Soạn bài Mắt sói - Liên kết tri thức

Với việc soạn bài Mắt sói từ trang 6 đến trang 13 của sách Ngữ văn lớp 8 Liên kết tri thức sẽ giúp học sinh trả lời các câu hỏi một cách dễ dàng khi soạn văn 8.

Soạn bài Mắt sói - Liên kết tri thức

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 5 trong sách giáo khoa Ngữ văn 8 Tập 2): Nêu tên một tác phẩm văn học hoặc một bộ phim có nội dung nói về sự đồng cảm, gắn bó giữa con người và thế giới tự nhiên (loài vật, cây cỏ, vũ trụ...). Chia sẻ ngắn gọn cảm nhận của bạn về tác phẩm văn học hoặc bộ phim đó.

Trả lời:

- Tác phẩm văn học: Cuộc gọi từ nơi hoang dã (Jack London), Hachiko - Người bạn trung thành (Luis Prats), Cuộc chiến giữa mèo và chuột của chúng (Lewis Carroll),...

- Bộ phim: Công viên thời kỷ Jura, Marley và tôi, Chú chó trung thành,...

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi từ bài đọc

1. Nhận định của cậu bé Phi Châu về con mắt của sói.

Một con mắt màu vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen. Một con mắt không bao giờ chớp.

2. Trong con mắt của sói, hình ảnh gia đình sói hiện ra như thế nào?

Chúng hiện lên như một vòng tròn đỏ đầy hung ác.

3. Sự kiện gì sẽ diễn ra với Anh Vàng khi nó cố gắng nhìn con người thật gần?

Ánh Vàng sẽ bị con người bắt giữ.

4. Tình huống Sói Lam cứu Ánh Vàng

Sói Lam nhảy lên không trung đầy nóng bỏng từ ngọn lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay qua những mạng lưới bủa vây.

Anh ta cắn đứt sợi dây và hô to 'Chạy đi, Ánh Vàng'

Trong cơn hỗn loạn, Sói Lam đẩy hai con chó vào ngọn lửa

Sói Lam thúc ép Ánh Vàng bỏ chạy, nhưng cô không muốn rời xa anh ta và quyết ở lại bên cạnh.

Sói Lam và Ánh Vàng nhảy lên và tung ra một cú nhả tuyệt vời. Sau đó, tiếng súng vang lên và sói Ánh Vàng chạy thoát còn sói Lam lại bị bắt giữ.

5. Nhân vật Sói Lam đặc trưng như thế nào?

Nhân vật Sói Lam có tính cách dũng cảm, thông minh và đầy tình yêu thương.

6. Cảm nhận của Sói Lam về đôi mắt của cậu bé là gì?

Khi Sói Lam nhìn thấy đôi mắt của cậu bé, anh ta cảm thấy như mình đang rơi vào một hang động sâu thẳm, một hang động đen tối mà anh ta từng trải qua, ngày càng sâu và mịt mù. Trong chốc lát, mọi thứ trở nên tối om, không còn chút ánh sáng nào.

7. Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén là như thế nào?

Cô bé rất lo lắng và hỏi thăm mọi người về lạc đà Hàng Xén, lo sợ và sốt ruột nên cô hỏi mọi con lạc đà mà cô gặp về Hàng Xén.

8. Quan điểm của Phi Châu về các loài động vật.

Phi Châu cho rằng các loài động vật ở Châu Phi không phải là kẻ thù, dù đôi khi có sư tử hoặc báo săn thịt dê, cừu là vì chúng đói.

9. Tương tác của Phi Châu với Báo

Phi Châu nói và hành động với Báo:

'Báo ơi, đừng chạy như rắn nhé, tôi nghe thấy tiếng anh của bạn rồi đấy'

Tôi đến từ Châu Phi Vàng. Ở đó, không gian yên tĩnh như tòa nhà, không có tiếng ồn ào làm tai tôi cảm thấy nhạy cảm....

Anh là một thợ săn xuất sắc, Báo ạ. Anh chạy nhanh hơn bất kể loài thú nào, và anh còn có thể nhìn xa hơn. Đó cũng là điểm mạnh của người chăn cừu.

Một con voi rít từ xa trong im lặng, sau đó là tiếng súng nổ.

Báo ơi, hãy chăn cừu cùng tôi.

Báo này, anh cần một người bạn và tôi cũng vậy.

10. Mối quan hệ bạn bè giữa Phi Châu và Báo gợi nhớ đến tác phẩm nào khác?

Mối quan hệ bạn bè giữa Phi Châu và Báo gợi nhớ đến mối tình bạn giữa Hoàng tử bé và con cáo trong tác phẩm Hoàng tử bé. Họ đã dành thời gian cùng nhau, hiểu biết lẫn nhau để trở thành những người bạn thân thiết, gắn bó.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Truyện có bốn chương, kể về cuộc gặp gỡ kỳ lạ giữa cậu bé Phi Châu và Sói Lam. Sói Lam chỉ còn một mắt, con mắt kia đã mất trong một trận chiến với con người. Phi Châu nhìn thấu sâu vào mắt Sói Lam và câu chuyện về gia đình sói đã hiện ra qua con mắt ấy. Câu chuyện được kể từ góc nhìn thứ ba, đôi khi chuyển sang góc nhìn thứ nhất của Sói Lam. Sói Lam kể về những cuộc trốn chạy của gia đình sói ở Bắc Cực xa xôi và lạnh giá. Sau đó, Sói Lam nhìn sâu vào mắt Phi Châu và câu chuyện của cậu bé đã được tiết lộ với hành trình mưu sinh gian khổ. Sau một số biến cố, gia đình Phi

