Buzz
Khi đến một đất nước mới, tiếp xúc với văn hóa mới, mọi người thường trải qua những cảm xúc và phản ứng như thế nào đối với những điều họ trải qua và nhìn thấy?
Nội dung chính
| Tác giả khắc họa chân dung người thiếu phụ Tây Dương, qua đó nhà thơ nghĩ về giai nhân và tài tử, về hạnh phúc trong sum họp và nỗi đau trong li biệt. Trong chuyến đi này, ông có dịp tiếp xúc với những người châu Âu, thấy nhiều điều mới lạ. |
Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 107, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Khi đi đến một đất nước khác, tiếp xúc với một văn hóa mới, mọi người thường phản ứng như thế nào đối với những điều họ trải qua và nhìn thấy?
Phương pháp giải:
Tiếp cận bài học dựa trên trải nghiệm của bản thân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Khi đến một đất nước mới, tiếp xúc với một văn hóa mới, chúng ta thường bắt đầu so sánh nó với quê hương của mình. Chúng ta muốn tìm hiểu, khám phá nhiều hơn về nó, và sau đó, chúng ta sẽ so sánh với quê hương của mình. Dần dần, chúng ta sẽ nhận ra rằng chúng ta bắt đầu nhớ về quê hương mình mà không hề hay biết.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 107, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Bạn đã từng nghe về câu chuyện thú vị nào liên quan đến việc giao lưu văn hóa giữa phương Đông và phương Tây? Xin hãy chia sẻ câu chuyện đó.
Phương pháp giải:
Dựa trên kinh nghiệm cá nhân để trả lời câu hỏi này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Em từng có một trải nghiệm thú vị khi gặp một người Tây đến Hà Nội du lịch và có một tình huống bất ngờ. Khi gặp mặt, em chào và người đó cũng chào lại (giao tiếp bằng tiếng Anh). Sau đó, người đó hỏi em:
- Bố mẹ của bạn có khỏe không?
Sau một khoảnh khắc lúng túng, em không hiểu tại sao người đó lại hỏi về bố mẹ của mình, và sau đó em cũng trả lời rằng họ đều khỏe và làm gì đấy… Sau đó, cả hai đều cảm thấy lúng túng và kết thúc cuộc trò chuyện.
Sau đó, bạn em giải thích rằng người Tây thường hỏi như vậy giống như một cách chào hỏi bình thường và không cần phải trả lời chi tiết. Lúc đó, em mới hiểu tại sao họ lại cảm thấy lúng túng. Đó là một trải nghiệm không thể nào quên được với một cuộc gặp gỡ với người nước ngoài.
Trong khi đọc 1
Câu 1 (trang 108, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý vào các chi tiết miêu tả về hình ảnh người phụ nữ phương Tây.
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ tác phẩm để trả lời câu hỏi này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các chi tiết miêu tả về hình ảnh người phụ nữ phương Tây:
- Mặc áo trắng
- Dựa vào vai người khác
- Khoác áo, nói chuyện ồn ào
- Cầm cốc sữa
- Vặn vẹo
Trong quá trình đọc 2
Câu 2 (trang 108, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Diễn đạt về nhân vật trữ tình.
Phương pháp giải:
Chú ý vào hành động của người phụ nữ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhân vật trữ tình dường như bị ngạc nhiên bởi sự âu yếm của người phụ nam vì đây là hành động hiếm thấy ở phương Đông. Người phương Đông thường tôn trọng lễ nghi và sự xem xét của người khác, những hành động như vậy thường được xem là không phù hợp. Vì vậy, khi chứng kiến sự âu yếm của người phụ nam với chồng, nhân vật trữ tình không khỏi ngạc nhiên và kinh ngạc.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích và so sánh những điểm khác biệt giữa bản dịch thơ và bản gốc.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bản dịch thơ và nguyên bản để chỉ ra điểm khác biệt.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
* Tương đồng:
- Cả hai phiên bản đều truyền tải thông điệp về sự khác biệt văn hóa giữa phương Đông và phương Tây của một cá nhân xa xứ.
* Khác biệt:
- Bản dịch thơ:
+ Ngôn từ mang tính âm nhạc hơn
+ Bốn câu thơ đầu kết thúc bằng vần 'au', bốn câu tiếp theo kết thúc bằng vần 'y'
- Bản gốc:
+ Ngôn từ nghe như một câu chuyện hơn
+ Bốn câu thơ đầu kết thúc bằng vần 'uyết', bốn câu tiếp theo kết thúc bằng vần 'i'
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Xác định thời gian, không gian và sự kiện trong câu chuyện được tường thuật trong bài thơ.
