Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 89, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu một tác phẩm dân gian có đề cập đến hiện tượng lũ lụt. Trong tác phẩm đó, lũ lụt đã để lại ấn tượng gì?
Phương pháp giải:
Chọn ra tác phẩm dân gian và nêu ấn tượng của lũ lụt trong đó.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Một tác phẩm dân gian có đề cập đến hiện tượng lũ lụt là Sơn Tinh, Thủy Tinh.
=> Trong tác phẩm này, lũ lụt để lại ấn tượng về sự tàn phá khủng khiếp đối với làng mạc, con người, làm hao hụt cả sức lao động và của cải.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 89, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em hiểu thế nào về nội dung của thành ngữ sống chung với lũ? Dựa vào suy đoán của em, nguồn gốc của thành ngữ này là gì?
Phương pháp giải:
Mô tả hiểu biết về thành ngữ và suy luận về nguồn gốc của nó.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thành ngữ sống chung với lũ ám chỉ việc thích nghi với thời tiết mưa gió bão lụt, chấp nhận khó khăn và sẵn lòng đương đầu với lũ lụt, đồng thời tìm cách tận dụng lợi ích từ nó.
Nguyên bản của thành ngữ này có thể xuất phát từ việc trong nhiều năm, người dân ở vùng sông Cửu Long thường xuyên gặp phải lũ lụt và gió bão, làm hao hụt của cải và mạng sống. Từ quá trình đấu tranh và thích ứng với khó khăn, họ đã sáng tạo ra nhiều biện pháp để sống cùng với lũ.
Đọc văn bản 1
Câu 1 (trang 89, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần sơ bộ báo hiệu điều gì sẽ được mở rộng trong văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Phần sơ bộ báo hiệu về chủ đề và nội dung sẽ được phát triển trong văn bản là việc người dân ở vùng sông Cửu Long không thể sống thiếu lũ.
Đọc văn bản 2
Câu 2 (trang 89, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tác giả giải thích như thế nào về quá trình hình thành đồng bằng nói chung?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các vùng đồng bằng châu thổ thường hình thành và phát triển hình thể từ các trận lũ hàng năm.
Đọc văn bản 3
Câu 3 (trang 90, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những điểm đặc biệt trong sự hình thành vùng châu thổ sông Cửu Long là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những điểm đặc biệt trong sự hình thành vùng châu thổ sông Cửu Long:
- Có tuổi địa chất trẻ
- Nằm ở vị trí cuối cùng của lưu vực sông rộng nhất Đông Nam Á, chảy qua nhiều vùng địa chất khác nhau
Đọc văn bản 4
Câu 4 (trang 90, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Sự phong phú của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được biểu hiện như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự phong phú của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được biểu hiện như sau:
- Đất mặt giàu dinh dưỡng với thành phần chủ yếu là đất sét và đất thịt
- Có nguồn nước phong phú hỗ trợ cho nông nghiệp và thủy sản phát triển với năng suất sinh học lớn.
Đọc văn bản 5
Câu 5 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tại sao việc có lũ lớn lại là điều mà người dân miền sông nước mong đợi?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Việc có lũ lớn lại là điều mà người dân miền sông nước mong đợi vì:
- Mỗi năm có lũ lớn là năm đó có nhiều cá, chim, sản vật mùa lũ phong phú,...
- Chắc chắn năm sau canh tác sẽ đạt mùa, sản lượng cao
- Cuối mùa lũ cũng là mùa thu hoạch vụ cuối năm, chim én đổ về thành từng đàn
Đọc văn bản 6
Câu 6 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hiện tượng ngập lụt đã tạo ra những kết nối quan trọng nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hiện tượng ngập lụt đã tạo ra những kết nối quan trọng gồm dòng nước, phù sa và dòng sinh vật.
