Buzz
Chú ý tâm trạng của chàng trai và cô gái qua lời đối thoại. Điều gì đã xảy ra với cô gái khi ở nhà chồng?
Nội dung chính
|
Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái. |
Khi đọc phần 1
Câu 1 (trang 16, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý tâm trạng của chàng trai và cô gái qua lời đối thoại.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn một, chú ý những lời đối thoại để thấy được tâm trạng.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tâm trạng của chàng trai:
+ Xót xa khi tiễn người mình yêu về nhà chồng.
Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng
+ Lưu luyến không nỡ rời xa, muốn đi cùng người yêu về đến tận nhà chồng.
Nhưng chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn dưới thấp bay quanh như anh quay đi, anh quay đi
+ Tuyệt vọng vì không còn hi vọng, không còn được bên người yêu.
Nước đập bè chìm
Sóng xô bè vỡ
Bè chìm trôi ba suối mất rồi
+ Chấp nhận với thực tại, muốn rời đi.
Của không mua lẽ đâu được giữ liền tay
Chỉ cá liền với nước
Chỉ lúa liền với ruộng
Tiễn đưa em, thôi anh quay lại, em ơi!
- Tâm trạng của cô gái:
+ Không muốn chàng trai rời đi.
Đừng vội anh, đừng vội
+ Hi vọng chàng trai sẽ đợi mình.
Sao Khun Lú trên trời còn đợi
Áng mây kia vương vấn còn chờ
+ Thể hiện nỗi nhớ thương, tình yêu sâu sắc mà hai người luôn dành cho nhau dù có xa nhau.
Đôi ta xa nhau dằng dặc nỗi niềm tưởng nhớ
+ Đau khổ, đắng cay như muốn bám víu trong sự vô vọng.
Mưa sắp rơi ào đồng cỏ
Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa sóng thác trào dâng!
+ Quyết tâm đoàn tụ của cả hai người.
Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,
Đợi mùa nước đỏ cá về
Đợi chim tăng ló hót gọi hè
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông.
Không lấy được nhau thời trẻ ta sẽ lấy nhau lúc góa bụa về già.
→ Ta thấy được tình yêu của chàng trai là một tình yêu tha thiết, thủy chung, đau đớn xót xa khi nhìn người mình yêu đi lấy chồng. Còn cô gái mang theo nỗi lòng đầy khắc khoải và tâm trạng bồn chồn, đau khổ, đắng cay như muốn bám víu trong sự vô vọng đi lấy chồng. Để rồi cuối cùng họ hẹn ước với nhau sẽ đợi chờ đến ngày đoàn tụ dù phải trải qua thời gian bao lâu.
Khi đọc phần 2
Câu 2 (trang 18, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Điều gì đã xảy ra với cô gái khi ở nhà chồng?
Phương pháp giải:
Đọc phần đầu đoạn hai, chú ý hành động của nhà chồng và chồng của cô gái.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Khi ở nhà chồng, cô gái đã bị bạo lực gia đình: Bị bố mẹ chồng ghét sai con trai đánh, lúc đầu người chồng còn không nỡ đánh do chưa đánh ai bao giờ nhưng trước áp lực của bố mẹ, người chồng đã đánh đập cô dã man.
Người xui con trai xuống đòn
Chồng lòng rộng không nỡ
Dạ bao dong còn thương
Con không đánh, bố bỏ cơm không dậy.
Chồng em liền trợn mắt ra tay
Mình, lưng em vụt tới tấp…
Khi đọc phần 3
Câu 3 (trang 18, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để thể hiện tâm trạng của chàng trai?
Phương pháp giải:
Đọc phần sau đoạn hai, tìm ra biện pháp nghệ thuật để nhận ra được tâm trạng của chàng trai.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ để thể hiện tâm trạng của chàng trai.
Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông
…
Chết ba năm hình còn treo đó
Chết thành sông, vục nước uống mát lòng…
Chết thành hồn, chung một mái, song song.
…
Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già
→ Chàng trai đã biểu lộ niềm xót xa thương cảm đối với nỗi đau của người con gái anh yêu. Từ nỗi xót xa, trong lòng chàng trai bỗng bật lên ý chí quyết tâm đưa cô gái về đoàn tụ với mình, được sống vui vẻ hạnh phúc.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Trong đoạn văn Lời tiễn dặn, hình ảnh được sử dụng khá phổ biến và thân quen với lòng dân miền núi. Mời bạn phân tích sự ảnh hưởng nghệ thuật của những hình ảnh này.
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài, tìm ra những hình ảnh gắn liền với cuộc sống của người dân miền núi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Bằng cách sử dụng các cụm từ thân mật như “em yêu” hay “anh yêu em”, tác giả đã truyền tải sự trìu mến, sự chân thành của người dân Thái qua lời nói.
- Những hình ảnh so sánh được lựa chọn cẩn thận, thể hiện sự đa dạng trong phong tục, trong văn hóa tinh thần của người dân Thái: “Đôi ta yêu nhau, tình Lú – Ủa mặn nồng”.
→ Đoạn văn Lời tiễn dặn chứa những hình ảnh gần gũi, quen thuộc với tâm trạng, suy tư của người dân miền núi. Thông qua những chi tiết đó, người đọc có thể hiểu rõ hơn về vẻ đẹp tự nhiên, văn hóa của con người ở đây. Đồng thời, những hình ảnh này cũng làm nổi bật tình cảm yêu thương của chàng trai dành cho cô gái, một tình yêu chân thành và sâu sắc.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Theo bạn, qua đoạn văn Lời tiễn dặn, tác giả dân gian muốn truyền đạt thông điệp gì? Thông điệp này còn ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại không?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài, rút ra thông điệp và nhận xét
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thông điệp của đoạn văn: chỉ trích, phê phán những tập quán cũ kỹ, cổ hủ của người dân, những thứ đã khiến họ từ bỏ sự tự do trong tình yêu, mất đi tính chất đối kháng.
- Thông điệp này vẫn còn giá trị trong cuộc sống hiện đại, khi những phong tục cổ hủ vẫn tồn tại và ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta.
