I. KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ
Mọi văn bản đều cần có chủ đề và người viết phải tuân theo chủ đề đó. Mạch lạc là yếu tố quan trọng để chủ đề trở nên liền mạch, hấp dẫn người đọc. Trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê:
- Mạch văn là sự chia tay đau buồn của hai đứa trẻ vì sự thiếu trách nhiệm của người lớn (chủ đề truyện).
- Kiểm tra xem chủ đề có xuất hiện liên tục trong từng đoạn, phần không, và liệu chúng có được sắp xếp một cách logic để tạo ra sự liền mạch, làm cho chủ đề trôi chảy và tạo hứng thú cho người đọc không? Mọi phần trong truyện đều liên quan đến nỗi đau và tình cảm thương nhau của hai em bé khi phải chia tay (có thể chứng minh qua 3 cảnh liên tiếp: cảnh chia đồ chơi, cảnh Thủy đến trường chào cô giáo và bạn bè, cảnh hai đứa trẻ phải chia tay nhau).
A. Hướng dẫn thực hiện bài tập trong SGK
1. Ở bài tập này, học sinh cần đọc kỹ và thảo luận để hiểu rõ tác dụng của mạch lạc trong văn bản, như hình dung cuộn chỉ A-ri-an trong câu chuyện cổ.
2. Khám phá mạch lạc của:
a) Văn bản Mẹ tôi (tự tìm hiểu).
b) Một trong hai văn bản sau đây:
Gợi ý:
- Lão nông và các con: Chủ đề 'lao động là vàng' xuyên suốt bài thơ ngụ ngôn của La Phông-ten. Bài thơ bắt đầu với câu chủ đề, giữa bài là về 'kho vàng chôn dưới đất' và 'sức lao động của con người làm nên lúa tốt - vàng'; cuối cùng, nhấn mạnh chủ đề một lần nữa.
- Đoạn văn của Tô Hoài: Ý tứ chủ đạo xuyên suốt đoạn văn là sắc vàng phong phú của làng quê trong mùa đông. Trình bày theo trình tự logic: giới thiệu chung, miêu tả sắc vàng, và kết luận với nhận xét, cảm xúc. Bố cục mạch lạc làm tăng tính liền mạch của đoạn văn.
Hơn thế nữa, Đánh giá về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh là một phần quan trọng trong chương trình học Ngữ Văn 7, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ học sinh.
Khám phá chi tiết nội dung phần Làm bài Thành ngữ để nâng cao kiến thức môn Ngữ Văn 7.