệm với dân tộc của Bác.
Câu 4 (trang 70 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):
Phân tích thơ cần chú ý đến bối cảnh sáng tác, thể loại thơ và đặc điểm hình thức thơ.
Câu 5 (trang 70 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức): Hãy phân tích một bài thơ được đánh giá cao (ngoài bài đã được phân tích trong phần Viết của bài học).
Cuối thế kỉ XVIII và đầu thế kỉ XIX, dường như với sự sụp đổ của chế độ xã hội phong kiến và sự suy tàn, văn học Việt Nam trung đại sẽ đối diện với tình trạng bế tắc. Tuy nhiên, ngược lại, trong thời kỳ khó khăn ấy lại nảy sinh một tài năng thơ vĩ đại như Nguyễn Khuyến.
Nguyễn Khuyến để lại một di sản văn chương phong phú, đồ sộ cho quê hương và đất nước. Với nhiều bài thơ về cảnh làng quê, ông được đọc giả gọi là nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam. Đặc biệt, trong chùm thơ thu của ông, có bài Thu điếu:
Bài thơ được viết bằng thể thất ngôn bát cú Đường luật, ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh sắc nét. Mùa thu của làng quê Việt Nam hiện lên với màu sắc và hình ảnh tuyệt vời dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Khuyến. Ông không chỉ diễn tả cảnh thu mà còn thể hiện tâm trạng của người câu cá trong một không gian êm đềm, nỗi buồn cô tịch, hiu quạnh của mùa thu.
Bức tranh thu của Nguyễn Khuyến mở ra với bầu trời xanh ngắt và những đám mây nhẹ nhàng trôi theo gió. Trong chùm thơ thu, ông nhấn mạnh sắc trời thu xanh ngắt. Trong bài Thu điếu, ông viết về Trời thu xanh ngắt phía trên, Da trời xanh ngắt phía dưới, và Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt.
Ngõ trúc cong vẹo vẹo mà khách hiếm hoi. Cảnh vật yên bình, thoang thoảng nỗi buồn cô đơn, hằn học. Người câu cá như đắm mình trong giấc mơ thu. Tất cả cảnh vật, từ ao thu lạnh lẽo đến con thuyền câu nhỏ bé, từ sóng nước đến lá vàng, từ đám mây trôi lơ lửng đến con đường trúc... đều được tả ra với đường nét, màu sắc, âm thanh mang tính gần gũi, thân thuộc với người Việt Nam.
Tư thế tựa gối ôm phản ánh sự đợi chờ mòn mỏi của người câu cá. Trong văn thơ truyền thống, việc câu cá thường được coi là biểu tượng cho việc chờ đợi thời gian, chờ đợi người xứng đáng. Bài thơ Thu điếu thể hiện sự mong muốn tìm kiếm sự thanh thản, sự bình yên cho tâm hồn của một nhà thơ tinh thần cao quý.
Âm thanh của tiếng lá rơi và tiếng cá đớp động kích thích sự mơ mộng, đánh thức sự tỉnh táo. Bài thơ Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến mô tả một cảnh ngụ tình đặc biệt. Tiếng lá rơi và tiếng cá đớp động là âm thanh quen thuộc của mùa thu ở nông thôn, đánh thức trong chúng ta những kỷ niệm đẹp về quê hương và đồng quê.