Châu đã chuyển đến sống trong thành phố và cha cậu được làm việc tại vườn thú. Tại đây, Phi Châu đã gặp lại những người bạn thân thiết của mình.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với dạng truyện lồng truyện, nghĩa là nhiều câu chuyện được kể trong một câu chuyện khác. Hãy đọc kĩ phần tóm tắt của tác phẩm và chỉ ra cốt truyện đa tuyến đó.

Trả lời:

- Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với dạng truyện lồng truyện

+ Truyện được kể qua nhiều góc nhìn của các nhân vật, không có người kể cố định, và trong đó có sự chuyển đổi giữa quá khứ, hiện tại và tương lai

+ Ngoài ra, truyện còn có nhiều cốt truyện xen kẽ với nhau. Cốt truyện chính của tác phẩm là về cuộc gặp gỡ thú vị và đầy ý nghĩa giữa Sói Lam và Phi Châu tại vườn thú. Khi hai nhân vật nhìn nhau vào mắt, họ nhìn thấy cuộc đời của đối phương. Còn các cốt truyện riêng biệt được lồng vào cốt truyện chính này là 2 cốt truyện: Một là khi Phi Châu nhìn vào mắt Sói Lam, cậu bé chứng kiến câu chuyện cuộc đời của Sói Lam, và cốt truyện còn lại là khi Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nó cũng chứng kiến câu chuyện về cuộc đời của Phi Châu.

-> Điều này làm cho tác phẩm trở thành một câu chuyện hay với nhiều cốt truyện song song.

Câu 2. (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Phi Châu khi nhìn vào mắt sói nhận ra điều gì? Trong mắt sói, câu chuyện gì đã hiện ra?

Trả lời:

* Khi nhìn vào mắt sói, Phi Châu nhận ra:

- Con mắt màu đen của nó chứa đựng hình ảnh của một con sói mẹ đang bảo vệ các con, đồng thời là gia đình của nó

- Sói từng sống trong một môi trường lạnh lẽo nhưng hạnh phúc bên gia đình

- Gia đình sói bình yên bị phá vỡ khi bị đám thợ săn đi săn lùng

- Sói rất quý trọng em của mình, và vì em mà nó đã bị bắt và xa lánh gia đình

* Trong con mắt của sói, câu chuyện hiện lên là việc sói giải cứu em Ánh Vàng khỏi thợ săn

Câu 3. (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Theo dõi phần (2) trong Chương 2 và cho biết Sói Lam đã cứu Ánh Vàng như thế nào. Qua hành động này, hãy nhận xét về tính cách của nhân vật Sói Lam.

Trả lời:

* Sói Lam đã cứu Ánh Vàng:

- Khi thấy em bị thợ săn treo lên trên một tấm lưới và bị buộc ở độ cao, Sói Lam không do dự, “bay lên trong không khí nóng bức trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay qua cả những tấm lưới!”

- “Nó sử dụng răng cắn để đứt phăng sợi dây và la lên: 'Chạy đi, Ánh Vàng'

- Sói Lam để em của mình chạy trốn và hất hai con chó săn của những thợ săn vào lửa

- Sói Ánh Vàng nhảy lên rồi chạy mất vào bóng tối giữa âm thanh của súng đạn thợ săn. 

- Không được vui vẻ lâu, Sói Lam bị một người to lớn như gấu đánh đầu nó với cành cây đang bốc cháy.

* Tính cách của nhân vật Sói Lam:

Sói Lam thật sự là một người anh yêu thương em gái, đồng thời rất thông minh và dũng cảm. Ngay khi biết em đang ở trong nguy hiểm, nó không ngần ngại lao vào cứu giúp. Khi thấy em bị bắt, nó nhanh trí và dũng cảm lao vào cứu em, hy sinh bản thân để giúp em thoát khỏi nguy hiểm. Dù kết quả là Sói Lam bị đánh hất tung nhưng nó vẫn mừng vì đã giúp em thoát khỏi nguy hiểm. Sói Lam thực sự là một anh trai yêu thương em và gan dạ vô cùng.

Câu 4. (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Khi nhìn vào mắt của Phi Châu, Sói Lam nhận ra những điều gì? Trong mắt của cậu bé, kí ức nào đã hiện ra?

Trả lời:

- Sói Lam nhìn vào đôi mắt của Phi Châu và nhận ra sự tối tăm của một con hầm đã sập dưới lòng đất. Trong chốc lát, mọi thứ trở nên tối om, không còn ánh sáng nào tỏa ra. Thậm chí, nó cảm nhận được cảm giác thời gian trôi đi hàng năm chỉ trong nháy mắt. Đến khi giọng nói của Phi Châu vang lên, nó mới nhớ lại được kỷ niệm đầu tiên của cậu bé.

