Soạn bài Lựa chọn Sự kiện và Chi tiết Đặc biệt trong Bài văn Tự sự

Soạn bài Lựa chọn Sự kiện và Chi tiết Đặc biệt trong Bài văn Tự sự

Soạn bài Lựa chọn Sự kiện và Chi tiết Đặc biệt trong Bài văn Tự sự, Phần 1

Câu 1.

Soạn bài Lựa chọn sự kiện quan trọng trong bài văn tự sự, Ngắn 2

1. Đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, cho biết :
a. Tác giả dân gian kể chuyện gì ? (Về tình cha con? Về tình vợ chồng chung thủy? Về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của ông cha ta xưa ?).
Tác giả dân gian kể chuyện: công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của ông cha ta xưa.
b. Trong truyện có sự việc Trọng Thủy và Mị Châu chia tay nhau, Trọng Thủy hỏi Mị Châu : […] Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu ?’’ (chi tiết 1) Mị Châu đáp : “Thiếp có áo gấm lông ngỗng […] đi đến đâu sẽ rứt lông ngỗng mà rắc ở ngã ba đường để làm dấu (chi tiết 2). Có thể coi sự việc và chi tiết trên là những sự việc và chi tiết tiêu biểu trong “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy’’ không, vì sao ?
Chi tiết trên là những sự việc và chi tiết tiêu biểu trong “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy’’. Vì:
+ Theo dấu lông ngỗng do Mị Châu rắc, Trọng Thủy cùng quân lính đuổi theo hai cha con An Dương Vương.
+ Cha con An Dương Vương cùng đường.
Các sự việc trên nối tiếp nhau bằng quan hệ móc xích, nhân quả theo đúng cốt truyện. Nếu bỏ qua sự việc trên thì truyện không liền mạch, cốt truyện sẽ bị phá vỡ và đặc điểm tính cách nhân vật sẽ không nổi bật.

2. Hướng dẫn:
Về tới đầu làng, thấy cảnh xóm làng tuy còn xơ xác, tiêu điều, nhưng khí thế cách mạng sôi nổi, anh bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xưa... Chạy nhanh về nhà, anh tìm bóng dáng người cha thân thương, anh chạy từ nhà ra vườn, đôi chân cuống quýt, miệng gọi “bố ơi” liên tục. Gọi mãi không có tiếng trả lời, thẫn thờ bước vào nhà bất chợt nhìn lên bàn thờ anh thấy bát hương thờ bên cạnh bát hương của mẹ ngày nào, biết là của bố anh bật khóc nức nở. Khóc cho bao năm xa cách, khóc cho sự thương xót bao năm người cha già vắng sự chăm sóc của con trai. Cảm thấy có lỗi vô cùng, anh lang thang trong làng và gặp lại ông giáo. Hai người ngồi tâm tình và kể lại bao chuyện đã xảy ra.

3.Từ những việc làm trên, anh (chị) hãy nêu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn sự sự.
Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định đề tài, chủ đề của bài văn.
- Dự kiến cốt truyện (gồm nhiều sự việc tiếp nhau).
- Triển khai các sự việc bằng một số chi tiết phù hợp.

LUYỆN TẬP
1.
a)Không thể bỏ qua sự việc “hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ trên vũ trụ xuống’’ vì chi tiết này có vai trò chuẩn bị cho sự việc ở phần kết thúc đoạn. Nó cũng góp phần miêu tả diễn biến tâm trạng của nhân vật và làm sáng rõ chủ đề của văn bản .
b) Khi lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để viết bài văn tự sự (hoặc kể chuyện) cần cân nhắc sao cho chi tiết, sự việc ấy phải góp phần dẫn dắt câu chuyện, tô đậm tính cách nhân vật và tập trung làm nổi bật chủ đề, ý nghĩa của câu chuyện.

2.
- Trong đoạn Uy-lít-xơ trở về, mô tả cuộc gặp vợ sau hai mươi năm xa cách.
- Hô-me-rơ chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng qua bí mật chiếc giường.

