Bài thơ Dương phụ hành (Bài hành về người thiếu phụ phương Tây) của Cao Bá Quát được hướng dẫn tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn lớp 11.
Hôm nay, Mytour giới thiệu tài liệu Soạn văn 11: Dương phụ hành. Mời bạn đọc cùng tham khảo nội dung chi tiết ngay dưới đây.
Soạn bài Dương phụ hành
Trước khi đọc
Câu 1. Theo bạn, khi đến một quốc gia mới, tiếp xúc với văn hóa mới, người ta thường trải qua những trạng thái cảm xúc như thế nào khi đối diện với những điều mới lạ?
Cảm xúc: ngạc nhiên, hứng thú và kỳ diệu trước những trải nghiệm mới lạ, thú vị.
Câu 2. Bạn đã nghe về những câu chuyện đầy màu sắc về giao thoa văn hóa giữa phương Đông và phương Tây chưa? Hãy chia sẻ một câu chuyện thú vị bạn biết.
Những tác động văn hóa như việc tổ chức tiệc sinh nhật, chào đón lễ Giáng Sinh,...
Sau khi đọc
Câu 1. So sánh và chỉ ra những điểm khác biệt giữa bản dịch thơ và bản gốc.
- Trong câu thơ thứ nhất: “y như tuyết” được dịch là áo trắng phau - trong bản dịch chỉ nhấn mạnh màu sắc, không thể hiện được vẻ trong trắng thanh khiết, thiện cảm của nhân vật trữ tình với vật quan sát.
- Câu thơ số 7: Từ “phiên thân” có nghĩa là nghiêng mình - được dịch là “uốn éo” chỉ gợi lên hình ảnh về dáng điệu mà không thể diễn đạt được sắc thái biểu cảm trong nguyên tác, không thể thể hiện sự dịu dàng, nũng nịu của người phụ nữ.
Câu 2. Xác định thời gian, không gian và sự kiện trong câu chuyện của bài thơ.
- Thời gian, không gian: Đêm trăng trên biển, có một con tàu với người phụ nữ phương Tây và một con thuyền của người đàn ông Nam trong tình cảnh biệt ly.
- Sự kiện trong câu chuyện: Người phụ nữ phương Tây tựa vào vai người đàn ông trong đêm trăng, nhìn thấy con thuyền phương Nam có đèn sáng, cô gọi chồng và giơ ly sữa lên nhưng rất không chắc chắn, cơn gió lạnh làm cô không chịu nổi, cô nghiêng mình yêu cầu chồng giúp đỡ.
Câu 3. Đặc điểm miêu tả người phụ nữ phương Tây và nhấn mạnh các đặc điểm nổi bật của nhân vật này.
- Những đặc điểm miêu tả người phụ nữ phương Tây: trang phục (áo trắng như tuyết), tư thế (tựa vai người đàn ông), các cử chỉ và hành động (nhìn con thuyền phương Nam, gọi chồng và giơ ly sữa một cách không chắc chắn, cầm ly sữa lơ đãng trên tay, gió lạnh làm cô không thể chịu nổi, cô nghiêng mình yêu cầu chồng giúp đỡ).
- Đặc điểm nổi bật của nhân vật:
- Diện mạo sang trọng, trẻ trung và quyến rũ (áo trắng tinh khôi nổi bật trên nền đêm trăng), cử chỉ tự nhiên, linh hoạt và dịu dàng.
- Phong cách sống sung túc, ấm cúng và hạnh phúc (cầm ly sữa, thể hiện tình cảm với chồng)
Câu 4. Hình tượng người phụ nữ phương Tây trong bài thơ được một nhà Nho văn đồng thời là nhà thơ phương Đông tái hiện. Hãy phân tích cảm xúc, thái độ mà tác giả thể hiện qua hai góc nhìn này.
- Theo quan điểm của Nho giáo, người vợ có nghĩa vụ “dưỡng tâm sửa tổ” tôn trọng và chăm sóc chồng một cách khiêm nhường và lịch sự.
- Tác giả thể hiện sự ngạc nhiên và sự kinh ngạc khi quan sát những điều mới mẻ, xa lạ mà không có ý phê phán, thể hiện sự tôn trọng và sự công bằng trong cách miêu tả.
Câu 5. Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong câu thơ cuối cùng và những ý nghĩa được mở ra từ đó.
- Sự đồng cảm và lòng trân trọng hạnh phúc của cặp vợ chồng người phụ nữ phương Tây, thể hiện sự nhớ nhung và khao khát hạnh phúc gia đình.
- Lời “trách” của người đàn ông Nam trong tình cảnh biệt ly làm tiếp nối và mở rộng “dòng cảm xúc” đó. Đây là thời điểm nhân vật trữ tình trực tiếp thể hiện cảm xúc và tâm trạng trước “những điều trông thấy”, gửi gắm tâm sự sâu thẳm.
- Tâm hồn trong trắng, hồn nhiên của người phụ nữ đang yêu được mối buồn ly biệt, nỗi nhớ thương và mong chờ đoàn tụ thêm sâu sắc, thêm da diết trong lòng nhà thơ Cao Bá Quát.
Câu 6. Đọc bài thơ, bạn cảm nhận được tư tưởng, tâm hồn của tác giả như thế nào?
- Thể hiện quan điểm mới mẻ, tiên tiến và sâu sắc về cuộc sống.
- Thể hiện lòng chân thành, tinh tế và cảm động về tình yêu, hạnh phúc của đôi lứa.
Liên kết đọc - viết
Viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) trình bày điều bạn cảm thấy ấn tượng nhất trong bài thơ Dương phụ hành
Gợi ý:
Bài thơ Dương phụ hành phản ánh cái nhìn tiến bộ của nhà thơ. Theo quan niệm của Nho giáo, người vợ có trách nhiệm “nâng khăn sửa túi”, chăm sóc và chiều chuộng chồng, cư xử với chồng một cách khiêm nhường, lễ phép. Nhưng trong bài thơ này, nhân vật trữ tình lại trải qua một tình huống khác biệt. Cô tựa vào vai chồng trong đêm trăng, khi nhìn thấy con thuyền phương Nam có ánh đèn, cô liền kéo áo nói chuyện với chồng. Cô cầm cốc sữa trên tay một cách hững hờ, gió lạnh khiến cô không chịu nổi, nghiêng mình đòi chồng giúp đỡ. Cảnh này khiến nhân vật trữ tình ngạc nhiên, cảm thấy ngạc nhiên nhưng không có ý định phủ nhận, mà cách miêu tả thể hiện cái nhìn khách quan và tôn trọng. Tâm hồn trong trắng, vô tư của người phụ nữ đang yêu được thêm sâu sắc, nỗi buồn ly biệt, nỗi nhớ thương và mong muốn đoàn tụ trong tâm hồn của nhà thơ Cao Bá Quát. Sự đồng cảm, tán thưởng của tác giả được thể hiện một cách nhẹ nhàng, kín đáo. Điều này thể hiện sự tiến bộ trong tư tưởng của nhà thơ.