Với văn bản Một số suy nghĩ về thơ, Nguyễn Đình Thi đã giúp độc giả hiểu rõ hơn về thơ qua những quan điểm chính xác, khoa học. Trong chương trình Ngữ Văn lớp 12, học sinh sẽ được hướng dẫn đọc thêm tài liệu này.
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Một số suy nghĩ về thơ, rất hữu ích. Mời các bạn học sinh cùng tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.
Sáng tạo bài Một số suy nghĩ về thơ - Mẫu 1
Sáng tạo bài Một số suy nghĩ về thơ cụ thể
I. Tác giả
- Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003) sinh ra tại Luông Pha-bang (Lào).
- Quê hương của ông nằm ở làng Vũ Thạch (hiện nay là phố Bà Triệu, Hà Nội).
- Trong tuổi thơ, Nguyễn Đình Thi sinh sống cùng gia đình ở Lào.
- Năm 1931, ông trở về quê hương cùng gia đình và bắt đầu tham gia vào hoạt động cách mạng từ năm 1941.
- Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Nguyễn Đình Thi tham gia Hội Văn hóa cứu quốc và Hội Văn nghệ Việt Nam.
- Từ 1958 đến năm 1989, ông giữ chức Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam.
- Nguyễn Đình Thi được biết đến là một nhà văn hóa, một nghệ sĩ đa tài: viết văn, sáng tác thơ, soạn nhạc, viết kịch, phê bình văn nghệ, biên khảo triết học…
- Năm 1996, ông nhận được Giải thưởng văn học nghệ thuật Hồ Chí Minh.
- Một số tác phẩm tiêu biểu: Các tiểu thuyết như Xung kích (1951), Vào lửa (1966); các tập thơ như Người chiến sĩ (1956), Bài thơ Hắc Hải (1958); các vở kịch như Con nai đen (1961), Rừng trúc (1978); các tập tiểu luận như Một số vấn đề về văn học (1956)...
II. Tác phẩm
1. Bối cảnh sáng tác
Tháng 9 - 1949, Hội thảo văn nghệ đã được tổ chức ở Việt Bắc. Đây là một hoạt động hỗ trợ cho phong trào sáng tác văn nghệ. Nguyễn Đình Thi đã trình bày quan điểm của mình về thơ trong bài Một số ý nghĩ về thơ.
2. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “như vùng sáng xung quanh ngọn lửa”: Đặc điểm cơ bản nhất của thơ.
- Phần 2. Phần còn lại: Những đặc điểm của thơ ca.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Đặc điểm cơ bản nhất của thơ
* Thơ là sự phản ánh của linh hồn con người:
- Mối liên kết giữa thơ và tâm hồn con người:
- “Khi trời xanh nói lên lời thơ… những câu từ chưa thể hoàn chỉnh”
- “Một dòng thơ yêu thương, tâm hồn cũng reo hò như khi gặp người yêu”
- “Linh hồn chúng ta rung động với những lời thơ… được làm sống”.
- Những câu, những lời thơ truyền đạt “Tạo ra một cảm xúc, một trạng thái trong lòng độc giả”
- “Thơ là giọng nói đầu tiên, là tiếng nói quan trọng của linh hồn khi đối mặt với cuộc sống”
=> Thơ và tâm hồn tác động lẫn nhau.
- Thơ miêu tả bản chất tâm hồn con người:
- Thơ là âm nhạc ru hồn, là nhịp điệu tinh tế bên trong, là nhịp điệu của hình ảnh và tình cảm.
- Nhịp điệu của thơ được tạo ra từ cảm xúc, hình ảnh và thậm chí trong những khoảnh khắc im lặng, đó là nơi ẩn náu của xúc động.
- Con đường của thơ là đi sâu vào tận tình cảm. Điều đó chứng tỏ thơ là cách thể hiện của linh hồn con người.
=> Phân tích chi tiết, lập luận sắc sảo về mối liên hệ mật thiết giữa thơ và tâm hồn con người.
2. Các đặc điểm độc đáo khác của thơ
a. Hình ảnh trong thơ
Là những hình ảnh thực sự nảy sinh trong tâm hồn khi chúng ta trải qua một tình huống hoặc trạng thái cụ thể, trong cuộc sống hàng ngày... tạo thành một bức tranh sáng sủa, đó chính là hình ảnh thơ.
b. Triết lý trong thơ
Các triết lý trong thơ là những ý tưởng gắn liền với cuộc sống hàng ngày.
c. Tình cảm trong thơ
Tình cảm là hạt nhân của cuộc sống tinh thần, mọi cảm xúc của con người đều liên quan đến suy nghĩ.
d. Sự thật trong thơ
- Các hình ảnh trong thơ là những hình ảnh sống động, có sức hút và thuyết phục độc giả.
