Khi nghe về thơ bốn chữ, em nghĩ đến điều gì? Biết những bài thơ bốn chữ nào? Chia sẻ cảm xúc về một bài thơ bốn chữ.
Nội dung chính
Bài thơ viết về người lính, dưới góc nhìn chiêm nghiệm của một con người thời bình. Đó là những người lính hồn nhiên, tinh nghịch, chưa một lần yêu, còn mê thả diều nhưng chính họ đã hi sinh tuổi xuân, máu xương của mình cho đất nước. |
Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 39 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Khi nghe nói đến thơ bốn chữ, ý nghĩ đầu tiên trong em là gì? Biết những bài thơ nào? Hãy chia sẻ cảm xúc về một bài thơ bốn chữ.
Phương pháp giải:
Em nhớ các bài thơ 4 chữ đã học ở các lớp trước, chọn một bài và chia sẻ cảm xúc.
Lời giải chi tiết:
- Khi nghĩ về thơ bốn chữ, em liên tưởng đến những bài thơ ngắn, súc tích, đầy ý nghĩa.
- Em nhớ một số bài thơ như: Đôi que đan (Lớp 4), Sắc màu em yêu (Lớp 5)
- Em rất ấn tượng với bài “Sắc màu em yêu”. Bài thơ mang lại cho em hình ảnh đẹp của quê hương, đất nước, con người, gợi lên trong em tình yêu với quê hương và ấn tượng sâu sắc.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Chia sẻ cảm nhận về hình ảnh anh bộ đội Cu Hồ.
Phương pháp giải:
Chia sẻ cảm nhận về hình ảnh anh bộ đội dựa trên kinh nghiệm thực tế hoặc trong văn học.
Lời giải chi tiết:
Em sống ở miền Trung, thường gặp các anh bộ đội trở về hỗ trợ dân làng sau bão lụt. Hình ảnh các anh bộ đội rất mạnh mẽ, tươi cười, mang tinh thần của người lính Cụ Hồ. Điều này khiến em yêu quý hơn đất nước và tôn trọng tình đoàn kết của quân đội.
Đọc văn bản 1
Câu 1 (trang 40 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Bao nhiêu tiếng trong mỗi dòng thơ, vần thơ, nhịp thơ?
Phương pháp giải:
Đọc và đếm số tiếng, theo dõi vần và nhịp thơ.
Lời giải chi tiết:
- Mỗi dòng thơ có 4 tiếng.
- Vần thơ: vần cách (chữ cuối của dòng thơ chẵn vần với nhau).
VD:
Có một người lính
Chưa một lần yêu
Cà phê chưa uống
Còn mê thả diều
=> Chữ cuối của câu thứ hai vần với chữ cuối của câu thứ tư.
- Nhịp thơ: 2/2 hoặc 1/3 tùy từng câu.
Đọc văn bản 2
Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hình dung hình ảnh người lính trong “những năm máu lửa”.
Phương pháp giải:
Đọc bài thơ, tưởng tượng hình ảnh người lính trong thời kỳ chiến tranh.
Lời giải chi tiết:
Người lính trong “những năm máu lửa” là những anh hùng trẻ trung, mạnh mẽ, yêu nước, thương dân, chưa từng biết đến tình yêu, “chưa từng hò hẹn” nhưng quyết tâm hi sinh cho sự độc lập của dân tộc.
Đọc văn bản 3
Câu 3 (trang 40 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hình dung hình ảnh người lính ở lại nơi chiến trường xưa trong tưởng tượng của tác giả.
Phương pháp giải:
Đọc bài thơ, tưởng tượng hình ảnh người lính theo cách tác giả mô tả.
Lời giải chi tiết:
Người lính ở lại chiến trường xưa trở thành “ngọn lửa” sáng mãi giữa núi rừng hoang vu. Họ là những người trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết, yêu thương dân tộc. Ngồi một mình, họ gửi tuổi trẻ bên những màu hoa đại ngàn, theo dõi sự phát triển của đất nước.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Cách chia khổ của bài thơ có gì đặc biệt? Nêu tác dụng của cách chia đó?
Phương pháp giải:
Đọc và phân tích cẩn thận cấu trúc của bài thơ, tập trung vào cách chia khổ và ý nghĩa của nó.
Lời giải chi tiết:
Cách chia khổ của bài thơ đặc biệt ở chỗ:
- Bài thơ gồm chín khổ. Hầu hết các khổ có bốn dòng thơ, nhưng có hai khổ khác biệt.
- Cách chia này phù hợp với nội dung và ý nghĩa của bài thơ. Khổ thơ đầu tiên kể về sự kiện người lính ra chiến trường, gồm ba dòng thơ, tạo ra sự hấp dẫn, khiến người đọc trông đợi câu chuyện tiếp theo về anh... Khổ thơ thứ hai chỉ hai dòng thơ, tạo ra một tâm trạng lưu luyến khi nói về việc ra đi của người lính. Điều này để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí và gợi lên nhiều suy tư. Các khổ thơ sau tái hiện đầy đủ những khía cạnh trong tâm hồn của người lính trên chiến trường.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Nhận xét của bạn về số tiếng trong mỗi dòng và cách gieo vần, ngắt nhịp của bài thơ?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và đánh giá số tiếng trong mỗi dòng và cách vần, ngắt nhịp.