- Kết nối dòng chảy giữa đoạn sông thượng nguồn và đoạn sông hạ nguồn trong quá trình chuyển nước, cá và phù sa
- Kết nối giữa sông và hai bên bờ
- Kết nối thủy vực từ dòng sông và cửa sông ra vùng ven biển, thềm lục địa và biển lớn
Đọc văn bản 7
Câu 7 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đoạn văn này có kết nối như thế nào với chủ đề của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đoạn văn lý giải về lý do miền châu thổ cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thông tin chính mà tác giả muốn truyền đạt qua văn bản này là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thông tin chính mà tác giả muốn truyền đạt qua văn bản là những lợi ích mà lũ đem lại, từ đó làm rõ quan điểm miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Có thể xếp Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ vào kiểu văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên không? Tại sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Có thể xếp Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ vào kiểu văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên. Vì văn bản đã chỉ ra những ưu và nhược điểm khi lũ tràn về vùng châu thổ sông Cửu Long.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thông tin trong văn bản được trình bày theo trật tự hay quan hệ nào? Nhận xét về hiệu quả của cách trình bày đó.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thông tin trong văn bản được trình bày theo trật tự kết quả - nguyên nhân. Cách trình bày như vậy giúp người đọc hiểu được sự quan trọng và những lợi ích mà lũ mang lại cho vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong văn bản, hiện tượng lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long đã được thể hiện từ những góc nhìn nào? Sự kết hợp các góc nhìn như vậy có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Trong văn bản, hiện tượng lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long đã được thể hiện từ các góc nhìn về ưu và nhược điểm. Qua đó, cho thấy lũ lụt mang lại nhiều lợi ích hơn là tác hại, chỉ cần biết cách khai thác thì người dân sẽ nhận được rất nhiều từ lũ, ví dụ như tài nguyên đất, phù sa, thủy sản,...
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong văn bản, tác giả gần như không đề cập đến hậu quả của lũ, mặc dù không quên nhắc đến một số “trận lũ lớn lịch sử” vì bài viết đang làm rõ quan điểm rằng Đồng bằng sông Cửu Long không thể tồn tại thiếu lũ, từ đó thuyết phục người đọc rằng miền châu thổ này cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những thông tin được trình bày trong văn bản mang đến điểm gì mới so với kiến thức đã biết?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và dựa vào hiểu biết của em để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những thông tin được trình bày trong văn bản cung cấp nhiều điểm mới so với những điều em đã biết. Trước đây, em chỉ biết rằng lũ lụt gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản đối với nhân dân các vùng miền. Nhờ văn bản này mà góc nhìn của em được mở rộng, biết thêm về những lợi ích và tài nguyên mà lũ lụt mang lại cho hoạt động sản xuất và đời sống hàng ngày.
Sau khi đọc 7
Câu 7 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, những nhận định của tác giả về lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long có thể được áp dụng để nói về lũ ở mọi lưu vực sông khác hay không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và dựa vào hiểu biết của em để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Theo em, những nhận định của tác giả về lũ ở miền châu thổ sông Cửu Long không thể được áp dụng để nói về lũ ở mọi lưu vực sông khác. Lý do là mỗi vùng đất sẽ có đặc điểm địa hình và thổ nhưỡng khác nhau, do đó, ảnh hưởng của lũ đối với đời sống hàng ngày và hoạt động sản xuất nuôi trồng cũng sẽ có sự khác biệt.
Viết
(trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu những thu nhận bổ ích của em qua đọc văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ.
Phương pháp giải:
Viết đoạn văn trình bày lại những thu nhận bổ ích của em khi đọc văn bản.
Lời giải chi tiết:
Văn bản Miền châu thổ sông Cửu Long cần chuyển từ sống chung sang chào đón lũ đã giúp em hiểu rõ hơn về hiện tượng lũ lụt và quá trình hình thành đồng bằng. Mỗi đợt lũ hàng năm đều góp phần vào việc hình thành và phát triển đất đai trong khu vực. Nhờ đó, hoạt động sản xuất và đời sống của người dân trở nên phong phú hơn, đồng thời giúp tạo ra nhiều nguồn thu nhập mới. Tuy nhiên, việc đánh giá chỉ từ một góc nhìn là không đủ, cần phải có cái nhìn toàn diện và xem xét kỹ lưỡng các ảnh hưởng của lũ đến cuộc sống hàng ngày, từ đó đề xuất những biện pháp phòng chống và khai thác lũ lụt hiệu quả hơn.