Soạn bài Chọn sự việc chi, tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự, Ngắn 3

Câu 1 (trang 62 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
a. - Chuyện về tình cha con: là câu truyện về nỗi đau đớn của người cha khi phải tự tay giết chết con gái của mình bởi công chúa bị Rùa Vàng kết tội “bán nước”.
- Chuyện về tình vợ chồng: là truyện tình son sắc nhưng cũng chứa đầy trái ngang, đau khổ giữa Trọng Thủy - Mị Châu. Hai vợ chồng họ phải chịu sự chi phối của chiến tranh, dù rất yêu thương nhau.
- Chuyện về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta xưa: dân gian muốn nói đến nguyên nhân mất nước dưới thời An Dương Vương, bên cạnh đó là bài học về sự cảnh giác với thế lực thù địch quanh mình để bảo vệ đất nước.
b. Sự việc Trọng Thuỷ và Mị Châu chia tay nhau là một sự việc tiêu biểu trong truyền thuyết này. Nó tạo ra sự liền mạch cho cốt truyện, giúp bộc lộ tính cách nhân vật. Trong sự việc ấy có hai chi tiết được coi là quan trọng:
+ Chi tiết Trọng Thuỷ hỏi Mị Châu: '...Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?' => là sự báo trước về cuộc chiến tranh sẽ xảy ra.
+ Chi tiết Mị Châu đáp lời: 'Thiếp có áo lông ngỗng, đi đến đâu sẽ rứt lông ngỗng rắc ở ngã ba đường' => dẫn đến các chi tiết sau như: Trọng Thủy theo dấu lông ngỗng để đuổi theo An Dương Vương và hai cha con An Dương Vương cùng đường.
- Ta không thể bỏ qua các chi tiết này bởi chi tiết trước làm tiền đề dẫn đến sự việc xảy ra ở chi tiết sau, giúp người đọc có thể hiểu được nội dung câu truyện.

Câu 2 (trang 62 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Có thể dựa vào các chi tiết sau để kể lại câu câu truyện:
- Anh con trai trở về và gặp lại ông giáo, được nghe kể lại chuyện của cha mình (chuyện mất mùa, lão Hạc phải bán chó, chuyện lão sang thưa chuyện, rồi lão tự tử bằng bả chó...)
- Hai người ra thăm mộ lão Hạc, anh con trai đã ở đây để dọn dẹp lại mộ cha
- Anh gặp ông giáo, gửi lại những gì cha gửi, rồi lên đường tham gia kháng chiến.

Bài mẫu
Sau vài năm xa cách, người con trai quay về làng. Tin lão Hạc đã khuất, anh tìm đến ông giáo theo lời bà Tư bán hàng. Gặp ông giáo, cuộc trò chuyện như là một bức tranh ý nghĩa. Hộp cũ, bụi bám kể lại hành trình của người cha. Hai người thăm mộ lão Hạc, một mộ lẻ loi giữa cánh đồng rộng lớn. Anh ở lại đến chiều tối, quay lại nhà ông giáo gửi lại kỉ vật. Chuẩn bị tham gia kháng chiến, ánh mắt anh tràn đầy quyết tâm và ý chí chiến đấu.

Câu 3 (trang 62 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Các bước khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định đề tài, chủ đề (ví dụ: đời sống xã hội, học đường)
- Lập kế hoạch cốt truyện (Mở đầu – diễn biến – kết thúc, liên kết sự kiện, xây dựng nhân vật)
- Triển khai sự việc qua chi tiết (Xây dựng sự kiện, giải quyết vấn đề)

Luyện tập

Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
a. Không thể không nói đến sự việc 'hòn đá xấu xí rơi từ trên vũ trụ xuống' vì nó làm nổi bật kết thúc đoạn. Tạo bối cảnh tư tưởng cho bài văn, làm cho độc giả thấu hiểu về “vẻ đẹp” và giá trị thực sự của hòn đá.
b. Nói cho đến khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu, hãy cân nhắc và thận trọng. Chúng cần hỗ trợ cốt truyện, nổi bật tính cách nhân vật, tập trung vào chủ đề của bài văn.

Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Trích đoạn Uy-lít-xơ quay trở về kể về cuộc tái ngộ với vợ sau hai thập kỷ xa cách.
- Cuối đoạn, Hô-me-rơ chọn sự kiện Pê-nê-lốp thử chồng qua một chiếc giường đầy bí mật. Pê-nê-lốp nhờ nhũ mẫu đưa giường ra khỏi phòng, khiến Uy-lít-xơ hoài nghi. Nhưng khi ông nhận ra đặc điểm độc nhất của chiếc giường chỉ họ mới biết, Pê-nê-lốp bắt đầu nhận ra chồng với cảm xúc hạnh phúc và xúc động.
- Với sự chọn lựa này, Hô-me-rơ tạo nên một tác phẩm kể chuyện sôi động, đầy kịch tính, tạo hình rõ nét nhân vật với đặc điểm và phẩm chất đặc trưng, mang đậm dấu ấn của thể loại sử thi Ấn Độ.

Xem lại những bài học gần đây để nắm vững kiến thức Ngữ Văn lớp 10

- Dạy bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy
- Soạn bài Lập dàn ý cho văn tự sự
- Hướng dẫn bài viết Uy-lít-xơ trở về