Phương pháp giải:
Chú ý vào bối cảnh của câu chuyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thời gian: buổi tối
- Không gian: trên một con thuyền sang trọng với đèn le lói
- Sự kiện: Một cặp vợ chồng ngồi đối diện với tác giả. Người phụ nữ (người vợ) mặc áo trắng, tựa vào vai chồng, nói chuyện và âu yếm với chồng. Họ rất hạnh phúc trong khi tác giả cảm thấy buồn về tình cảnh của mình.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích các chi tiết mô tả người phụ nữ phương Tây, từ đó, đặc điểm đặc biệt của hình tượng này.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Chú ý đến những chi tiết mô tả người phụ nữ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chi tiết mô tả người phụ nữ: nàng mặc chiếc áo trắng, tựa vào vai chồng, nói chuyện với chồng, cầm cốc sữa trên tay, uốn éo muốn chồng đỡ dậy
→ Tất cả những chi tiết này tạo nên hình ảnh một người phụ nữ đang làm nũng với chồng của mình. Nàng muốn được chồng yêu thương, quan tâm và cảm thấy hạnh phúc khi thực hiện những hành động này. Đây cũng là cách tác giả muốn diễn đạt về người phương Tây, người ta luôn mở lòng, tự do và không ngần ngại khi thể hiện tình cảm công khai bởi họ cho rằng việc thể hiện tình yêu với vợ/chồng là điều rất bình thường.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đặc điểm của người phụ nữ phương Tây trong bài thơ được tái hiện qua góc nhìn của một nhà Nho kiêm nhà thơ phương Đông. Phân tích cảm xúc, thái độ mà tác giả thể hiện từ các góc độ đó.
Phương pháp giải:
Chú ý đến thái độ của tác giả qua từng hình ảnh.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cảm xúc, thái độ của tác giả khi nhìn thấy cảnh tượng:
- “Người phụ nữ Tây dương mặc áo trắng trắng”
→ Câu thơ này một phần phản ánh sự phóng túng, sải bước của người phương Tây trong lối ăn mặc khiến tác giả cảm thấy lạ lẫm
- “Tựa vai chồng dưới ánh trăng chiếu sáng/ Nhìn qua thuyền, thấy đèn le lói/ Kéo áo, rì rầm nói chuyện cùng nhau”
→ Hình ảnh người phụ nữ tựa vào vai chồng một cách âu yếm, hạnh phúc khiến tác giả cảm thấy ghen tị khi nhìn lại tình cảnh của mình.
- “Cầm cốc sữa, biếng cầm tay/ Gió đêm, sương khuya, thổi lạnh suốt!”
Khung cảnh buổi tối tĩnh lặng, gió lạnh khiến nỗi buồn của tác giả dâng trào lên cao
- “Uốn éo muốn chồng nâng dậy,”
→ Người phụ nữ tiếp tục làm nũng chồng khiến tác giả càng thêm buồn vì tình cảnh cô đơn, lẻ loi nơi đất khách quê hương của mình
- “Khóc hết nỗi khách quê xa lạ.”
→ Nỗi buồn, cô đơn của tác giả dâng trào và thốt lên thành lời, tác giả thương cảm cho thân phận đất khách quê hương và tình cảnh cô đơn, lẻ loi của mình.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong câu thơ kết và những ý tứ được mở ra từ câu thơ này.
Phương pháp giải:
Chú ý vào tâm trạng của nhân vật trữ tình.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Câu thơ cuối “Khởi thức Nam nhân hữu biệt ly” (Biết chăng có người Nam đang chịu cảnh biệt ly)là một lời tự than trách trong sự bất lực của tác giả. Đó dường như cũng là lời ai oán chung cho những con người cùng cảnh ngộ.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đọc bài thơ, bạn cảm nhận được những gì về tư tưởng, tâm hồn tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ, chú ý vào tâm tư, tình cảm của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua bài thơ, em nhận thấy ở tác giả một tâm hồn đa sầu, đa cảm với cái nhìn cởi mở, suy nghĩ tiến bộ. Khi bắt gặp cảnh người thiếu phụ âu yếm với chồng của mình ông thấy ghen tị mà không hề cảm thấy khiếm nhã trong khi ông là một Nho sĩ phương Đông. Điều đó chứng tỏ sự thấu hiểu thế sự, một cái nhìn tiến bộ của tác giả sau những tháng năm bôn ba tại nước ngoài. Nhưng qua đó ta bắt gặp một tâm hồn đa sầu, đa cảm, một cái nhìn đầy ngưỡng mộ, ghen tị của một người với tâm trạng cô đơn, nỗi buồn ly biệt.
Viết
Câu hỏi (trang 109, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều bạn thấy tâm đắc nhất ở bài thơ Dương phụ hành.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và kĩ năng đã được học
Đưa ra cảm nhận của bản thân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Điều em thấy tâm đắc nhất trong tác phẩm là cái nhìn đa sầu, đa cảm và tiến bộ của tác giả Cao Bá Quát được bộc lộ trong câu chuyện. Thường đối với người phương Đông, những hành động âu yếm, thể hiện cảm xúc tại nơi công cộng được cho là khiếm nhã, thiếu tôn trọng người khác nhưng trái với những hành động đó, ông thấu hiểu văn hóa phương Tây và hiểu rằng đối với họ đó là chuyện hết sức bình thường. Ông còn miêu tả hết sức kỹ lưỡng từng hành động của người thiếu phụ để làm nổi bật lên sự ngưỡng mộ, ghen tị của mình. Ông cũng ao ước mình được như vậy, sống trong những cảm xúc thật và không cần phải để ý đến cái nhìn của người khác. Nhưng không, số phận không cho phép ông được như vậy, ông nhìn cảnh hai vợ chồng họ âu yếm, hạnh phúc và thương thay cho số phận, hoàn cảnh của chính mình.
