Bí quyết soạn bài Gió lạnh đầu mùa, Ngữ văn lớp 6, KNTT
Soạn bài Gió lạnh đầu mùa - Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 6, KNTT
I. Trước khi đọc
* Gợi ý trả lời phần Trước khi đọc:
1. Kể về một trải nghiệm chia sẻ hoặc sự giúp đỡ mà em từng trải qua.
- Một lần trong kì thi Học sinh giỏi cấp Huyện, em vô tình để quên túi bút ở nhà. Lo lắng lạc quan, bạn bè quanh em đã chia sẻ niềm vui bằng cách mượn em chiếc bút dự phòng. Điều này giúp em tỏa sáng trong kỳ thi một cách xuất sắc.
2. Phân tích tiêu đề 'Gió lạnh đầu mùa', em nghĩ nhà văn sẽ khắc họa một câu chuyện liên quan đến sự lạnh giá và khắc nghiệt của mùa đông.
- Em cho rằng câu chuyện sẽ xoay quanh những tình cảnh, trạng thái trong giai đoạn đầu của mùa lạnh.
II. Khám phá văn bản
* Hướng dẫn giải phần Đọc văn bản:
1. Theo dõi: Hãy tập trung vào những cảm nhận mà Sơn ghi lại về thời tiết và cảnh vật xung quanh.
- Sơn nhìn nhận thấy sự biến đổi của thời tiết và môi trường xung quanh: 'đất khô trắng, gió vi vu làm bốc lên những đám bụi nhỏ, thổi lăn những chiếc lá khô lạo xạo. Bầu trời trong xanh, đẹp như một tấm tranh vẽ. Các cây lan trong chậu, lá đều rụng và nhẹ nhàng rung động, như những bức tranh sống động.'.
2. Dự đoán: Liệu chiếc áo bông cũ có lòi ra ở phần chuyển tiếp của câu chuyện không?
- Chắc chắn, chiếc áo bông cũ sẽ xuất hiện trong phần tiếp theo của truyện.
3. Quan sát: Hãy chú ý đến những đặc điểm ngoại hình của các bạn nhỏ khi ở ngoài chợ.
- Chi tiết về ngoại hình của các bạn nhỏ ở ngoại chợ:
+ Mặc những bộ quần áo màu nâu bạc, đã được vá ở nhiều nơi.
+ Môi có màu tím, da thịt bị thâm sạm.
4. Quan sát: Dáng vẻ bề ngoài của bé Hiên được mô tả như thế nào?
- Bé Hiên có vẻ 'co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc có chiếc áo rách tả tơi, hở lưng và tay'.
5. Suy nghĩ: Chú ý đến những chi tiết miêu tả suy nghĩ, tâm trạng của Sơn.
- Miêu tả về suy nghĩ, tâm trạng của Sơn:
+ Sơn nghĩ về tình cảnh khó khăn của gia đình Hiên: 'Mẹ bé Hiên ấy nghèo quá, chỉ biết mò cua, bắt ốc, không có tiền mua áo mới cho em nó'.
+ Sơn thể hiện sự thương cảm: 'Thấy em Hiên, lòng Sơn bỗng dạt nhiên về chị Duyên ngày trước...'.
+ Sơn đề xuất ý nghĩa: 'Chúng ta tặng em nó chiếc áo bông cũ đi, chị nhỉ.'.
6. Quan sát: Theo dõi lời đối thoại giữa vú già với Sơn, giữa hai chị em Sơn.
- Lời đối thoại giữa vú già và Sơn, giữa hai chị em Sơn thể hiện lòng tốt và trí sáng tạo của Sơn. Cậu bé muốn giúp đỡ người khác nhưng cũng sợ mẹ trách phạt.
7. Sự kiện: Mẹ Sơn có phạt hai chị em Sơn theo em nghĩ là không đúng. Tại sao em có suy nghĩ này?
- Em cho rằng mẹ Sơn không phạt hai chị em Sơn. Lý do là khi đọc truyện, em cảm nhận mẹ Sơn là người hiền lành, đầy tình thương.
8. Dự đoán: Em nghĩ mình đã đoán đúng những gì sẽ xảy ra ở phần kết của câu chuyện này, đúng không?
- Em đã đoán đúng.
III. Sau khi đọc:
* Ý kiến sau khi đọc:
Câu 1 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Người kể chuyện sử dụng góc nhìn thứ ba để kể câu chuyện.
Câu 2 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Một số diễn cảnh, bức tranh về thái độ của chị em Sơn đối với đám trẻ nhỏ:
+ Sơn và chị Lan vẫn tỏ ra thân thiện, chơi đùa hòa mình với đám trẻ ở chợ một cách gần gũi, không hề thể hiện sự kiêu kì hay khinh khỉnh như các em họ của Sơn.
+ Chị Lan vẫy tay, gọi bé Hiên đang dựa vào cột.
