Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Hiểu rõ ý nghĩa và nội dung, rất hữu ích.
Tài liệu giúp học sinh lớp 9 chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ hơn. Mời tham khảo chi tiết bên dưới.
Soạn bài Ý nghĩa rõ ràng và bí ẩn
I. Phân biệt ý nghĩa rõ ràng và bí ẩn
Đọc đoạn trích trong SGK và trả lời các câu hỏi sau:
1. Từ câu “Trời ơi, chỉ còn có năm phút!” em cảm nhận được anh thanh niên muốn truyền đạt điều gì? Tại sao anh không chọn cách trực tiếp nói với họa sĩ và cô gái?
2. Ý nghĩa tiềm tàng trong câu thứ hai của anh thanh niên là gì?
Gợi ý:
1. Câu nói không chỉ thông báo về thời gian mà còn ám chỉ sự tiếc nuối.
2. Câu thứ hai của anh thanh niên không mang ý nghĩa ẩn.
II. Bài tập
Câu 1. Đọc lại đoạn trích đã trích dẫn ở phần I và cho biết:
a. Trong câu nào cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên? Từ ngữ nào làm cho em nhận ra điều đó?
b. Tìm những từ ngữ mô tả thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn. Thái độ đó giúp em đoán ra điều gì liên quan đến chiếc mùi soa?
Gợi ý:
a.
- Câu cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên: Nhà họa sĩ nhếch mép lên.
- Từ ngữ giúp em nhận ra điều đó: nhếch mép.
b.
- Những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn: mặt đỏ bừng, nhận lại chiếc khăn, vội vã quay đi.
- Thái độ đó cho thấy cô kỹ sư đang bối rối, ngượng ngùng. Cô đã kín đáo để lại chiếc khăn có mùi hoa hồng làm kỉ vật cho anh thanh niên, nhưng anh lại không hiểu được điều đó.
Câu 2. Hãy cho biết ý nghĩa của câu in đậm trong đoạn trích sau:
Bác lái xe dẫn anh ta lại chỗ nhà hội họa và cô gái:
- Đây, tôi xin giới thiệu với anh một họa sĩ có kinh nghiệm. Và đây là kỹ sư nông nghiệp. Anh đưa khách về nhà đi. Người lớn tuổi cần nước chè: đã sáng sớm ở Lào Cai quá lâu. Anh hãy đưa ra một tách chè pha từ nước mưa thơm như hương hoa của Yên Sơn nhà anh.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Gợi ý:
Hàm ý của câu nói: Ông họa sĩ thích uống nước chè, nhưng do xuất phát sớm nên chưa kịp thưởng thức.
Câu 3. Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn trích sau và cho biết nội dung của hàm ý:
Mẹ nó tức giận, quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trống:
- Đi ăn cơm vào!
Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ đến khi nó gọi 'Ba vô ăn cơm'. Con bé tiếp tục đứng trong bếp nói vọng ra:
- Cơm đã chín rồi!
Anh vẫn không quay lại.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
- Câu chứa ý: Cơm đã chín rồi!
- Nội dung hàm ý: Bé Thu muốn ông Sáu vào ăn cơm.
Câu 4. Đọc các đoạn trích trong SGK (trích từ truyện ngắn Làng của Kim Lân), cho biết những câu in đậm có phải là câu chứa hàm ý không. Vì sao?
a. Có người hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?..
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai thanh toán tiền nước, đứng lên, nhếch mép mỉm cười, phát ra một tiếng cười nhạt nhẽo, rồi căng vai nói to:
- Hà, trời nắng chói chang, đi về thôi…
Ông lão giả vờ trượt ra chỗ khác, sau đó đi thẳng. Tiếng cười náo loạn của nhóm người mới đang rời khỏi vẫn theo dõi.
b.
- Ồ, thưa thầy.
Ông Hai nằm uể oải trên giường không tiếp tục nói gì.
- Thầy nó đã ngủ chưa?
- Gì vậy?
Ông lão nhẹ nhàng di chuyển.
- Tôi nghe nói mọi người đồn…
Ông già giục mạnh:
- Tôi biết rồi!
Bà Hai im lặng. Sự căng thẳng trong nhà tăng lên, khép kín.
Gợi ý:
Những câu in đậm ở đây không chứa ý định: Câu in đậm đầu tiên là việc nói điều không liên quan (chuyển hướng chủ đề, được gọi là 'đánh trống lảng'). Câu in đậm thứ hai là lời nói thiếu chín chắn.