Bài thơ Dục Thúy Sơn được sáng tác sau cuộc chiến chống giặc Minh và trước khi Nguyễn Trãi lui về ẩn náu. Tác phẩm này được học trong chương trình Ngữ văn lớp 10, trong sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2.
Mytour xin giới thiệu bài Soạn văn 10: Dục Thúy Sơn. Hy vọng sẽ mang lại nhiều thông tin hữu ích cho các bạn học sinh khi tìm hiểu về tác phẩm này.
Soạn bài Dục Thúy Sơn
Trước khi đọc
Câu 1. Nhắc đến một số địa danh trong nước mà từng là nguồn cảm hứng cho thơ ca.
Ví dụ: Côn Sơn (Bài ca Côn Sơn - Nguyễn Trãi), Hương Sơn (Bài ca phong cảnh Hương Sơn - Chu Mạnh Trinh)...
Câu 2. Chia sẻ ngắn gọn ấn tượng của bạn về một bài thơ thể hiện sự cảm hứng từ những địa danh đó.
Ví dụ: Trong bài thơ “Bài ca Côn Sơn”, phản ánh sự tuyệt vời của thiên nhiên ở Côn Sơn và sự hoà quyện giữa con người và tự nhiên được thể hiện một cách hấp dẫn.
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Điểm khác biệt đáng chú ý giữa bản dịch nghĩa và bản dịch thơ là gì?
- Bản dịch nghĩa: Dịch chính xác nghĩa của câu thơ chữ Hán, ý nghĩa của câu thơ được truyền đạt một cách rõ ràng.
- Bản dịch thơ: Sử dụng thể thơ năm chữ, ngắn gọn và súc tích, nhưng không thể truyền đạt hết toàn bộ nội dung của bản gốc (Vị trí của hai câu thơ thứ 3 và thứ 4 bị thay đổi; Câu thơ thứ 5, bản dịch thơ không đề cập đến màu xanh ngọc (thanh ngọc) của bóng tháp; Câu thơ thứ 6, bản dịch thơ không nhắc đến màu tóc xanh biếc (thúy hoàn), mà thay vào đó là màu đen huyền.)
Câu 2. Đặc điểm cấu trúc của Dục Thúy Sơn là gì?
- Sáu câu đầu: Miêu tả cảnh thiên nhiên trên núi Dục Thúy.
- Hai câu cuối: Thể hiện nỗi niềm khi nhớ về quá khứ.
Câu 3. Bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp của núi Dục Thúy được mô tả ra sao?
Bức tranh được mô tả sống động: Núi trông như đóa sen nổi trên mặt nước, bóng tháp tỏa sáng như viên ngọc lấp lánh, mặt nước phản chiếu hình ảnh núi như một cô gái soi lại mái tóc mềm mại của mình.
Câu 4. Liệt kê các chi tiết mô tả cận cảnh núi Dục Thúy và những suy tưởng phát sinh khi ngắm nhìn thiên nhiên để thể hiện sự đẹp trong tâm hồn của Nguyễn Trãi.
- Các chi tiết:
- Dáng núi được so sánh như bông sen nở.
- Bóng tháp trên đỉnh núi như viên ngọc lung linh khi chiếu xuống mặt nước.
- Núi phản chiếu qua sóng nước giống như soi mái tóc xanh biếc.
- Vẻ đẹp tinh tế của tâm hồn Nguyễn Trãi: Nhạy cảm, yêu thiên nhiên.
Câu 5. Trong phần kết của những bài thơ viết về chủ đề “đăng cao”, “đăng sơn”, thi nhân xưa thường thể hiện tinh thần hào hùng, khát vọng vĩ đại, hoặc nhấn mạnh sự nhỏ bé, cô đơn của con người trước vẻ đẹp kỳ vĩ của núi sông. Theo bạn, trong hai câu kết của Dục Thúy sơn, Nguyễn Trãi muốn truyền đạt những nỗi niềm chung ấy hay muốn thể hiện suy tư riêng của mình?
Trong phần kết, Nguyễn Trãi muốn thể hiện suy tư riêng: Nỗi nhớ nhung về quá khứ, nhìn cảnh nhớ người.
Kết nối giữa đọc và viết
Viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một khía cạnh của tâm hồn tinh tế của Nguyễn Trãi thể hiện trong bài thơ Dục Thúy sơn.
Gợi ý:
Khi đọc bài thơ Dục Thúy sơn, ta bắt gặp tình yêu sâu sắc của Nguyễn Trãi đối với thiên nhiên. Tác giả đã tài tình diễn đạt vẻ đẹp tự nhiên của núi Dục Thúy. Ban đầu, qua hai câu thơ “Liên hoa phù thủy thượng/ Tiên cảnh trụy trần gian”, Nguyễn Trãi mô tả toàn cảnh của núi Dục Thúy như một vùng đất thiên đường. Dáng núi như bông sen nổi trên mặt nước, tạo ra không gian của các vị thần. Hình ảnh này đã giúp tạo nên vẻ đẹp thanh khiết, trong trẻo của thiên nhiên. Tiếp theo, tác giả khéo léo mô tả cận cảnh của ngọn núi. Bằng cách so sánh “Tháp ảnh trâm thanh ngọc/Ba quang kính thúy hoàn”, ông đã tái hiện một cách sinh động vẻ đẹp của núi xanh nước biếc, sơn thủy hữu tình. Bóng tháp chiếu xuống mặt nước như viên ngọc lấp lánh. Và mặt nước phản chiếu hình ảnh của núi như cô gái soi mái tóc mềm mịn. Từ khả năng quan sát sắc bén và lối diễn đạt độc đáo, bức tranh thiên nhiên núi Dục Thúy hiện ra một cách sống động. Thấy rõ rằng, thiên nhiên nơi đây đã được miêu tả từ trái tim của một tâm hồn đầy tình yêu và lãng mạn của Nguyễn Trãi.