>> Soạn văn lớp 8
* Soạn bài Khi con tu hú
Khi con tu hú là bài thơ tiêu biểu của nhà thơ, nhà cách mạng Tố Hữu, được sáng tác trong nhà tù Thừa phủ. Bài thơ thể hiện lòng của người chiến sĩ yêu nước, khao khát tự do đến cháy bỏng khi nghe tiếng tu hú gọi hè từ bên ngoài phòng lao. Hãy theo dõi soạn bài Khi con tu hú để hiểu sâu hơn về nội dung của tác phẩm.
Câu 1: (Trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
- Khi con tu hú là đề mục thời gian báo hiệu mùa hè, nhưng còn chưa hoàn thiện ý.
- Trong Khi con tu hú, tiếng tu hú kêu là dấu hiệu của mùa hè, khiến tâm hồn người chiến sĩ rạo rực khát khao tự do, trái ngược với cảnh giam cầm. Tiếng kêu này ảnh hưởng mạnh mẽ đến tâm trạng của tác giả, khơi dậy niềm khao khát tự do mãnh liệt.
- 6 câu đầu thể hiện cảnh sắc tươi đẹp, sôi động của mùa hè, tạo nên bức tranh ấm áp và viên mãn. Dưới mặt đất, không gian trù phú, trên trời, bầu trời rộng lớn và tự do với con diều sáo, tất cả thể hiện tâm hồn yêu cuộc sống, khao khát tự do của tác giả.
- Tác giả mong muốn thoát khỏi lao ngục, hít thở không khí tự do, như con diều sáo bay nhảy thảnh thơi, để cảm nhận mùa hè ngoài kia.
Câu 2: (Trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trả lời:
- Cảnh sắc 6 câu đầu thể hiện một mùa hè rực rỡ, đầy sức sống, bắt đầu bằng tiếng tu hú vui vẻ. Cây trái chín, bắp rây và đào tạo nên bức tranh ấm áp và đầy màu sắc. Không gian dưới mặt đất và trời cao đều tạo cảm giác tự do, phóng khoáng.
- 6 câu thơ đều thể hiện lòng yêu cuộc sống của tác giả, dù trong lao ngục nhưng tâm hồn vẫn bay bổng khao khát tự do. Tác giả mong muốn thoát khỏi giam cầm, hít thở không khí tự do như con diều sáo bay nhảy.
Câu 3: (Trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trả lời:
- Tương phản với 6 câu đầu thể hiện tâm trạng ngầm của tác giả, bốn câu cuối mở lời trực tiếp về tâm trạng của người tù: Bức bối, ngột ngạt, khao khát tự do đến mãnh liệt. Tác giả sử dụng ngôn ngữ trực tiếp và sắc thái mạnh mẽ để diễn đạt tâm trạng bức xúc, bí bách, và tuyệt vọng của bản thân: “chân muốn đạp tan phòng”, “ngột làm sao”, “chết uất thôi”. Cách ngắt nhịp khác biệt tạo cảm giác dồn dập, thể hiện tâm trạng bức xúc và bứt rứt của tác giả ở câu 8 (nhịp 6/2) và câu 9 (nhịp 3/3).
- Tác giả ghi nhận hai lần nghe tiếng tu hú, nhưng sự đối lập logic rõ ràng. Lần đầu, tiếng tu hú vui vẻ, gọi bầy như mở ra thế giới tươi đẹp, dấy lên niềm vui trong lòng Tố Hữu. Nhưng tiếng kêu cuối cùng tạo nên sự bực bội, khiến tác giả đặt ra câu hỏi về sự công bằng khi con chim tu hú tự do, còn người tù phải sống trong lao ngục. Tiếng kêu đó tha thiết, làm bối rối tác giả và khiến tâm trạng bứt rứt, đau khổ khi bản thân sống “Thân thể ở trong lao/Tinh thần ở ngoài lao” trong khi đồng đội làm cách mạng. Phẫn uất và lòng căm thù với kẻ cướp nước đẩy tác giả lên cao, với khao khát trở về cuộc sống tự do, thoát khỏi lao ngục chỉ còn bốn bức tường đang trỗi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ.
- Chỉ có tự do mới là lối thoát duy nhất cho tác giả.
Câu 4: (Trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trả lời:
Điểm nổi bật của bài thơ:
- Nội dung: Bài thơ thể hiện lòng khao khát cuộc sống tự do mãnh liệt, tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc của tác giả.
- Nghệ thuật: Tác giả sử dụng thuần thục thể thơ lục bát, với hình ảnh gần gũi, thân thuộc, từ ngữ sinh động, hấp dẫn người đọc. Diễn biến tâm trạng đối lập nhưng logic qua hai lần nghe tiếng tu hú ở đầu và cuối bài thơ. Tinh thần yêu tự do, lòng yêu cuộc sống và quê hương, đất nước của người chiến sĩ cách mạng hiện rõ.
"""---HẾT""""--
Chúng tôi đã gợi ý Soạn bài khi con tu hú bài tiếp theo, các em hãy chuẩn bị trả lời câu hỏi SGK, Soạn bài Câu nghi vấn (tiếp theo) cùng với phần Soạn bài Thuyết minh về một phương pháp (Cách làm) để học tốt môn Ngữ Văn lớp 8 hơn.
Trong quá trình học Soạn văn lớp 8 - Khi con tu hú, hãy chuẩn bị kỹ lưỡng và tìm hiểu sâu rộng về nội dung của phần về tình thái từ. Điều này giúp các em nắm vững những kiến thức Ngữ Văn 8 của mình hơn.