Buzz
Dựa vào kiến thức về truyện thơ Nôm ở lớp 9, khi đọc một bài thơ, chúng ta cần chú ý vào điều gì? Tại sao người thanh niên lại đề cập đến điều này? Lời của anh ta mang ý nghĩa gì?
Nội dung chính
| Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái. |
Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 59, sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Dựa vào kiến thức về truyện thơ Nôm ở lớp 9, khi đọc một bài thơ, chúng ta cần chú ý vào điều gì?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức về truyện thơ Nôm ở lớp 9 đã học hoặc tài liệu tham khảo, rút ra những điều cần chú ý khi đọc một bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Đầu tiên, hãy đọc kỹ đề bài để hiểu rõ yêu cầu, ngoài việc đọc nội dung truyện thơ, đề còn yêu cầu phân tích truyện thơ, phân tích nhân vật trong truyện thơ.
- Sau khi đã xác định mục tiêu của đề, hãy đọc và lập dàn ý, chuẩn bị nội dung để trả lời các yêu cầu của đề.
- Phân tích nội dung ý thơ, câu thơ, nhân vật trong truyện thơ để làm sáng tỏ về các yêu cầu của đề đồng thời đưa ra đánh giá về truyện thơ đó.
Trong khi đọc 1
Câu 1 (trang 59, sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 11):
Vì sao người thanh niên lại đề cập đến điều này? Lời nói của anh ta có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Đọc nội dung của văn bản và trả lời tại sao người thanh niên đề cập đến điều này Cho mai sau lửa xác đượm hơi, và giải thích ý nghĩa của lời nói đó.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Người thanh niên đề cập đến Cho mai sau lửa xác đượm hơi vì: Trong ngữ cảnh của văn bản, nhân vật Anh đang bày tỏ tình yêu, nuối tiếc, nhưng cũng đau đớn vì sự ra đi của Chị. Đứng trước cảnh tượng đó, Anh muốn nắm tay Chị thêm một chút, muốn 'quấn quýt' Chị để 'nuôi dưỡng hương vị' cho mai sau 'khi chết', lửa xác (của mình) vẫn còn đậm mùi hơi thở của người thân yêu.
→ Hành động này chứng tỏ tình cảm mạnh mẽ mà Anh dành cho Chị.
Trong khi đọc 2
Câu 2 (trang 61, sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Bạn hình dung ra hoàn cảnh của cô gái và hành động của người thanh niên lúc này như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc nội dung của văn bản và hình dung về hoàn cảnh của cô gái và hành động của người thanh niên lúc này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cô gái đáng thương, vì tình cảm và hoàn cảnh cá nhân nên dù trong lòng vẫn yêu người thanh niên nhưng phải lấy chồng. Cô gái đau lòng, nhung nhớ
Trong quá trình đọc 3
Câu hỏi 3 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Những dòng thơ này thể hiện tình cảm của hai nhân vật ra sao?
Phương pháp giải:
Phân tích nội dung các câu thơ, tập trung vào các từ diễn tả cảm xúc để hiểu được tình cảm của hai nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Cách tiếp cận 1
Các dòng thơ sử dụng chi tiết, hình ảnh cùng với các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp cấu trúc… nhằm nhấn mạnh tình cảm đậm sâu, tha thiết và trung thành của đôi bạn trẻ. Đồng thời, tác giả cũng muốn thể hiện cho người đọc thấy tinh thần kiên định, mong mỏi mãnh liệt của cả hai, không có gì có thể lay động được.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Cách thuật lại “lời tiễn dặn” theo góc độ nào? Làm sao để bạn có thể khẳng định điều này?
Phương pháp giải:
Dựa vào văn bản và kiến thức đã học, nhận xét về cách “lời tiễn dặn” được thuật lại theo góc độ nào, nhận biết như thế nào
Lời giải chi tiết:
Cách tiếp cận 1
“Lời tiễn dặn” được thuật lại theo góc độ ngôi kể thứ nhất - từ lời của nhân vật “anh”, thông qua một số chi tiết nhận biết “Anh tưởng em đã quên vui mà không đứng dậy!”, “Tóc rối anh búi giùm em!”......
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Lời “lời tiễn dặn” giúp bạn hiểu gì về hai nhân vật? Dựa vào đó, hãy phân tích cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.
