Soạn bài Làng trang 162 trong SGK Văn 9 (chi tiết)

ND chính

Câu 1

Lời giải chi tiết:

- Tác giả đã đặt nhân vật ông Hai vào một tình huống gay gắt để bộc lộ sâu sắc tình cảm yêu làng, yêu nước của ông. Tình huống ấy là khi ông nghe tin làng theo giặc, khiến ông đau đớn và phải đối diện với sự lựa chọn giữa tình yêu dành cho làng quê và lòng yêu nước.

Câu 2

Lời giải chi tiết:

* Diễn biến tâm trạng ông Hai:

- Khi nghe tin quá bất ngờ đó, ông Hai rơi vào trạng thái sốc: “Da mặt ông tái nhợt, cảm giác mặt tê rân rân. Ông ôm đầu đi, như không thể hít thở”. Dù cố gắng chống đỡ, ông vẫn không thể tin vào cái tin ấy. Nhưng khi nghe những người tản cư kể chi tiết, ông không thể phủ nhận “đúng thật, là làng tôi mà”. 

- Từ đó, cái tin dữ đó chiếm hết tâm trí ông, biến ông thành một người luôn lo lắng và sống trong nỗi ám ảnh. Nghe tiếng chửi bới của những người phản bội, ông lặng ngắm xuống đất mà đi”, về đến nhà, ông phải gục xuống giường, cảm thấy tuyệt vọng khi nhìn thấy đàn con, “nước mắt ông chảy ra không thôi. Chúng tôi, cũng chỉ là con của làng Việt Nam, sao mà chúng tôi lại bị người khác ruồng bỏ như vậy?'

- Trong những ngày tiếp theo, ông Hai không dám rời nhà. Ông chỉ ở trong nhà, chăm chú theo dõi tình hình ở bên ngoài. 

- Ông Hai đã rất quyết đoán quyết định theo đuổi con đường mình chọn. Dù tình yêu với làng quê còn nhiều, nhưng tình yêu với đất nước càng cao cả hơn, chi phối tất cả hành động của ông. Tình yêu này đã thúc đẩy ông đến những quyết định đầy rủi ro và cảm thấy tuyệt vọng.

Câu 3

Câu 3 (trang 174 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Tại sao ông Hai lại nói chuyện với đứa con nhỏ? Qua những lời nói đó, em cảm nhận được điều gì về tình cảm của ông Hai đối với làng quê, đất nước, và cuộc chiến tranh?

Mối quan hệ giữa tình yêu với làng quê và lòng yêu nước trong nhân vật ông Hai như thế nào?

Lời giải chi tiết:

* Ông Hai trò chuyện với đứa con nhỏ vì: 

- Ông đã lựa chọn nói chuyện với đứa con nhỏ vì đó là một cách dễ dàng để truyền đạt thông điệp cho người khác. Đứa con nhỏ thường dễ hiểu và dễ tiếp nhận thông điệp từ người lớn.

- Cuộc trò chuyện với đứa con nhỏ không chỉ là một cách để thú nhận lòng gắn bó sâu sắc với quê hương, đất nước và cuộc kháng chiến, mà còn là cách để ông giãi bày tâm trạng và suy nghĩ của mình.

* Qua những lời tâm sự với đứa con nhỏ, chúng ta thấy rõ ở ông Hai:

+ Tình yêu sâu sắc với làng quê (ông muốn đứa con nhớ câu “Nhà ta ở làng Chợ Dầu”)]

+ Sự thủy chung với cuộc chiến tranh, với ý nghĩa của cuộc cách mạng và người lãnh đạo (Cụ Hồ) đã làm nên sự tận tụy và cao cả trong tình cảm và hành động của ông Hai (“Anh em đồng chí biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đầu trên cổ xét soi cho bố con ông”).

* Mối quan hệ giữa tình yêu với làng quê và lòng yêu nước:

Tình yêu với đất nước, ý chí chiến đấu được đặt lên hàng đầu, chi phối mọi hành động của ông Hai và là nguồn động viên để ông vượt qua mọi khó khăn và thách thức.

Nhận xét

Nhận xét về nghệ thuật mô tả tâm lý và ngôn ngữ của nhân vật ông Hai trong truyện.

Lời giải chi tiết:

- Tác giả đã đặt nhân vật vào tình huống thách thức để tiết lộ chiều sâu của tâm trạng.

- Miêu tả chi tiết và gợi cảm các diễn biến nội tâm qua ý nghĩ, hành vi, ngôn ngữ... Tác giả đã diễn đạt rất chính xác và tạo ấn tượng mạnh mẽ về sự ám ảnh, day dứt trong tâm trạng nhân vật. Điều này cho thấy tác giả hiểu sâu sắc về con người và thế giới tinh thần của họ, đặc biệt là những người nông dân.

Bài tập

Câu 1 (trang 174 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Hãy chọn và phân tích một đoạn miêu tả tâm lý của nhân vật ông Hai trong truyện. Tác giả đã sử dụng phương tiện nghệ thuật nào để mô tả tâm trạng của nhân vật.

Trả lời.

- Đoạn văn:

'Ông lão ôm thằng con út lên lòng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó, khẽ hỏi:

....

- Ừ đúng rồi, ủng hộ cụ Hồ Chí Minh con nhỉ'

- Phân tích:

Trong đoạn đối thoại này, tác giả đã thể hiện tình cảm sâu sắc và thiêng liêng của ông Hai đối với quê hương, đất nước và cuộc kháng chiến. Cuộc trò chuyện với đứa con thực chất là cách ông thổ lộ tâm trạng của mình với làng quê, với cuộc kháng chiến.

- Nghệ thuật: Sử dụng hình thức đối thoại nhưng mang tính chất độc thoại.

Câu 2 (trang 174 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Bạn còn nhớ những truyện ngắn hoặc bài thơ nào viết về tình yêu quê hương, đất nước không? Hãy so sánh truyện Làng với những tác phẩm đó.

Trả lời:

- Những tác phẩm viết về tình yêu quê hương, đất nước: Tre Việt Nam - Nguyễn Duy, Quê hương - Giang Nam.

- Đặc điểm riêng của truyện ngắn Làng: Tình yêu quê hương, đất nước được thể hiện qua sự kết nối chặt chẽ, hòa quyện và thống nhất, đặc biệt là trong bối cảnh của cuộc kháng chiến chống Pháp.