Lời giải chi tiết:
- Mỗi dòng thơ có 4 tiếng.
- Cách gieo vần: vần chân/ vần cách (vần cách là một loại thuộc vần chân)
VD:
'Có một người lính
Đi vào núi xanh
Những năm máu lửa
Một ngày hòa bình
Anh không về nhà'
- Nhịp thơ: nhịp 2/2 hoặc 1/3 tùy từng câu
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Bài thơ khiến ta như đang nghe một câu chuyện về cuộc đời của người lính. Hãy mô tả câu chuyện đó theo cách bạn hiểu.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, rút ra câu chuyện từ các dòng thơ, và diễn đạt lại dưới dạng văn bản.
Lời giải chi tiết:
Câu chuyện được mô tả trong bài thơ là cuộc đời của người lính từ khi họ bước vào chiến trường cho đến khi hy sinh. Họ tham gia vào cuộc chiến trong những năm đất nước rực cháy. Khi hòa bình trở lại, họ không thể trở về nhà. Họ chưa từng biết đến tình yêu, tuổi trẻ của họ dành hết cho đất nước, cho chiến trường. Một ngày, họ hy sinh trong một trận chiến. Nhiều năm trôi qua, họ vẫn không trở về, chỉ có nụ cười hiền lành, những khoảnh khắc đẹp đẽ của họ tại Trường Sơn mãi sống trong lòng mọi người.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy tìm những chi tiết mô tả hình ảnh người lính. Từ những chi tiết đó, hình ảnh người lính được miêu tả với những đặc điểm nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý các từ ngữ tác giả sử dụng để mô tả và khắc họa ngoại hình, tính cách của người lính trong bài thơ
Lời giải chi tiết:
- Mô tả chi tiết về người lính:
- Hình ảnh người lính được mô tả với những đặc điểm sau:
+ Độ tuổi còn trẻ
+ Tinh thần hồn nhiên, trong trắng: chưa từng yêu, vẫn đam mê thả diều.
+ Hiền lành, nhân hậu: nụ cười hiền lành.
+ Anh hùng, sống lý tưởng, yêu nước: hình ảnh “mắt trong”, “vai đầy núi non” thể hiện quyết tâm, phẩm chất anh hùng và lý tưởng sống vì đất nước, vì quê hương của người lính.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Nêu cảm nhận của em về tình cảm của đồng đội và nhân dân dành cho những người lính đã hy sinh được thể hiện trong bài thơ
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý những chi tiết thể hiện tình cảm đồng đội và quân nhân trong bài thơ
Lời giải chi tiết:
- Tình cảm đồng đội: văn bản thể hiện tình yêu thương của người lính dành cho đồng đội của mình qua các câu thơ “Anh thành ngọn lửa/ Bạn bè mang theo”. Đó là sự gắn bó của những người lính bên nhau giữa mưa bom, lửa đạn. Là sự sát cánh chiến đấu và tiếc nuối khi một ai đó hi sinh.
- Tình cảm của nhân dân dành cho người lính được thể hiện qua đoạn thơ: 'Dài bao thương nhớ/ Mùa xuân nhân gian'. Đó là nỗi nhớ thương những người lính đã hi sinh, là niềm tri ân sâu sắc của nhân dân dành cho họ.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Theo em, tên bài thơ Đồng dao mùa xuân có ý nghĩa như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ nhan đề, chú ý phân tích các từ ngữ “đồng dao” và “mùa xuân”
Lời giải chi tiết:
- Đồng dao: là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam dùng để hát khi làm đồng, làm ruộng.
- Mùa xuân: là mùa đầu tiên của năm, gợi lên những cảm nhận tươi đẹp của thiên nhiên và gợi lên sức sống mãnh liệt của con người.
- Tên bài thơ “Đồng dao mùa xuân” có ý nghĩa: hình ảnh người lính trẻ tuổi hi sinh cho đất nước mãi mãi như mùa xuân vĩnh cửu của dân tộc.
Viết kết nối với đọc
(trang 41 SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) thể hiện cảm nhận về hình ảnh người lính trong bài thơ
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, viết đoạn văn ngắn giới hạn 5 – 7 câu và trình bày cảm xúc về hình ảnh người lính
Lời giải chi tiết:
Người lính trong bài thơ là biểu tượng của sự hy sinh, tinh thần anh hùng và tình yêu quê hương. Họ là những người lính trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết, sẵn sàng đánh đổi tuổi xuân, máu thịt để bảo vệ đất nước. Dưới góc nhìn của tác giả, hình ảnh người lính được tôn vinh và ghi nhận về sự hi sinh và tình yêu quê hương. Họ là một phần không thể thiếu trong cách mạng, là nguồn động viên và cảm hứng cho thế hệ sau nắm vững tinh thần yêu nước và sẵn lòng hy sinh.