- Chúng là những hình ảnh không bị ảnh hưởng bởi thói quen, không bị hạn chế bởi những ý niệm trừu tượng đã được định sẵn.
e. Lối diễn đạt trong thơ
- So sánh với lối diễn đạt trong văn xuôi:
- Lối diễn đạt trong thơ: Con đường của thơ trực tiếp dẫn đến tâm trạng, không rẽ ngoặt. Chỉ tập trung vào một điểm và toàn bộ nội dung được xây dựng từ điểm đó.
- Lối diễn đạt trong văn xuôi: Lôi cuốn độc giả như dòng nước, đưa chúng ta đi từ điểm này sang điểm khác một cách liên tục.
=> Sự khác biệt giữa thơ và văn xuôi.
- Thơ tự do, thơ không ràng buộc bởi vần, tác giả cho rằng không quan trọng thơ tự do, thơ theo vần hay không vần, quan trọng là thơ phải biểu đạt được những tâm tư, ý nghĩ mới của thời đại, phản ánh đúng bản chất của con người hiện đại.
Viết về Ý nghĩa của Thơ một cách ngắn gọn
Câu 1. Nguyễn Đình Thi nêu rõ như thế nào về đặc điểm chủ yếu của thơ là biểu hiện tâm hồn con người?
- Phân tích về đặc điểm chủ yếu của thơ là biểu hiện tâm hồn con người: “Chúng ta có thể tìm kiếm nguồn cảm hứng của thơ ở bên trong tâm hồn con người chứ?”.
- Chứng minh về đặc điểm chủ yếu của thơ:
- Thơ là nhịp nhạc, là âm nhạc bên trong, là điệu nhạc của hình ảnh và cảm xúc.
- Nhịp nhạc của thơ được tạo thành từ cảm xúc, hình ảnh và trong khoảnh khắc im lặng cũng là nơi ẩn chứa sự xúc động.
- Con đường của thơ là đi thẳng vào tình cảm. Điều đó chứng tỏ thơ là biểu hiện của tâm hồn con người.
=> Mối liên kết chặt chẽ giữa thơ và tâm hồn con người.
Câu 2. Những yếu tố đặc trưng khác của thơ (hình ảnh, triết lý, cảm xúc, thực tế...) đã được Nguyễn Đình Thi đề cập như thế nào?
- Hình ảnh trong thơ: Là hình ảnh thực hiện nảy sinh trong tâm hồn khi chúng ta gặp phải một tình huống/một trạng thái nào đó, đụng chạm với cuộc sống hàng ngày... tạo ra một dải sáng, đó là hình ảnh trong thơ.
- Triết lý thơ: Những triết lý trong thơ là những ý tưởng dính liền với cuộc sống, tồn tại trong cuộc sống.
- Tình cảm trong thơ: Tình cảm là trụ cột của cuộc sống tinh thần, mọi cảm xúc cá nhân của con người đều liên kết với suy nghĩ.
- Thực tế trong thơ: Là những hình ảnh sống động, có sức hút và thuyết phục độc giả. Chúng là những hình ảnh không bị ảnh hưởng bởi thói quen, không bị hạn chế bởi những ý niệm trừu tượng đã được định sẵn.
=> Giải thích một cách rõ ràng, sống động giúp người đọc dễ hiểu, dễ hình dung.
Câu 3. Ngôn từ trong thơ có điểm gì đặc biệt so với ngôn từ trong các thể loại văn học khác. Nguyễn Đình Thi có quan điểm gì về thơ tự do, thơ không ràng buộc bởi vần?
- So sánh với ngôn từ trong văn xuôi:
- Ngôn từ trong thơ: Con đường của thơ là con đường trực tiếp đến tâm trạng, không vòng vo. Chỉ tập trung vào một điểm và toàn bộ nội dung được xây dựng từ điểm đó.
- Ngôn từ trong văn xuôi: Lôi cuốn độc giả như dòng nước, đưa chúng ta đi từ điểm này sang điểm khác một cách liên tục.
=> Sự khác biệt của thơ được nhấn mạnh.
- Thơ tự do, thơ không bị ràng buộc bởi vần, tác giả cho rằng không có vấn đề thơ tự do, thơ có vần và thơ không có vần mà chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ. Quan trọng là thơ phải thể hiện được những cảm xúc, ý tưởng mới của thời đại, diễn đạt được tâm hồn con người hiện đại.
Câu 4. Trình bày nét độc đáo trong nghệ thuật lập luận của Nguyễn Đình Thi, sử dụng chứng cứ rõ ràng, từ ngữ và hình ảnh sinh động để làm sáng tỏ mỗi vấn đề đặt ra.
