Soạn bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến trang 6, 7, 8, 9, 10 ngắn nhất nhưng vẫn đầy đủ nội dung, được biên soạn theo sách Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức, giúp học sinh soạn văn 7 dễ dàng hơn.
Soạn bài Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến - Ngắn nhất Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 6 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Đó là một lần tôi đã hiểu lầm bạn. Sự việc đó, tôi chưa nắm rõ đã vội vàng đổ lỗi cho bạn, khiến bạn rất buồn. Sau đó, giáo viên đã phát hiện ra sự thật và minh oan cho bạn. Tôi đã rất hối hận về hành động của mình và cam kết sẽ luôn tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra kết luận.
Câu 2 (trang 6 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Câu: 'Anh ta nhận ra mình chỉ là ếch ngồi đáy giếng' thể hiện sự nhận thức của một người tưởng mình thông minh, hiểu biết, nhưng đã nhận ra rằng bản thân vẫn còn hạn chế, kiến thức hẹp hòi.
* Trước khi đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong đoạn đọc:
Văn bản 1: Đẽo cày giữa đường
1. Theo dõi: Số tiền người thợ mộc chi để mua gỗ.
- Ba trăm quân tiền.
2. Theo dõi: Phản ứng của người thợ mộc khi được nhận lời khuyên từ người qua đường.
- Mỗi khi có người qua đường khuyên, anh thợ mộc luôn tin rằng họ đều đúng và thực hiện theo.
3. Suy luận: Tại sao người thợ mộc không thể bán được cái cày?
- Người thợ không thể bán được cái cày vì anh ta đẽo ra những chiếc cày không phù hợp với nhu cầu sử dụng của mọi người.
Văn bản 2: Ếch ngồi đáy giếng
1. Theo dõi: Sự khác biệt về môi trường sống giữa ếch và rùa.
- Con rùa sống trong biển lớn, trong khi con ếch chỉ sống trong một cái giếng nhỏ.
2. Theo dõi: Những điều làm cho ếch cảm thấy hạnh phúc.
- Tôi có thể thoát khỏi cái giếng, nhảy lên mặt của giếng, sau đó lại xuống giếng, ngồi nghỉ trong những kẽ gạch của thành giếng... một mình chiếm chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong cái giếng đã sụp.
3. Theo dõi: Biểu hiện của ếch khi nghe về biển.
- Ngạc nhiên, co rúm lại, hoảng sợ, bối rối.
Văn bản 3: Con mối và con kiến
1. Theo dõi: Mối có cử chỉ ra sao khi thấy kiến làm việc chăm chỉ?
- Mối tỏ ra khoe khoang rằng không cần làm gì cũng có thể ăn được.
2. Theo dõi: Kiến phản ứng thế nào về lối sống của mối?
- Kiến không đồng ý với cách sống của mối, vì chỉ có làm việc mới có thể có thức ăn.
3. Theo dõi: Hậu quả nghiêm trọng của lối sống của mối là gì?
- Khi mối đào hết mọi thứ xuống ruộng, mối cũng sẽ chết theo.
* Sau khi đọc
Nội dung chính:
Văn bản 1: Đẽo cày giữa đường
Câu chuyện kể về một thợ mộc luôn tuân theo ý người khác.
Văn bản 2: Ếch ngồi đáy giếng
Bài văn kể về con ếch tự kiêu và tự mãn.
Văn bản 3: Con mối và con kiến
Bài văn mô tả cuộc sống giữa mối và kiến; mối lười biếng trong khi kiến chăm chỉ lao động.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Trong truyện Đẽo cày giữa đường, người thợ mộc luôn tuân theo mọi lời khuyên từ bất kỳ ai, khiến công việc và tài sản của mình bị mất hết.
Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Nếu là người thợ mộc trong câu truyện này, em sẽ trước tiên biết ơn những người đã góp ý. Sau đó, tự mình suy nghĩ về loại cày mà mọi người thường sử dụng và loại cày nào sẽ dễ bán được.
Câu 3 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Những điều làm cho con ếch trong truyện Ếch ngồi đáy giếng cảm thấy hạnh phúc:
- Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, sau đó lại xuống giếng, ngồi nghỉ trong kẽ gạch của thành giếng;
- Bơi trong nước thì nước đỡ nách và cằm của ếch, nhảy xuống bùn thì bùn lấp chân ếch đến mắt cá;
- Không có con lăng quăng, cua, nòng nọc nào hạnh phúc bằng con ếch.
- Ếch một mình chiếm chỗ nước tụ, tự do bơi lội trong cái giếng sụp.
Câu 4 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Sự khác biệt về môi trường sống của ếch và rùa:
+ Ếch sống trong cái giếng nhỏ.
+ Rùa sống ở biển rộng lớn, sâu thẳm và bao la.
- Sự khác biệt ảnh hưởng đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật:
+ Ếch cho rằng môi trường sống của mình là tốt nhất, không thể tưởng tượng ngoài kia có gì lớn lao hơn.
+ Rùa nhận thấy môi trường sống của ếch nhỏ bé, tù túng, không phù hợp với nó.
+ Nghe rùa nói, ếch ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối.
Câu 5 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Con ếch 'ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối' khi được rùa kể về biển đông rộng lớn, thấy rằng rùa hiểu biết, còn nó thì sống trong môi trường chật hẹp, hiểu biết ít hơn rùa.
Câu 6 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Trong truyện Con mối và con kiến, quan niệm sống của mối và kiến được thể hiện qua các lời thoại của chúng:
+ Mối: thích thú, không cần làm gì cũng có ăn, chỉ biết đục khoét những thứ sẵn có.
+ Kiến: chỉ khi làm việc mới có thức ăn, nếu chỉ đục khoét thì cuối cùng cũng sẽ hết của mình và chết.
Câu 7 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Theo em, người kể chuyện có thiện cảm với kiến. Điều này có thể khẳng định dựa trên việc tác giả tập trung vào lời nói của kiến, nhấn mạnh vào ý nghĩa của nó, đồng thời dựa trên lời của mối và kiến:
+ Mối: tự xưng là cao thượng ('chúng ta')
+ Kiến: gọi mình theo cách kính trọng ('các anh')
Câu 8 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Điểm chung về nội dung của ba câu chuyện ngụ ngôn: Đều truyền đạt những bài học đạo đức và kinh nghiệm sống.
* Kết nối với việc đọc
Bài tập (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) áp dụng thành ngữ 'đẽo cày giữa đường'.
Đoạn văn mẫu:
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường phải đối diện với những quyết định quan trọng. Việc lắng nghe ý kiến của người khác là quan trọng, tuy nhiên, cần phải chọn lọc thông tin và không nên áp đặt quan điểm của người khác lên bản thân. Chúng ta cần học cách lắng nghe, suy nghĩ và đưa ra quyết định đúng đắn cho bản thân, thay vì chỉ làm theo những gì người khác nói.