Phương pháp giải:
Qua văn bản và dự đoán cá nhân, suy luận từ “lời tiễn dặn” bạn hiểu gì về hai nhân vật. Dựa vào đó, đưa ra nhận xét về cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.
Lời giải chi tiết:
Cách tiếp cận 1
Lời “lời tiễn dặn” cho thấy cho người đọc thấy tình yêu thương trìu mến nhưng đầy gian nan, khó khăn của hai nhân vật. Họ yêu nhau nhưng vì trục trặc nên không thể ở bên nhau, cả hai luôn đau khổ, suy sụp, nhớ nhung về nhau.
Cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian trên thể hiện tác giả như đã trở thành nhân vật để tương tác và bày tỏ tình cảm, cảm xúc. Cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian là dựa trên các hình mẫu thực tế, khiến nhân vật trở nên rất thực tế, gần gũi và đời thường.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Hãy chỉ ra những chi tiết quan trọng trong văn bản lời tiễn dặn và phân tích vai trò của chúng trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản và tìm ra những chi tiết quan trọng trong văn bản lời tiễn dặn. Sau đó phân tích vai trò của những chi tiết đó trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách tiếp cận 1
Những chi tiết quan trọng trong văn bản lời tiễn dặn:
- “Vừa đi vừa ngoảnh lại,
Vừa đi vừa ngoái trông,”
- “Tới rừng cà gắt là cà ngồi đợi,
Tới rừng là ngón ngóng trông.”
Những chi tiết trên giúp thể hiện rõ nét tâm trạng, cảm xúc và tình cảm của hai nhân vật.
→ Vai trò của những chi tiết này trong việc thể hiện nội dung truyện thơ là miêu tả một cách chân thực và sâu sắc tình yêu của đôi trai gái.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chủ đề của văn bản là gì và thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt thông qua văn bản này là gì?
Phương pháp giải:
Từ nội dung của văn bản, đưa ra chủ đề và thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt.
Lời giải chi tiết:
Cách tiếp cận 1
- Chủ đề của văn bản: Nỗi khát khao tình yêu của cả hai nhân vật Thái.
- Tác giả muốn truyền đạt thông điệp: Hãy luôn dũng cảm và bảo vệ tình yêu của cuộc đời mình. Từ đó, cũng như lên án xã hội cũ với những truyền thống cổ hủ, lạc hậu, kêu gọi mọi người hãy đứng lên vì tình yêu của chính mình.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Các đặc điểm nào giúp nhận biết văn bản Lời tiễn dặn là thể loại truyện thơ?
Phương pháp giải:
Bằng kiến thức và tài liệu về thể loại truyện thơ, so sánh với văn bản để xác định các đặc điểm nhận biết văn bản Lời tiễn dặn là truyện thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Truyện thơ là tác phẩm dân gian được viết dưới dạng thơ, thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật. Văn bản Lời tiễn dặn có những đặc điểm sau đây để nhận biết nó là truyện thơ:
- Các câu thơ như “Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng”, “Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,”, “Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi”..... miêu tả hành động và tình cảm của nhân vật.
- Chi tiết “lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng”, “yêu nhau…”,..... thể hiện yếu tố trữ tình, tình yêu của “Anh” dành cho chị, thể hiện sâu sắc.
→ Vậy, văn bản “Lời tiễn dặn” là truyện thơ với các đặc điểm trên.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Từ văn bản Lời tiễn dặn, bạn nghĩ gì về lòng mong mỏi của đôi trai gái người Thái xưa?
Phương pháp giải:
Kết hợp nội dung tác phẩm, áp dụng kiến thức cá nhân, thể hiện ý kiến về lòng mong mỏi của đôi trai gái người Thái xưa.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Từ văn bản Lời tiễn dặn, tôi có nhiều suy nghĩ về lòng mong mỏi của đôi trai gái người Thái xưa:
- Vì những phong tục tập quán cổ hủ, lạc hậu của xã hội cũ đã khiến đôi trai gái dù yêu nhau nhưng lại chẳng thể đến bên nhau, người con gái phải chịu cảnh hôn nhân sắp đặt. Đứng trước nghịch cảnh tình yêu ấy, đôi trai gái người Thái ngày xưa đã thể hiện cho người đọc thấy được khát khao cháy bỏng, có thể bất chấp tất cả để có được tình yêu đời mình.