- Dẫn chứng cụ thể, đặc sắc.
- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh sống động.
- Câu văn mềm mại, đầy tính thơ….
Câu 5. Ý kiến của Nguyễn Đình Thi về thơ hiện nay có còn giá trị không? Tại sao?
Quan điểm về thơ của Nguyễn Đình Thi không chỉ chính xác, khoa học mà còn mang tính thời sự.
Viết về Một số suy nghĩ về thơ - Mẫu 2
Câu 1. Nguyễn Đình Thi giải thích như thế nào về đặc điểm quan trọng nhất của thơ là biểu hiện tâm hồn con người?
- Tác giả khẳng định: “Có thể chúng ta tìm kiếm nguồn cảm hứng của thơ trong tâm hồn con người phải không?”.
- Chứng tỏ sự gắn kết giữa thơ và trái tim của con người:
- “Chúng ta thường nói rằng hôm nay là một ngày để viết thơ, nhưng thực ra là chúng ta đang khao khát một tâm trạng để thể hiện, có thể là niềm vui, buồn phiền, hoặc những kỷ niệm trong mơ về những buổi chiều mưa'.
- “Khi tạo ra một câu thơ yêu, tâm hồn của chúng ta cũng rung động như khi đối diện với người mình yêu'.
- Những dòng thơ này không chỉ làm cho một cảm xúc, một trạng thái tâm hồn trở nên sống động hơn, mà còn làm cho độc giả hiểu được những khao khát, niềm vui hay nỗi buồn sâu thẳm trong họ'.
- “Thơ là tiếng nói đầu tiên, là âm thanh đầu tiên của trái tim khi tiếp xúc với cuộc sống'.
- Những đặc điểm thể hiện sự tương tác giữa thơ và tâm hồn con người:
- Thơ là một dòng nhạc, một nhịp điệu nội tại, là âm nhạc của hình ảnh và tình cảm.
- Nhịp điệu của thơ bắt nguồn từ cảm xúc, hình ảnh và thậm chí cả từ sự im lặng, là nơi ẩn chứa những cảm xúc sâu thẳm.
- Đường đi của thơ là trực tiếp đến trái tim. Điều này chứng tỏ thơ là biểu hiện của tâm hồn con người.
Câu hỏi 2. Nguyễn Đình Thi đã nhấn mạnh những yếu tố đặc trưng khác của thơ (hình ảnh, tư duy, cảm xúc, hiện thực...) như thế nào?
Tác giả đã trình bày một cách sống động, cụ thể các yếu tố đặc trưng khác của thơ:
- Hình ảnh trong thơ: Là những hình ảnh tự nhiên bùng nổ trong tâm trí khi chúng ta trải qua một tình huống, một trạng thái cụ thể, hoặc tiếp xúc với cuộc sống hàng ngày... tạo nên một bức tranh sáng tạo, đó chính là hình ảnh thơ.
- Tư duy trong thơ: Những tư duy trong thơ là những tư duy gắn liền với cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
- Cảm xúc trong thơ: Cảm xúc là cốt lõi của sự sống tinh thần, mọi cảm xúc của con người đều phản ánh sự suy nghĩ.
- Hiện thực trong thơ: Là những hình ảnh sống động, những hình ảnh có sức hút và thuyết phục độc giả. Đó là những hình ảnh không bị ảnh hưởng bởi thói quen, không bị giới hạn bởi những ý niệm trừu tượng được hình thành trước.
Câu hỏi 3. Ngôn ngữ thơ có điểm gì đặc biệt so với ngôn ngữ của các thể loại văn học khác. Nguyễn Đình Thi có quan điểm như thế nào về thơ tự do và thơ không vần?
- So sánh với ngôn ngữ văn xuôi:
- Ngôn ngữ thơ: Đường đi của thơ là một con đường thẳng tắp dẫn đến tình cảm, không quanh co. Nó chỉ tập trung vào một điểm chính và phát triển từ điểm đó.
- Ngôn ngữ văn xuôi: Hấp dẫn người đọc như dòng nước, dẫn dắt chúng ta từ điểm này sang điểm khác một cách liên tục.
=> Sự khác biệt trong thơ.
- Về thơ tự do và thơ không vần, tác giả cho rằng không có sự phân biệt giữa thơ tự do, thơ có vần và thơ không vần. Quan trọng nhất là thơ phải có khả năng thể hiện những cảm xúc, tư tưởng mới mẻ của thời đại, và phản ánh chính xác tâm hồn con người trong xã hội hiện đại.
Câu hỏi 4. Đánh giá tài năng của Nguyễn Đình Thi trong việc lập luận, sử dụng chứng cứ, ngôn ngữ, và hình ảnh để làm sáng tