1. Chuẩn bị bài đọc
Khung cảnh thiên nhiên được nhân vật An miêu tả như một bức tranh yên bình và tĩnh lặng. Đất rừng bao la, mát mẻ, không có gió, chỉ có không khí trong lành từ hơi nước sông rạch và đất ẩm. Ánh sáng mặt trời làm cho cảnh vật thêm sinh động và quyến rũ.
Nhân vật An quan sát kỹ lưỡng ngoại hình và cử chỉ của những người xung quanh, bao gồm tía, thằng Cò, và con Luốc.
- Tía được miêu tả với hình ảnh của một người đàn ông nghèo khó, với túi lủng lẳng bên hông, lưng còng gùi, và tay cầm chà gạc. Thằng Cò, đội thúng lớn trên đầu, cũng gây ấn tượng mạnh với dáng vẻ của mình.
- Cử chỉ của tía khi vung tay thể hiện sự tự tin và quyết đoán, đặc biệt khi ông đưa dao ra phạt. Tôi cũng tham gia vào và vác cái gùi, thể hiện sự kiên trì và quyết tâm. Con Luốc chạy nhảy và sục sạo, tạo nên một cảnh tượng sôi động.
Nhân vật An có những suy nghĩ sâu sắc về tía và Cò. An rất quan tâm đến tía, với sự quan sát tinh tế, ông có thể nghe tiếng thở của tía và nhận ra ông cần nghỉ ngơi. Còn về Cò, An nhận thấy Cò là người khỏe mạnh và dẻo dai, có thể lặn lội cả ngày trong rừng.
Cò giải thích cho An về nơi ong mật làm tổ và cách chúng chọn vị trí. Cò cho biết ong mật thường chọn nhánh tràm non, cây kín gió và có ánh sáng để mật không bị chua. An cảm ơn Cò vì những hướng dẫn chi tiết.
Khung cảnh rừng được mô tả với sự phong phú của các loài chim, âm thanh sống động từ chim và ong, và cảnh vật cây cối. Rừng trở nên tươi đẹp và sinh động với đàn ong như chuỗi hạt cườm, tiếng kêu lảnh lót, và ánh sáng mặt trời vàng rực rỡ, cùng với âm thanh chim hót tạo nên một bức tranh tự nhiên tuyệt vời.
Câu hỏi (trang 18 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Những hình ảnh của quê hương Việt Nam luôn để lại dấu ấn sâu đậm trong trái tim em qua các tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp. Trong hành trình của mình, em đã có cơ hội khám phá những miền quê như tranh vẽ. Lạng Sơn, với những ngọn núi hùng vĩ và dòng sông hiền hòa, là nơi em từng ghé thăm. Đây không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt mỹ mà còn với văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số nơi đây. Bước trên những con đường đá xanh mướt, em cảm nhận được sự yên bình và huyền bí, làm say đắm lòng người.
Tuy nhiên, ấn tượng sâu sắc nhất với em là Nghệ An. Không chỉ là quê hương của các danh nhân vĩ đại, Nghệ An còn là nơi nuôi dưỡng những giọng hát lừng danh, và hơn cả, là vùng đất gắn bó với những con người tận tâm và tâm hồn thiêng liêng. Mỗi câu nói, mỗi giọng hát ở đây đều truyền tải sự chân thành và tình yêu thương.
Những dòng sông êm ả, cánh đồng xanh mướt như tranh vẽ, và những ngôi làng truyền thống đậm đà bản sắc Việt, tất cả hòa quyện tạo nên một bức tranh sống động và huyền bí. 'Đường vào xứ Nghệ quanh quanh, non xanh nước biếc như tranh họa đồ' – những câu thơ này chính là bức tranh sống động của nơi đây. Đây không chỉ là nơi quyến rũ bởi vẻ đẹp tự nhiên mà còn là nơi trái tim hòa quyện vào âm nhạc của thiên nhiên và tình yêu quê hương. Những hình ảnh ấy, như những dải màu sáng tạo trên bức tranh cuộc đời, khiến em mãi nhớ và trân trọng những khoảnh khắc tuyệt vời đã trải qua ở các miền quê Việt Nam tuyệt diệu này.
