Buzz
Soạn bài Lai Tân
I. Soạn bài Lai Tân - Trước khi đọc:
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần trước khi đọc:
1. Bác Hồ (Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) đã đi khắp năm châu bốn biển để tìm con đường cứu nước. Hãy liệt kê một số địa điểm mà Bác đã từng đặt chân tới.
- Paris, Pháp.
- Moskva, Liên Xô.
- Quảng Châu, Trung Quốc.
2. Xin hãy liệt kê vài bài thơ của Hồ Chí Minh mà em biết.
- Bài thơ 'Ngắm trăng':
'Ngục trung vô tửu, diệc vô hoa,
'Lương tồn nở nụ cười thách thức thử thách?'
'Hướng ánh sáng của trăng tươi sáng,
Theo dõi ánh sáng trăng, minh nguyệt kích thích tinh thần của các nhà thơ.'
- Bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó':
'Bình minh khắp bờ suối, đêm xuống lấp loe hang,
Cháo ấm, rau măng ngon lành đợi sẵn sàng.
Bàn đá lịch sử chống chênh, kỳ tích Đảng mình,
Cuộc đời cách mạng đẹp biết bao.'
II. Soạn bài Lai Tân - Khám phá văn bản:
* Những gợi ý để trả lời câu hỏi phần đọc văn bản:
1. Theo dõi: Vị trí xã hội của các nhân vật.
- Trong xã hội này, ban trưởng, cảnh trưởng, huyện trưởng đều là những nhân vật quan trọng và có ảnh hưởng lớn.
- Tất cả đều là những quan trọng, những người có chức vụ quan trọng trong xã hội này.
2. Theo dõi: Hành động của các nhân vật.
- Ban trưởng: Tham gia trò đánh bạc.
- Cảnh trưởng: Lợi dụng tiền của phạm nhân cho mục đích cá nhân.
- Huyện trưởng: Nỗ lực làm việc đến khuya tối.
III. Soạn bài Lai Tân - Sau khi đọc:
* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu hỏi 1 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Thể thơ của bài 'Lai Tân' được xác định là thất ngôn tứ tuyệt.
- Đặc điểm nổi bật:
+ Bài thơ có tổng cộng bốn câu với mỗi câu chứa đựng bảy chữ.
+ Luật bằng được áp dụng trong việc sáng tác bài thơ.
+ Vần chân được tạo ra ở các câu chẵn như 'tiền' - 'thiên'.
+ Bài thơ tuân theo nhịp 2/2/4 hoặc 4/3.
Câu hỏi 2 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Thông thường, cảnh trưởng đóng vai trò trong việc duy trì trật tự xã hội, trong khi ban trưởng chịu trách nhiệm giám sát phạm nhân.
- Trong bài thơ, ban trưởng và cảnh trưởng tiếp tục thực hiện những hành động như đánh bạc, chiếm đoạt tiền của phạm nhân.
- Điều này thể hiện sự mâu thuẫn và rõ ràng lộ bản chất xấu xa của ban trưởng và cảnh trưởng, tạo nên sự châm biếm và tiếng cười trào phúng trong bài thơ.
Câu hỏi 3 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
Theo em, có hai khả năng giải thích cho câu thơ 'Huyện trưởng thiêu đăng biện công sự':
- Tình huống 1: Người huyện trưởng thực sự làm việc đến tận khuya.
+ Câu thơ tôn vinh người huyện trưởng, đặt ra sự đối lập với hai câu đầu. Chính nhờ vị huyện trưởng chăm chỉ, cần mẫn, 'Trời đất Lai Tân vẫn thái bình'.
+ Câu thơ ẩn chứa ý châm biếm, mặc dù người huyện trưởng làm việc đến khuya, nhưng lại để những người dưới quyền như cảnh trưởng và ban trưởng thực hiện những hành vi sai trái. Cho thấy huyện trưởng không biết cách quản lý, không phải là người lãnh đạo tốt.
- Tình huống 2: Người huyện trưởng chong đèn để thực hiện những hành động mờ ám, cùng một trùm với ban trưởng, cảnh trưởng. Câu thơ này cũng mang tính châm biếm, chế giễu.
Câu hỏi 4 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Đôi dòng thơ đầu: phong cách đả kích, châm biếm rõ ràng.
- Thơ thứ ba: sử dụng yếu tố vô lí, đối lập để tạo sự mâu thuẫn hoặc châm biếm ẩn sau lời diễn đạt. Không trực tiếp chỉ trích như hai câu thơ mở đầu.
Câu hỏi 5 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Trong bài thơ, các nhân vật như ban trưởng nhà giam, cảnh sát trưởng, huyện trưởng đều thuộc lớp công chức, viên chức ở tầng cao trong hệ thống quyền lực. Họ là những người đại diện cho giai cấp thống trị trong xã hội.
- Tác giả sử dụng tiếng cười để chỉ trích, châm biếm giai cấp thống trị, đặt ra vấn đề về tình trạng hỗn loạn của xã hội Lai Tân thời bấy giờ.
Câu hỏi 6 trang 86 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Ý kiến của em là nội dung câu kết không tạo ra mâu thuẫn với nội dung các câu thơ trước đó.
- Bởi vì: cụm từ 'thái bình' được sử dụng với ý nghĩa châm biếm, mô tả sự yên bình bề ngoài nhưng thực chất bên trong lại là trống rỗng, thối nát. Đây là một phép diễn đạt đối lập để tạo nên sự hài hước trào phúng nhẹ nhàng và sâu cay.
* Liên kết với nội dung: Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) làm rõ vẻ hài hước nhẹ nhàng và sâu cay của bài thơ 'Lai Tân' qua lời nhận xét: 'Trời đất Lai Tân vẫn thái bình.'
Trong ba dòng thơ đầu, tác giả mô tả hình ảnh cảnh sát trưởng và ban trưởng nhà giam thường xuyên tham gia đánh bạc, nhận hối lộ. Điều này phản ánh một thực tế trong các nhà tù thời kỳ đó. Mặc dù huyện trưởng Lai Tân làm việc chăm chỉ, nhưng lại mù quáng với sự thật. Sự châm biếm ẩn sau câu thơ 'Trời đất Lai Tân vẫn thái bình' là lời phê phán, đả kích xã hội Trung Quốc thời bấy giờ. Hồ Chí Minh thông qua sự đối lập nghệ thuật đã tạo ra tiếng cười trào phúng nhẹ nhàng nhưng đầy ý sâu cay. 'Thái bình' từ tác giả đã tiết lộ bản chất thối nát của hệ thống chính trị địa phương, một xã hội nơi quan lại chỉ biết vui chơi mà không quan tâm đến đời sống của nhân dân.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Với ngòi bút tài năng, Hồ Chí Minh đã tạo ra những tiếng cười châm biếm, sâu cay, làm chống đối tầng lớp thống trị địa phương, với những bức tranh mô tả nhuộm màu hài hước, phê phán. Mytour còn cung cấp những bài mẫu khác liên quan mà em có thể tham khảo như: Soạn bài Lễ xướng danh khoa thi Đinh Dậu; Soạn bài Một số giọng điệu của tiếng cười trong thơ trào phúng.