+ Sơn bất chợt cảm thấy lòng tràn ngập tình yêu thương khi nhìn thấy bé Hiên.
+ Một ý nghĩ tốt đẹp bất ngờ xuất hiện trong tâm trí Sơn, quyết định mang chiếc áo bông cũ của em Duyên tặng bé Hiên.
Câu 3 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
* Sử dụng từ ngữ mô tả suy nghĩ của Sơn khi:
- Lắng nghe mẹ và vú già trò chuyện về chiếc áo bông cũ của em Duyên:
+ 'Sơn nhớ em, lòng tràn ngập cảm xúc và lòng thương'.
+ 'Sơn chứng kiến mẹ nhẹ nhàng lau đi giọt nước mắt dịu dàng'.
- Khi nhớ đến cuộc sống khó khăn của mẹ con Hiên:
+ 'Sơn cảm thấy tình cảm, lòng nhân ái trỗi dậy'.
+ 'Một suy nghĩ tốt lành nảy lên trong tâm hồn Sơn'.
=> Sơn, một cậu bé giàu tình cảm, luôn có trái tim rộng lớn và biết chia sẻ tình yêu thương với mọi người xung quanh.
Soạn bài Gió lạnh đầu mùa một cách ngắn gọn, Ngữ văn lớp 6, KNTT
Câu 4 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Sơn tận hưởng cảm giác 'trái tim ấm áp, hạnh phúc'.
- Ý nghĩa của việc chia sẻ: khi chúng ta cho đi tình cảm và sự chia sẻ, chúng ta sẽ đắm chìm trong niềm hạnh phúc và ấm áp.
Câu 5 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Hành động hối hả của em khi đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ không làm giảm đi sự ấm áp của tâm hồn Sơn.
- Bởi vì Sơn chỉ lo sợ sẽ bị mẹ trách phạt, nên em đã nhanh chóng hành động để đòi lại chiếc áo. Điều này phản ánh tâm lý phổ biến của trẻ em khi họ cảm thấy mắc lỗi.
Câu 6 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Cách ứng xử của mẹ Hiên: thể hiện đây là người trung thực, dù nghèo đói nhưng không làm việc trái với lương tâm, nguyên tắc 'đói cho sạch, rách cho thơm'.
- Cách ứng xử của mẹ Sơn: thể hiện tấm lòng thương yêu, quan tâm của bà đối với mọi người xung quanh, đồng thời thấy được niềm vui và hạnh phúc khi con cái biết giúp đỡ và chia sẻ.
Câu 7 (trang 73, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Những đoạn văn này thực sự làm em say mê. Vì:
+ Tác giả đã vô cùng chân thực trong việc mô tả bức tranh mùa đông.
+ Ngôn từ giản dị, hình ảnh gần gũi, khiến em dễ dàng hòa mình vào câu chuyện.
Câu 8 (trang 74, SGK Ngữ văn lớp 6, tập 1):
- Điểm chung:
+ Cả hai nhân vật đều là những đứa trẻ nhỏ.
+ Cuộc sống khó khăn, đầy đau thương là điểm chung giữa họ.
+ Cả hai câu chuyện diễn ra vào mùa đông, tạo nên bối cảnh chung.
- Điểm khác biệt:
+ Cô bé bán diêm: trải qua cuộc sống cơ cực, không nhận được sự quan tâm và kết thúc bi thảm.
+ Bé Hiên: đối mặt với đau khổ nhưng nhận được tình yêu và quan tâm từ mọi người.
* Kết nối với nội dung đọc:
Trong 'Gió lạnh đầu mùa' của Thạch Lam, cô bé Hiên là nhân vật khiến em cảm động. Trong bức tranh lạnh giá của mùa đông, cô bé mặc áo rách tả tơi, lưng trần, tay đỏ buốt. Dù đói rét, Hiên vẫn giữ vẻ trong trẻo và thuần khiết. Sự đơn sơ, non nớt của tâm hồn Hiên đã làm cho em hiểu rõ hơn về tình cảm, lòng nhân ái mà tác giả muốn truyền đạt. Qua câu chuyện, em học được rằng tình thương, sẻ chia có thể làm ấm lòng người khác và cả tâm hồn của chính mình.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Tác phẩm 'Gió lạnh đầu mùa' của nhà văn Thạch Lam đã mô tả một cách chân thực cuộc sống của trẻ em. Các em hãy tập trung hiểu rõ nội dung để có bài văn tốt, như Cảm nhận về một nhân vật trẻ em trong Gió lạnh đầu mùa chẳng hạn. Nếu gặp khó khăn, hãy tham khảo Mytour để có bài soạn, văn mẫu lớp 6 ngắn gọn và chất lượng như:
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 74
- Soạn bài Trong lòng mẹ, Ngữ văn lớp 6