2. Trả lời câu hỏi
Trong đoạn trích, chúng ta gặp bốn nhân vật chủ chốt: tía nuôi, má nuôi, An, và Cò.
- Mối quan hệ giữa các nhân vật rất đặc biệt. Cò là con ruột của tía nuôi và má nuôi, trong khi An là con nuôi của cùng cặp phụ huynh đó. Tình cảm gia đình và sự gắn bó giữa họ được làm nổi bật qua mối quan hệ này. Tía nuôi và má nuôi chăm sóc cả hai đứa trẻ với tình yêu thương và sự quan tâm, tạo nên một mái ấm đoàn kết và ấm cúng.
- Đồng thời, mối quan hệ này cũng tạo ra một tình huống thú vị trong đoạn trích, khi Cò và An, dù là con khác cha khác mẹ, lại được nuôi dưỡng bởi cùng một cặp phụ huynh. Điều này làm nổi bật sự đa dạng và phức tạp của các mối quan hệ gia đình, nhấn mạnh tình cảm và sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nhân vật.
Câu 2 (trang 24 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tía nuôi của An là người rất chu đáo và luôn chăm sóc con cái với lòng nhiệt huyết. Bà thể hiện sự quan tâm qua những hành động nhỏ nhặt. Khi An cảm thấy mệt, bà không chỉ cho cậu nghỉ ngơi mà còn chờ đợi cho đến khi An hồi phục để ăn cơm, trước khi tiếp tục công việc. Bà lắng nghe hơi thở của An để nhận biết khi nào cậu cần nghỉ. Điều này cho thấy sự tận tâm và tình cảm chân thành của tía nuôi đối với An, chăm sóc cậu như người thân trong gia đình.
Câu 3 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Khi nhìn qua con mắt của nhân vật 'tôi,' tức An, chúng ta được hòa mình vào thế giới thiên nhiên với đầy đủ vẻ đẹp và chi tiết. Nhân vật này quan sát thiên nhiên với sự tò mò và hào hứng của một đứa trẻ lần đầu tiên khám phá rừng U Minh.
An nhìn mọi thứ xung quanh với sự ngạc nhiên và thích thú. Cậu cảm nhận từng chi tiết, từ ánh sáng xuyên qua lá cây đến các loài chim đa dạng về màu sắc và hình dáng. Mỗi yếu tố của thiên nhiên khiến An cảm thấy vui sướng và hứng khởi. Sự miêu tả này thể hiện cái nhìn trong trẻo, tuyệt đẹp của nhân vật 'tôi' đối với môi trường xung quanh, giúp độc giả cảm nhận sự kỳ diệu của rừng U Minh qua góc nhìn của An.
Câu 4 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Cò là đứa trẻ gắn bó với rừng núi U Minh từ khi còn nhỏ, nơi đã dạy cậu nhiều bài học quý giá. Với hiểu biết sâu rộng về núi rừng và loài ong, Cò đã học cách săn bắt chúng một cách thành thạo từ khi còn nhỏ. Khả năng này giúp Cò không chỉ tự thu hoạch mật mà còn sống tự lập, đồng thời trở thành thành viên quan trọng trong gia đình nuôi của An và má nuôi.
Cò là người mạnh mẽ và quen thuộc với cuộc sống trong rừng U Minh. Cậu có thể di chuyển xuyên suốt khu rừng cả ngày mà không cần nghỉ, và đôi chân của cậu không bị ảnh hưởng bởi thời tiết hay địa hình. Điều này cho thấy sự hiểu biết sâu sắc và khả năng thích nghi tuyệt vời của Cò với môi trường núi rừng U Minh.
Câu 5 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Nhân vật An, qua cách miêu tả của tác giả, được thể hiện rõ nét qua các chi tiết:
- Lời nói: An có cách nói chuyện nhẹ nhàng, đặc biệt khi giao tiếp với Cò, thể hiện sự tôn trọng và hiểu biết. An cũng luôn lễ phép với ba má nuôi, biểu hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng.
- Hành động: An thể hiện tính cách của mình qua những hành động như chen vào giữa để vác cái gùi nhỏ, điều này cho thấy sự hòa đồng và sẵn sàng học hỏi của cậu. Đồng thời, khi để ý những chi tiết quan trọng như đảo mắt quan sát, An biểu lộ sự tò mò và khám phá, đặc biệt khi tham gia vào hành trình 'ăn ong.'
- Suy nghĩ và cảm xúc: An bộc lộ sự hiếu kỳ và khát khao học hỏi khi so sánh cách 'ăn ong' ở vùng U Minh với các nơi khác trên thế giới. An cảm thấy bất ngờ và lạ lẫm trước vẻ đẹp của rừng U Minh và sự đa dạng của thiên nhiên, từ âm thanh của chim đến hương sắc của rừng. An cũng cảm thấy tự tin khi hỏi thằng Cò nhiều thứ, điều này thể hiện sự tự tin trong việc tìm hiểu.
- Mối quan hệ với các nhân vật khác: An tỏ ra thân thiện và bình đẳng với Cò, sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và xưng hô 'tôi' và 'mày.' Đối với ba má nuôi, An thể hiện sự lễ phép và tôn trọng qua cách xưng hô lịch sự.
Tóm lại, tính cách của An là sự kết hợp giữa sự hòa đồng, tò mò, hiếu kỳ, tự tin và sự hiểu biết. An là một cậu bé hồn nhiên, ngoan ngoãn nhưng cũng đầy hiểu biết và ham học hỏi, đồng thời biết ơn và tôn trọng người khác.
Câu 6 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Khi đọc đoạn trích này, em cảm nhận sâu sắc sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên ở vùng phương Nam. Mảng thiên nhiên rừng rậm nơi đây hiện lên như một bức tranh kỳ vĩ, phong phú với rừng cây bạt ngàn, động vật và thú rừng hoang dã đa dạng. Điều này thể hiện sự phong phú và hùng tráng của thiên nhiên.
Con người ở phương Nam cũng được miêu tả với nét tính cách chất phác, chân thành và trọng nghĩa. Họ sống hòa hợp với thiên nhiên, hiểu biết và tôn trọng nó. Sự can đảm của họ thể hiện qua việc đối mặt với môi trường khắc nghiệt và động vật hoang dã để sinh tồn. Từ những mô tả này, ta cảm nhận được sự kết nối mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên ở vùng phương Nam, nơi tạo nên một bức tranh hài hòa và hấp dẫn.
3. Luyện tập
Bài tập (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày cảm nhận của em về một chi tiết thú vị trong đoạn trích 'Đi lấy mật.'
Trả lời:
Trong đoạn trích 'Đi lấy mật,' câu chuyện về ba cha con Cò An vào rừng thu thập mật ong mở ra một cái nhìn thú vị về cách làm tổ của loài ong mật. Tuy nhiên, điểm nổi bật nhất với em chính là 'sân chim' nằm giữa khu rừng U Minh - một không gian thiên nhiên đặc biệt. Rừng U Minh tươi tốt với ánh nắng mặt trời xuyên qua tán lá, tạo ra một lớp sương mỏng huyền bí. Ánh sáng và hương tràm quyến rũ lan tỏa khắp không gian, khiến nơi đây trở nên dễ chịu và hấp dẫn. Trong bầu không khí này, hàng ngàn con chim tụ hội, tạo nên một cảnh tượng sống động, khiến không gian yên tĩnh của rừng U Minh trở nên sôi động và nhiệt huyết. Chim già với lông màu nâu, chim trẻ với mỏ đỏ, và chim nhỏ bay lượn uyển chuyển. Tất cả tạo nên một không gian kỳ diệu trong rừng U Minh, khiến người đọc khao khát được trải nghiệm một lần trong đời. Đó chính là vẻ đẹp độc đáo của U Minh mà tác giả đã khéo léo truyền tải và khiến chúng ta không thể không mơ ước được thăm thú một ngày.
- Soạn bài Đấu tranh cho một thế giới hòa bình đầy đủ nhất
- Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương ngắn gọn và đầy đủ Ngữ văn 9
- Soạn bài Sự tích hồ Gươm? Tóm tắt Sự tích hồ Gươm? Ngữ văn lớp 6