Buzz
Đoạn trích từ Lời tiễn dặn đã mô tả rõ tâm trạng của chàng trai khi tiễn cô gái về nhà chồng và phải chứng kiến cảnh cô bị người chống đánh đập. Tác phẩm này được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 11.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 11: Lời tiễn dặn. Mời các bạn học sinh tham khảo ngay sau đây.
Làm bài Lời tiễn dặn
1. Chuẩn bị
- Một số điều cần lưu ý:
- Tiễn dặn người yêu của dân tộc Thái. Đoạn trích trong sách giáo khoa mô tả chi tiết tâm trạng của chàng trai khi tiễn cô gái về nhà chồng và phải chứng kiến cảnh cô bị người chồng đánh đập.
- Đặc điểm của truyện thơ được thể hiện qua văn bản: Đề cập đến chủ đề tình yêu lứa đôi; Phác họa nhân vật qua ngoại hình, lời nói, hành động; Sử dụng ngôn từ phong phú, đầy cảm xúc…
- Nội dung: Tình yêu bền vững của chàng trai dành cho cô gái.
- Thông điệp truyền đạt: Tác giả muốn nhấn mạnh về ý nghĩa của sự kiên nhẫn trong tình yêu.
- Những điểm nổi bật về hình thức văn bản truyện thơ: Cấu trúc thường gồm ba phần; Nhân vật được phân loại (tốt - xấu, thiện - ác); Sử dụng ngôn ngữ dân dã, giàu cảm xúc, giàu hình ảnh và kỹ thuật tu từ…
- Ý nghĩa và giá trị của văn bản đối với độc giả sau này: Hiểu rõ vai trò của sự kiên nhẫn trong tình yêu, học thêm về văn hóa của dân tộc thiểu số…
- Một số thông tin về truyện thơ Tiễn dặn người yêu: của dân tộc Thái, bao gồm 1846 câu thơ.
2. Phần đọc và hiểu
Câu 1. Điều gì đã xảy ra với cô gái khi ở nhà chồng?
Cô gái bị người chồng đánh đập.
Câu 2. Những kỹ thuật nghệ thuật nào được áp dụng để thể hiện tâm trạng của chàng trai?
Các biện pháp tu từ và điệp ngữ được sử dụng.
- “Dây tơ đôi ta cũng gỡ,/Dây vò ta vuốt lại quay guồng;”
- “Chết ba năm hình vẫn treo đó;/Chết thành sông, ròng nước uống mát lòng,
- … Chết thành hồn, chung một nhà, cùng một lúc.”
- “Yêu nhau, yêu mãi…/Yêu nhau, yêu mãi…”
- So sánh: “Đôi ta yêu nhau, tình Lú - Ủa đậm đà,/… Như bán trâu ngoài chợ,/Như thu lúa muôn bông.”; “Tình ta thương nhau vô vàn, không ngớt,/Vững vàng như đá, như vàng.”
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Trong phần 1 của đoạn trích, chàng trai và cô gái đã trao đổi về điều gì? Những lời nói này thể hiện tâm trạng của họ như thế nào?
- Trong phần 1 của đoạn trích, chàng trai đã tỏ ra ân cần và quan tâm với cô gái trước khi cô về nhà chồng.
- Các lời này thể hiện tâm trạng của cả hai: đau đớn, buồn bã và mâu thuẫn.
Câu 2. Tại nhà chồng, tình trạng của cô gái như thế nào? Hãy phân tích thái độ và hành động của chàng trai khi chứng kiến tình huống đó.
- Tình trạng của cô gái: bị người chồng đánh đập dã man.
- Thái độ và hành động của chàng trai khi chứng kiến tình huống đó là quan tâm, thương xót và ân cần với cô gái:
- Chải đầu, buộc tóc: “Chải tóc dùm em buộc/Dù tóc buộc rối, anh cũng sửa lần nữa”.
- Làm thuốc cho em: “Anh đốt tre để làm ống thuốc… Thuốc này em uống, không còn đau”.
- An ủi cô gái vượt qua khó khăn: “Chúng ta cùng giải quyết mọi rắc rối/Tạo nên hạnh phúc cho cuộc đời”
Câu 3. Nhìn qua lời khuyên của chàng trai đối với người yêu, ta thấy nhân vật này là ai?
Nhìn qua lời khuyên của chàng trai đối với người yêu, ta thấy nhân vật này là một người tôn trọng tình bạn, đầy tình yêu thương và luôn mong muốn hạnh phúc, trung thành trong tình yêu.
Câu 4. Phân tích ý nghĩa biểu cảm của những câu thơ sử dụng kỹ thuật lặp cấu trúc trong phần 2 của đoạn trích.
- Những câu thơ đó là:
Đi mà lại nhìn về sau
Đi mà lại ngó lại, trông…
*
Trôi qua ba năm, hình bóng vẫn treo mãi
Biến thành sông, đọng nước mát lòng
…
Chết, hồn hóa thành một, sống song song.
*
Yêu nhau, yêu trọn cuộc đời như gỗ cứng
Yêu nhau, yêu mãi đến già…
- Giá trị nghệ thuật: Tác giả muốn nhấn mạnh sự trung thành và vững vàng trong tình yêu của cặp đôi trẻ này. Đồng thời, ông cũng khẳng định ý chí và ước mơ về sự đoàn tụ không thể lay chuyển. Nó thể hiện cảm xúc mãnh liệt trong lòng những người sống mạnh mẽ giữa vẻ đẹp tự nhiên của núi rừng.
Câu 5. Đoạn trích Lời tiễn dặn mang những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với tư duy, cảm nhận của dân miền núi. Hãy phân tích tác dụng nghệ thuật của những hình ảnh đó.
Sử dụng hình ảnh quen thuộc, gần gũi với tư duy, cảm nhận của dân miền núi giúp tạo ra một bức tranh sinh động, chân thực về những người sống mạnh mẽ, chất phác giữa vẻ đẹp của núi rừng.
Câu 6. Theo em, qua đoạn trích Lời tiễn dặn, tác giả dân gian muốn truyền đi thông điệp gì? Thông điệp ấy còn ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại không?
Đoạn trích ca ngợi tình yêu trung thành và đồng thời lên án những phong tục lạc hậu gây ra sự bất hạnh cho con người.
