Soạn bài Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ (phân tích chi tiết)

Buzz

Nội dung bài viết

Soạn bài Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ. Câu 3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng'? Phân tích tình cảm của mẹ với con trong câu thơ thứ hai?

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Trong bài thơ "Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ", tác giả Nguyễn Khoa Điềm thể hiện tình cảm của người mẹ Tà-ôi với con trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
- Người mẹ dành cho con tình yêu thương thắm thiết, mong con lớn khôn, khỏe mạnh, trở thành công dân tự do.
- Hình ảnh người mẹ Tà-ôi được miêu tả trong những công việc vất vả như giã gạo, cắt bắp, tham gia chiến đấu chống giặc Mỹ.
- Hai câu thơ "Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng" thể hiện tình cảm sâu sắc của mẹ với con, con là mặt trời của cuộc đời mẹ.
- Tình yêu thương của mẹ dành cho con liên quan đến tình yêu đất nước, bộ đội, cộng đồng, và ước mong của mẹ là ước mong cho con, làng, đất nước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Soạn bài Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ. Câu 3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng'? Phân tích tình cảm của mẹ với con trong câu thơ thứ hai?

ND chính

- Trong gian nan, vất cả của cuộc sống ở chiến khu, người mẹ càng dành cho con tình yêu thương thắm thiết, càng ước mong con mau lớn khôn, khỏe mạnh, trở thành công dân của một đất nước tự do.

- Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện tình yêu thương con gắn với lòng yêu nước, với tinh thần chiến đấu của người mẹ miền tây Thừa Thiên qua bài thơ.

Câu 1

Câu 1 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Bài thơ là lời hát ru cho những đứa trẻ dân tộc Tà-ôi 'lớn trên vai mẹ' ở khu vực chiến khu Tri - Thiên trong thời gian kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra gay gắt. Lời hát ru gồm ba phần, mỗi phần có hai đoạn thơ, đều bắt đầu bằng lời ru của tác giả, kết thúc bằng lời ru của mẹ: 'Em cu Tai… đừng rơi lưng mẹ' rồi kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ: 'Ngủ ngoan a-kay ơi…' (bốn câu). Mỗi lời ru trực tiếp của người mẹ được ngắt nhịp đều đặn ở giữa dòng thơ. Theo em, việc lặp lại này và cách ngắt nhịp như thế có tác dụng tạo nên âm điệu như thế nào cho lời ru, có liên quan đến tình cảm của bài thơ không?

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ có 3 phần, mỗi phần có hai đoạn thơ đều mở đầu bằng lời ru của tác giả, kết thúc bằng lời ru của mẹ.

- Điệu hát ru vừa có sự lặp lại vừa có sự phát triển qua ba phần thơ. Cách lặp đi lặp lại và cách ngắt nhịp như thế tạo ra âm điệu dịu dàng của lời ru, gợi vẻ êm đềm của chiếc nôi đưa. Mặc dù có sự lặp lại, nhưng mỗi phần thơ cũng có sự phát triển. Giọng điệu ấy thể hiện một cách rõ nét tình cảm thiết tha, trìu mến của người mẹ dành cho con, mong con lớn khôn, khỏe mạnh, trở thành công dân tự do của đất nước độc lập, thống nhất.

Câu 2

Câu 2 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ. (Gợi ý: Qua từng đoạn thơ, người mẹ được miêu tả trong những công việc gì, hoàn cảnh nào? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ trong chiến khu)

Lời giải chi tiết:

Người mẹ Tà Ôi ru con ngủ, nhưng đồng thời mẹ thực hiện các công việc của cuộc kháng chiến, của cuộc cách mạng. Mẹ ru con trong khi mẹ giã gạo nuôi bộ đội. Mẹ ru con khi mẹ cắt bắp. Mẹ ru con trong khi mẹ chuyển lán, đi trước rừng, trực tiếp tham gia chiến đấu chống giặc Mỹ. Tình thương con luôn kết hợp với tình thương dành cho bộ đội, dân làng và tình yêu quê hương. Chính điều đó đã làm nên nét vĩ đại của người mẹ Tà Ôi.

Câu 3

Câu 3 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Em hiểu thế nào về hai câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng'? Phân tích tình cảm của mẹ với con trong câu thơ thứ hai?

Lời giải chi tiết:

Hai câu thơ này không chỉ sử dụng phép so sánh mà còn sử dụng phép ẩn dụ. Mặt trời của bắp ấy chính là mặt trời của vũ trụ mang lại ánh sáng và sự sống cho tất cả loài. Còn 'Mặt trời của mẹ' chính là con. Con là mặt trời của cuộc đời mẹ. Con mang đến ánh sáng, nguồn sống tinh thần cho mẹ, con là một mặt trời nhỏ bé gần gũi và thân thương ngay trên lưng mẹ. Con là điều cần thiết với cuộc đời mẹ xiết bao! Hình ảnh này mô tả sâu sắc tình cảm của người mẹ dành cho con.

