Buzz
Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam mang đến những thông điệp nhẹ nhàng và sâu sắc. Tác phẩm này sẽ được tìm hiểu trong chương trình môn Ngữ văn. Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Dưới bóng hoàng lan.
Tài liệu dưới đây sẽ hữu ích cho các bạn học sinh lớp 10 khi nghiên cứu về tác phẩm này. Hãy tham khảo ngay dưới đây.
Soạn bài Dưới bóng hoàng lan
Trước khi đọc
Bài 1. Khi nhớ về cảnh vật xung quanh và những kỉ niệm với người thân, bạn cảm thấy ấm áp và dễ chịu như thế nào? Nếu được yêu cầu kể lại, bạn sẽ kể như thế nào?
Gợi ý: Những khoảnh khắc sum họp đêm giao thừa, những chuyến đi chơi cùng người thân…
Bài 2. Bạn có từng mong muốn được sống chậm lại để cảm nhận sâu sắc hơn ý nghĩa của những điều bình dị hàng ngày chưa?
Gợi ý: Có/không.
Đọc văn bản
Bài 1. Tâm trạng của nhân vật Thanh khi trở về với không gian quen thuộc.
Yên bình và thoải mái.
Bài 2. Tâm trạng của nhân vật Thanh khi nhìn thấy cây hoàng lan.
Tâm trạng nhẹ nhõm, tươi mới như vừa tắm trong suối.
Bài 3. Biểu hiện cảm xúc của Nga và Thanh (qua lời nói, tâm trạng).
- Lời nói nhẹ nhàng, tâm trạng bình dị.
- Tâm trạng: Hạnh phúc
Bài 4. Ý nghĩa của cuộc trò chuyện giữa bà cụ và Nga về việc hái hoa hoàng lan.
Một cách khéo léo thể hiện tình cảm của Nga dành cho Thanh.
Bài 5. Chi tiết nào trong phần kết giúp bạn dự đoán sự phát triển tình cảm giữa Nga và Thanh.
Chi tiết Thanh biết rằng Nga vẫn đợi chờ, nhớ mong anh như ngày nào.
Trả lời câu hỏi
Bài 1. Câu chuyện được kể bởi người thứ ba. Phong cách kể này có nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện không?
Người kể chuyện là ngôi thứ ba. Phong cách này duy trì nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện.
Bài 2. Hình ảnh về thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt... được thể hiện qua góc nhìn của nhân vật nào? Ý nghĩa của việc chọn góc nhìn như vậy là gì?
- Hình ảnh về thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt... được mô tả qua góc nhìn của nhân vật Thanh.
- Việc chọn góc nhìn như vậy giúp câu chuyện trở nên sống động, chân thực hơn.
Bài 3. Lời đối thoại giữa bà và Thanh ở phần đầu của tác phẩm chủ yếu tập trung vào những chủ đề gì? Tình cảm của các nhân vật được thể hiện như thế nào qua lời đối thoại đó?
- Lời thoại tập trung vào việc Thanh vắng nhà, Thanh hỏi bà, và bà dặn dò Thanh đi nghỉ ngơi.
- Tình cảm của các nhân vật được thể hiện qua lời đối thoại: Sự quan tâm, chăm sóc và tình yêu thương.
Bài 4. Đánh giá các biểu hiện của tình cảm giữa Nga và Thanh được mô tả trong tác phẩm.
- Hành động:
- Thanh: Nghe giọng nói thân thuộc của Nga, Thanh chạy ra hỏi thăm; Thanh dẫn Nga đi xem vườn; hạ cành hoa hoàng lan để Nga dễ dàng hái; Thanh mời Nga ở lại cùng ăn cơm.
- Nga thường xuyên ghé nhà Thanh, đi vào vườn hái hoa hoàng lan khi Thanh không có.
- Lời nói: Thân thiết, đầy tình cảm (Thanh: Cô Nga, Cô nhìn gầy đi rồi phải không. Không bằng chị ở nhà…; Nga: Những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá…)
- Suy nghĩ: Thanh biết có một nơi để trở về sau những ngày làm việc và biết rằng Nga luôn đợi chờ anh.
Bài 5. Trong tác phẩm Dưới bóng hoàng lan, nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam được thể hiện rõ nhất thông qua cốt truyện, nhân vật hay lời kể? Hãy phân tích một trong ba yếu tố này.
- Cốt truyện: Câu chuyện kể về cuộc sống của nhân vật Thanh sống cùng bà, sau đó anh đi làm ở tỉnh xa. Một lần về thăm quê, anh gặp lại người thân. Cốt truyện diễn ra nhẹ nhàng, không có sự kiện gay cấn.
- Lời kể: Lời kể nhẹ nhàng, tự nhiên, thể hiện tâm trạng của nhân vật: “…Thanh vắng nhà đã gần hai năm nay, nhưng chàng có cảm giác như vẫn ở nhà từ lâu. Phong cảnh vẫn nguyên vẹn, gian nhà vẫn yên bình và bà chàng vẫn hiền từ”; “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nhỏ trong vườn, như thể mọi ồn ào bên ngoài đều ngưng lại trước cửa nhà”...
- Nhân vật: Được mô tả qua hành động, ngôn từ và suy nghĩ..
Bài 6. Theo bạn, tên tác phẩm Dưới bóng hoàng lan mang ý nghĩa gì?
- Tên gọi “Dưới bóng hoàng lan” mang một ý nghĩa ẩn dụ, liên quan đến cây hoàng lan.
- Hình ảnh của “cây hoàng lan” quen thuộc với nhân vật Thanh, như một nhân chứng, chứng kiến hết tất cả những kỷ niệm đẹp của Thanh từ khi còn bé đến khi trưởng thành, cũng như chứng kiến tình yêu trong sáng của Thanh và Nga.
Câu 7. Cảnh nào trong truyện khiến bạn nghĩ đến một bức tranh đẹp? Nếu bạn phải chọn một cảnh để vẽ minh họa, bạn sẽ chọn cảnh nào? Và tại sao?
- Cảnh miêu tả trong truyện gợi lên hình ảnh một bức tranh đẹp: Cảnh Thanh nằm dưới bóng hoàng lan, nhớ về kỷ niệm thơ ấu.
- Nếu phải chọn một cảnh để vẽ minh họa, tôi sẽ chọn cảnh Thanh giả vờ ngủ. Người bà gần bên, săn sóc, che chở cho Thanh và xua đuổi muỗi. Vì cảnh này toát lên sự yên bình, tình thân ái của bà cháu.
Câu 8. Nhà thơ Thế Lữ cảm nhận: Dưới bóng hoàng lan là tác phẩm “nhân từ như một lời yên ủi” (Thạch Lam - Về tác giả và tác phẩm, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2003, tr.147). Dựa vào gợi ý này, hãy phân tích cảm xúc của tác giả đối với con người và cuộc sống được thể hiện qua tác phẩm.
- Tình cảm ấm áp hiện diện trong tình yêu thương sâu sắc của Thanh dành cho quê hương, cũng như trong mối quan hệ bà - cháu mộc mạc nhưng đầy gắn bó.
- Mối tình đầu của Thanh và Nga được mô tả như một tình yêu đẹp, dịu dàng và sâu lắng, như hương hoàng lan đậm chất.
Kết nối giữa việc đọc và viết
Viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh trong đoạn kết của truyện.
