Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Giới thiệu và đánh giá về nội dung nghệ thuật của một bài thơ, rất hữu ích trong quá trình chuẩn bị bài.
Mời các bạn học sinh lớp 10 tham khảo nội dung chi tiết được chúng tôi đăng tải ngay dưới đây.
Giới thiệu và đánh giá về nội dung nghệ thuật của một bài thơ
1. Hướng dẫn
Bước 1: Chuẩn bị nói
- Xác định đề tài: Chọn bài thơ bạn muốn giới thiệu và đánh giá. Bạn có thể sử dụng bài thơ đã được viết sẵn hoặc lựa chọn một bài thơ khác tùy theo yêu cầu.
- Xác định mục đích nói, đối tượng, người nghe, không gian và thời gian nói; tìm ý, lập dàn ý và luyện tập: bạn có thể thực hiện như đã tiến hành giới thiệu một câu chuyện.
Bước 2: Thực hiện phần trình bày
Bạn tiến hành bước này giống như khi trình bày phần giới thiệu và đánh giá về nội dung, nghệ thuật của một câu chuyện. Tuy nhiên, cần chú ý:
- Thể hiện quan điểm cá nhân về bài thơ.
- Sử dụng giọng điệu và cách diễn đạt cảm xúc, đặc biệt khi đọc bài thơ và trích dẫn các đoạn thơ.
Bước 3: Thực hiện phần trao đổi, đánh giá
- Giao tiếp: Trong quá trình trao đổi với người nghe, bạn cần:
- Chú ý lắng nghe và ghi chép tóm tắt ý kiến, các vấn đề cần bàn thêm.
- Chọn thời điểm phù hợp để thảo luận các nội dung cần thiết.
- Phê bình: Dưới vai trò của người diễn đạt, người nghe có thể phê bình theo hướng dẫn.
2. Thực hành diễn đạt
Rằm tháng giêng là một trong những tác phẩm đặc sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ này được Bác Hồ sáng tác khi đang tại chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống lại thực dân Pháp (1946 - 1954):
“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân dòng, nước chảy, tiếp xuân thiên;”
(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất
Sông xuân, nước xuân kề bên trời xuân)
Bài thơ “Rằm tháng giêng” đã mô tả cảnh vật thiên nhiên tại chiến khu Việt Bắc vào đêm rằm tháng giêng. Nhà thơ đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước và niềm tin vào chiến thắng của cách mạng đất nước.
Hình ảnh ánh trăng thường xuất hiện trong thơ ca. Đó là ánh trăng nhớ quê hương trong bài thơ của Lí Bạch:
“Sàng tiền minh nguyệt quang
Nghi thị địa thượng sương”
(Ngẩng đầu ánh trăng chiếu sáng
Ngỡ như mặt đất phủ đầy sương)
Đó cũng có thể là ánh trăng trong thơ Bác, như trong bài Cảnh khuya:
“Tiếng suối róc rách như tiếng hát xa
Trăng soi sáng qua lưới cành hoa”
Trong “Rằm tháng giêng”, ánh trăng xuất hiện với sự đặc biệt. Đây không chỉ là một đêm trăng thường, mà là đêm rằm tháng giêng, khi trăng lúc này tròn đầy nhất, sáng nhất - “nguyệt chính viên”. Ánh sáng trăng chiếu xuống cảnh vật khiến thiên nhiên trở nên sống động và đẹp đẽ. Trong câu thơ tiếp theo, Bác sử dụng tu từ điệp ngữ để mô tả sự giao thoa giữa trời và đất, tạo nên không khí xuân tươi mới. Thiên nhiên hiện lên trong hình ảnh sắc xuân tràn ngập, với mọi vật sống đều tỏa ra sức sống đầy mạnh.
Hai câu thơ tiếp theo đưa vào bức tranh con người, nhưng với vai trò của người yêu thiên nhiên:
“Yên ba núi sâu đám binh sừng sững,
Đêm trăng lên thuyền ngựa về ngọt ngào.”
(Nơi sâu thẳm khói lửa bủa vây quân địch
Nửa đêm trở về, trăng rọi sáng thuyền)
Trong bối cảnh chiến tranh, mọi hoạt động đều diễn ra một cách kín đáo. Tuy nhiên, trong đêm trăng rằm tháng giêng, con người vẫn là trung tâm của mọi sự kiện. Bác Hồ và các chiến sĩ đang thảo luận về công việc quân sự quan trọng. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, khi trời đã khuya, Bác Hồ mới nhận ra vẻ đẹp của ánh trăng. Hình ảnh “trăng rọi sáng thuyền” tôn vinh sức mạnh của ánh trăng trong đêm rằm tháng giêng. Hai câu thơ cuối thể hiện tinh thần lạc quan, niềm tin vào sự nghiệp cách mạng và tâm hồn hòa hợp với thiên nhiên của Bác.
Bài thơ “Rằm tháng giêng” thể hiện rõ phong cách sáng tác của Chủ tịch Hồ Chí Minh.