Câu 4

Câu 4 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Từ các khúc ru, em cảm nhận tình cảm của người mẹ với con như thế nào? Nhận xét mối liên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mà mẹ đang làm trong từng đoạn thơ, về sự phát triển của tình cảm và hy vọng của mẹ qua ba khúc ru.

Lời giải chi tiết:

Qua khúc ru, ta thấy tình cảm của mẹ dành cho con là tình yêu đậm đà và to lớn. Mẹ yêu con, mong con trưởng thành, mong con sống trong hòa bình. Tình yêu của mẹ biến thành những lời ru với những ước mơ ngọt ngào.

- Mẹ giã gạo nên mẹ mơ con lớn 'Vung chầy lún sân' giã những hạt gạo trắng ngần.

- Mẹ đưa con ra trận nên mẹ mơ thấy Bác Hồ, nghĩa là mơ thấy đất nước thống nhất, Bắc Nam hòa bình và 'Mai sau con lớn làm người tự do'.

Tình cảm và mong ước của người mẹ ngày càng lớn lao, đi từ cá nhân tới cộng đồng, từ quê hương tới toàn quốc.

Câu 5

Câu 5 (trang 155 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Em thấy tình yêu thương của mẹ dành cho con liên quan đến những cảm xúc nào? Em hiểu như thế nào về những ước mong và ý chí của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ qua các khúc ru?

Lời giải chi tiết:

Tình yêu thương của mẹ dành cho con liên kết với tình yêu đất nước, tình yêu bộ đội, tình yêu cộng đồng. Tình cảm cá nhân và tình cảm chung hòa quyện với nhau. Ước mong của mẹ cũng là ước mong cho con, cho làng, cho đất nước, mong con lớn giã gạo nuôi bộ đội, mở rộng ruộng đất nuôi làng và cầm súng ra trận, cả gia đình ra trận, cả đất nước ra trận. Vì độc lập tự do của dân tộc. Mẹ là mẹ chiến sĩ, mẹ là chiến sĩ, mẹ là người mẹ Việt Nam anh hùng.

Luyện tập

(trang 155 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Nhận xét về ý nghĩa của miêu tả trong bài thơ đối với việc thể hiện cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị - Thiên thời kháng chiến chống Mỹ.

Lời giải chi tiết:

Miêu tả trong bài thơ làm cho hình ảnh cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị - Thiên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ trở nên sinh động hơn:

=> Họ cống hiến lao động, sản xuất để phục vụ cho cuộc chiến, vượt qua gian khó, khó khăn: 'mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội', 'mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi', ' mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi', 'lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ'

=> Họ tham gia vào cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương, họ cầm súng chiến đấu: 'mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng', 'anh trai cầm súng, chị gái cầm chông', 'mẹ địu em đi để giành trận cuối'.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Tình cảm của người mẹ được thể hiện như thế nào trong bài thơ 'Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ'?

Tình cảm của người mẹ trong bài thơ được thể hiện qua những hình ảnh ấm áp, thể hiện sự hy sinh và yêu thương con cái. Mẹ không chỉ ru con ngủ mà còn tham gia lao động, thể hiện mong ước con lớn khôn trong hòa bình, độc lập.

Câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi' có ý nghĩa gì trong bối cảnh bài thơ?

Câu thơ này sử dụng phép so sánh để làm nổi bật sự khác biệt giữa thiên nhiên và tình cảm gia đình. 'Mặt trời của mẹ' biểu trưng cho con, thể hiện rằng con là nguồn sống, ánh sáng và hy vọng lớn nhất của mẹ.

Những hình ảnh nào thể hiện sự vất vả của người mẹ Tà Ôi trong chiến khu?

Bài thơ mô tả hình ảnh người mẹ Tà Ôi vừa ru con vừa làm việc như giã gạo, cắt bắp và tham gia vào các hoạt động chống giặc. Những hình ảnh này thể hiện rõ sự chịu đựng và quyết tâm của mẹ trong cuộc sống gian khổ.

Mối liên hệ giữa lời ru và công việc của mẹ được thể hiện ra sao?

Lời ru không chỉ mang ý nghĩa an ủi, mà còn gắn liền với các công việc mà mẹ đang làm. Qua từng đoạn thơ, tình cảm và mong ước của mẹ dành cho con được thể hiện rõ nét, thể hiện sự hy vọng cho tương lai tươi sáng.

Bài thơ khắc họa ước mong của người mẹ dành cho con như thế nào?

Người mẹ trong bài thơ không chỉ ước mong con lớn khôn mà còn mong con trở thành công dân tự do của đất nước. Những lời ru thể hiện rõ ràng tình yêu thương và hy vọng về một tương lai hòa bình và ấm no cho con.