Buzz
Hôm nay, Mytour giới thiệu về tài liệu Soạn văn 11: Củng cố, mở rộng trang 59, thuộc sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2.
Nội dung của bài soạn sẽ hướng dẫn các bạn học sinh lớp 11 chuẩn bị bài nhanh chóng và đầy đủ hơn. Mời tham khảo chi tiết ngay bên dưới.
Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 59
Câu 1. Nêu những dấu hiệu để nhận biết các yếu tố trữ tình trong ba văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông?, “Và tôi vẫn muốn mẹ…”, Cà Mau quê xứ.
- Ai đã đặt tên cho dòng sông?: cảm xúc sâu lắng được tổng hợp từ kiến thức văn hóa phong phú về lịch sử, văn hóa và văn chương, cùng với một phong cách tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa.
- “Và tôi vẫn muốn mẹ”: tình cảm mẫu tử mãnh liệt qua khao khát của nhân vật “tôi” từ khi còn nhỏ bị tách rời với mẹ trong chiến tranh, và cho đến sau này, khi đã năm mươi mốt tuổi, có hai con, tôi vẫn muốn có mẹ.
- Cà Mau quê xứ: tình cảm yêu thương, tự hào về vùng đất Cà Mau.
Câu 2. Cho đề bài:
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường nhận thấy dòng sông Hương “không bao giờ tự lập mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”. Hãy phân tích sự độc đáo trong cảm hứng của tác giả về sông Hương qua đoạn trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?
a. Lập dàn ý cho bài viết.
b. Chọn hai ý và triển khai thành hai đoạn văn có liên kết với nhau.
Gợi ý:
a.
(1) Mở bài
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
(2) Thân bài
* Sông Hương ở thượng nguồn
- Vẻ hùng vĩ của sông Hương được miêu tả như những dải sông “rộn ràng giữa rừng cây um tùm, mãnh liệt qua những đoạn đá, xoáy nước như cơn gió lốc…”.
- Vẻ đẹp thơ mộng và trữ tình của sông khiến người ta không thể không say mê, ngạc nhiên trước “vẻ dịu dàng, quyến rũ giữa những dải đỏ rực của hoa đỗ quyên trên núi'.
- Dáng vẻ của một cô gái Di-gan “mạnh mẽ và tự do” thật cuốn hút, bí ẩn, kết hợp với “tinh thần can đảm, tâm hồn tự do và trong sáng”.
- Khi rời khỏi rừng sâu của sông Hương, như “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: Thay đổi từ cái tính mạnh mẽ, hoang dại để trở thành một người phụ nữ dịu dàng, một người mẹ hiền lành.
=> Đặc biệt trong phong cách viết của tác giả: Sự sáng tạo độc đáo trong việc so sánh và liên tưởng.
* Sông Hương khi chảy vào đồng bằng và ngoại ô thành phố
- Sự quan sát tỉ mỉ, tinh tế trong việc miêu tả hành trình của sông Hương: “Sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm…”
- Những so sánh liên tưởng độc đáo: “Người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”...
=> Hiệu quả thẩm mỹ: Vừa làm nổi bật vẻ đẹp đa chiều (trí tuệ, thơ mộng, trầm mặc) của sông Hương vừa bày tỏ tình yêu tha thiết và sự am hiểu sâu sắc của tác giả về dòng sông.
* Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế:
- “vui tươi hẳn lên”
- Khi đối diện với thành phố Huế, sông Hương nhẹ nhàng uốn mình sang Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông trở nên mềm mại, như một lời chào hỏi âu yếm của tình yêu.
- Mang đến cho Huế điệu chảy êm đềm, điệu nhạc chậm dành riêng cho Huế; dòng chảy lưu luyến như muốn đi muốn ở... biểu hiện của một trái tim rối bời.
- Khi rời khỏi thành phố cổ, lòng vẫn còn quay quắt, muốn trở lại gặp lại thành phố một lần nữa ở thị trấn Bảo Vinh.
- Phát hiện của tác giả về đặc điểm riêng của sông Hương cho thấy tác giả có mối liên kết sâu sắc, hiểu biết sâu sắc về sông Hương và Huế.
(3) Kết bài
Khẳng định đặc sắc trong cách nhìn nhận về sông Hương của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
b.
- Đoạn 1: Sông Hương khi chảy về đồng bằng và ngoại vi thành phố mang trong mình vẻ đẹp hùng vĩ, mạnh mẽ nhưng cũng đầy dịu dàng và quyến rũ. Hành trình của sông Hương cũng giống như những con sông khác - bắt đầu từ thượng nguồn - nơi mà theo nhà văn, giống như “bản trường ca của rừng già”. Sông Hương ở đây đã kết nối mạch sống với dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, mang trong mình vẻ đẹp mạnh mẽ với sức mạnh nguyên bản: “rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”. Phong cách viết tinh tế cùng với việc sử dụng ngôn từ mạnh mẽ và cấu trúc câu chữa cháy đã khiến sông Hương trở nên như một bản nhạc phong phú của thiên nhiên. Nhưng “bản trường ca” ấy không chỉ hào hùng, mà vẫn mang nét trữ tình sâu lắng. Sau những “rầm rộ”, “cuộn xoáy”, sông đã dần trở nên “dịu dàng” hơn, đằm thắm hơn để rồi có thể “say đắm” bất cứ ai khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nó “giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.
- Đoạn 2: Đặc biệt nhất là vẻ đẹp nguyên sơ, hoang dã của rừng già đã mang đến cho sông Hương một vẻ đẹp giống như một “cô gái Di-gan phóng khoáng và hoang dại”. Chúng ta đã biết về những cô gái Di-gan, những người thích tự do, lang thang và yêu ca hát. Họ là những cô gái trẻ đẹp hoang dã và quyến rũ. Khi so sánh sông Hương với những cô gái Di-gan, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo ra một ấn tượng mạnh về vẻ đẹp hoang dã nhưng cũng rất nữ tính, rất tình tứ của sông Hương. Một vẻ đẹp tự do, phóng khoáng và đầy sức hút.
Câu 3. Cho đề tài:
Để thành công, cần phải dựa vào nội lực, không cần sự hỗ trợ từ bên ngoài.
a. Chuẩn bị nội dung thảo luận, tranh luận về đề tài trên.
b. Tổ chức tập thảo luận, tranh luận trên cơ sở nội dung đã chuẩn bị.
Học sinh tự thảo luận.
Câu 4. Chọn ba văn bản thuộc các thể loại tùy bút, tản văn, truyện kí,... mà bạn yêu thích; đọc, chỉ ra và phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật của từng văn bản.
- Tùy bút Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân): ngôn ngữ giàu có uyên bác thuộc nhiều lĩnh vực, sử dụng thành công thể tùy bút pha bút ký…
- Tản văn Cõi lá (Đỗ Phấn): kết hợp tự sự và trữ tình, miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên...
