Buzz
Ngày nay, để học Ngữ văn lớp 7 hiệu quả, học sinh thường tự chuẩn bị bài trước khi đến lớp.
Vì lý do đó, chúng tôi giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Lời của cây, trong sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Mời bạn tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
1. Kiến thức về Ngữ văn
1.1 Thể thơ bốn chữ và thơ năm chữ
- Thể thơ bốn chữ là loại thơ mỗi dòng có bốn từ, thường có nhịp 2/2.
- Thể thơ năm chữ là loại thơ mỗi dòng có năm từ, thường có nhịp 3/2 hoặc 2/3.
1.2 Thể hiện hình ảnh trong thơ
Hình ảnh trong thơ là những chi tiết, cảnh vật từ cuộc sống hàng ngày, được thể hiện qua ngôn từ thơ, giúp thể hiện cảm xúc, tư duy của nhà thơ về thế giới xung quanh.
1.3 Vần, nhịp và vai trò của vần, nhịp trong thơ
a. Vần
- Vần trong thơ bao gồm vần chân và vần lưng:
Vần chân là vần xuất hiện ở cuối dòng thơ, tức là các tiếng cuối cùng của các dòng thơ phải có âm tiết giống nhau.
Vần lưng là vần xuất hiện ở giữa dòng thơ, tức là tiếng cuối của một dòng thơ phải rơi vào vần với tiếng giữa của dòng thơ tiếp theo, hoặc các âm tiết trong cùng một dòng thơ phải hoà vần với nhau.
- Vai trò của vần: nối liền các dòng và câu thơ, tạo ra nhịp thơ, phát triển âm nhạc…
b. Nhịp
- Nhịp thơ được thể hiện ở sự ngắt chia dòng và câu thơ thành từng phần hoặc ở sự xuống dòng đều đặn ở cuối mỗi dòng thơ.
- Nhịp giúp tạo ra tiết tấu, tạo nên giai điệu cho bài thơ, đồng thời giúp diễn đạt nội dung của bài thơ…
1.4 Ý nghĩa
Thông điệp là ý tưởng quan trọng nhất, là bài học, là cách hành động mà tác giả muốn truyền đạt đến người đọc.
1.5 Phó từ
Phó từ là những từ thường đi kèm với danh từ, động từ, hoặc tính từ.
2. Soạn bài Lời của cây
2.1 Chuẩn bị cho việc đọc
Bạn đã từng chú ý đến sự phát triển của một cây, một bông hoa hay một sinh vật chưa? Điều đó khiến bạn nghĩ và cảm nhận thế nào?
Gợi ý:
- Quan sát: Bạn đã thấy sự phát triển của hạt giống, bông hoa nở rộ, sự sinh sôi của mèo con…
- Suy nghĩ và cảm xúc: Quá trình đó mất rất nhiều thời gian, bạn cảm thấy thú vị khi được quan sát…
2.2 Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Bạn hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm thông qua hình ảnh “như giọt sữa chảy ra”.
Hình ảnh mầm non nhô lên khỏi đất, đầy ắp chất dinh dưỡng để phát triển.
Câu 2. Chú ý các động từ miêu tả quá trình hạt mầm lớn lên ở dòng 2, 3 và 4.
Các động từ: nhô lên, mở ra.
2.3 Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Ai viết khổ thơ đầu? Cây nói gì trong khổ thơ cuối? Lấy điều gì làm căn cứ cho việc khẳng định đó?
- Khổ thơ đầu là lời của người viết. Đây là cách tác giả kể về quá trình mầm mọc của cây.
- Khổ thơ cuối là lời của cây. Dựa vào câu “Rằng các bạn ơi/Cây chính là tôi”.
Câu 2. Tìm những hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã dùng trong bài thơ để mô tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện qua sơ đồ.
- Những hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã dùng trong bài thơ để mô tả quá trình từ hạt thành cây: nằm yên thinh lặng, nảy mầm, nhú lên như giọt sữa, thì thầm, mầm mở mắt, đón ánh nắng hồng, nở vài lá bé.
- Sơ đồ: Hạt yên bình - Nhú lên như giọt sữa - Mầm mở mắt - Cây đã thành.
Câu 3. Theo bạn, những dòng thơ như “Lắng nghe mầm mở mắt”, “Tai nghe rõ những bước nhỏ” thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang “lắng nghe”?
Những dòng thơ như “Lắng nghe mầm mở mắt”, “Tai nghe rõ những bước nhỏ” thể hiện mối quan hệ sâu sắc giữa hạt mầm và nhân vật đang “lắng nghe”. Dường như có sự giao thoa, hiểu biết giữa mầm cây và nhân vật.
Câu 4. Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì?
- Những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây là: Hạt nằm yên thinh lặng, Lắng nghe mầm mở mắt, Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru nhẹ, Nghe mầm mở mắt
- Tình cảm: Yêu thương, quý trọng và chăm sóc.
Câu 5. Xác định các biện pháp từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Phân tích vai trò của chúng.
Các biện pháp từ ngữ:
- Nhân hóa “nằm yên thinh lặng”, “ghé tai nghe rõ”... - tạo sự thân thiện như con người.
- Điệp ngữ: “nghe” - nhấn mạnh mối quan hệ thân thiết, hiểu biết giữa mầm cây và con người.
Câu 6. Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện “tiếng nói của cây”.
- Cách gieo vần: vần chân (mình - thinh, mầm - thầm, giông - hồng, thành - xanh, ơi - lớn).
- Cách ngắt nhịp 2/2.
=> Dòng văn với giọng điệu nhẹ nhàng, cảm xúc như đang trò chuyện cùng mầm cây.
Câu 7. Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn truyền đạt tới người đọc.
- Chủ đề: Bài thơ thể hiện sự quý trọng đối với mầm xanh, mở rộng ra là cây cỏ.
- Thông điệp: Con người cần biết lắng nghe để hiểu và trân trọng những mầm xanh của cuộc sống.
Câu 8. Hãy tưởng tượng mình là một cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết năm câu thể hiện cảm xúc khi mình trở thành hình dạng đó.
Gợi ý: Tôi là một loài hoa hướng dương. Trong những ngày nắng sáng, tôi luôn quay về phía mặt trời để chờ đón ánh nắng ấm áp. Màu vàng của tôi kết hợp cùng màu vàng của ánh nắng tạo nên vẻ đẹp tuyệt vời của tự nhiên. Tôi là biểu tượng của niềm tin và hy vọng. Điều đó khiến tôi cảm thấy rất tự hào.