- Trong mắt của Phi Châu, kí ức hiện lên là cậu bé đến từ Châu Phi, phải rời xa quê hương vì chiến tranh và được một phụ nữ hảo tâm giúp đỡ, dẫn theo Lão Toa buôn lái chạy trốn đến nơi xa lạ. Trong hành trình này, cậu và lạc đà Hàng Xén trở thành bạn thân. Mặc dù Lão Toa đã cố ý bán cậu và Hàng Xén, nhưng cậu vẫn giữ được tinh thần mạnh mẽ và thân thiết với động vật. Tại vương quốc của vua Dê, Phi Châu bằng tình yêu động vật và sự thông minh của mình đã trở thành một người chăn dê và cừu giỏi. Cậu cũng kết thân với Báo và cùng nhau chăm sóc dê và cừu.

Câu 5. (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Em cảm nhận nhân vật Phi Châu như thế nào? Hãy chỉ ra các chi tiết giúp em có cảm nhận đó.

Trả lời:

Nhân vật Phi Châu là một cậu bé đáng yêu nhưng đầy bi kịch, thông minh và rất yêu thương động vật. Cậu bé gặp nhiều bất hạnh khi phải xa quê hương vì chiến tranh và lang thang khắp nơi. Tuy nhiên, cậu luôn lạc quan, dễ thích nghi và tìm niềm vui từ việc kết bạn với động vật. Phi Châu còn được mô tả là một người chăn dê và cừu giỏi, kết bạn với Báo và trở thành người bạn thân của lạc đà Hàng Xén. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng cậu vẫn luôn giữ tinh thần lạc quan và mạnh mẽ.

Câu 6. (trang 13 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Em nhận xét vai trò của hình ảnh mắt sói và mắt người trong việc triển khai các sự kiện của cốt truyện.

Trả lời:

Nghệ thuật kể truyện trong tác phẩm thật đặc biệt. Nhà văn Pennac đã tạo nên một câu chuyện mới lạ và sáng tạo, với việc lồng ghép các cốt truyện khác nhau. Câu chuyện chính về Phi Châu và Sói Lam được kết hợp với câu chuyện cá nhân của từng nhân vật, tạo nên một góc nhìn đa chiều cho người đọc. Pennac sử dụng ngôn ngữ đơn giản, phù hợp với độ tuổi của trẻ em, để tả các cảm xúc trong truyện. Nhờ vào điều này, Mắt Sói đã thu hút sự quan tâm của nhiều độc giả, trở thành một trong những cuốn sách được yêu thích của trẻ em.

Câu 7. (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi tình yêu thương động vật như Phi Châu, tình yêu gia đình của Sói Lam và những mối quan hệ không phân biệt loài giữa Phi Châu và các loài động vật. Câu chuyện đã ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ và tình cảm của em. Em nhận thấy rằng không chỉ con người mà cả động vật cũng có nội tâm sâu sắc. Chúng ta cần biết yêu thương và sống hòa thuận với động vật, không nên bắt giữ và tách rời chúng khỏi môi trường tự nhiên. Đồng thời, mỗi người cũng nên mở lòng để kết bạn với những người bạn mới, có bạn bè để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn.

Trả lời:

      Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và Phi Châu, tác giả muốn tôn vinh tình yêu thương động vật như Phi Châu, tình yêu gia đình giống Sói Lam cũng như tình bạn không phân biệt loài giữa Phi Châu và các loài động vật. Câu chuyện đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến suy nghĩ và tình cảm của em. Qua truyện, em nhận ra rằng không chỉ con người mà cả động vật cũng có nội tâm phong phú và tình cảm sâu sắc. Con người cần biết thương yêu động vật và sống hòa thuận với chúng, không nên bắt giữ và tách rời chúng khỏi môi trường tự nhiên. Đồng thời, mỗi người cũng nên mở lòng để kết bạn với những người bạn mới, có bạn bè để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn.

* Viết kết nối với đọc

Bài tập (trang 13 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) kể lại sự kiện “Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn thân thiết” (bằng lời của nhân vật Báo).

Tham khảo văn bản

Phi Châu là một cậu bé mồ côi, vì chiến tranh mà phải xa quê hương, lang thang khắp nơi. Mặc dù cuộc sống của cậu đầy gian khổ, nhưng chưa từng lời than trách. Cậu bé có trái tim ấm áp và biết yêu thương các loài vật, chính vì điều này mà tôi và cậu trở thành bạn thân. Trước khi làm bạn với tôi, Phi Châu có một người bạn là lạc đà Hàng Xén. Nhờ lạc đà đó mà cậu không bị bỏ rơi giữa đường. Tuy nhiên, sau đó, cậu vẫn bị bán cho vua Dê. Ở đó, cậu thông minh và yêu thương động vật nên chăn nuôi rất giỏi. Chúng tôi đã trở thành bạn thân, cùng nhau chăm sóc đàn dê và cừu, sống cuộc sống yên bình và hạnh phúc bên nhau.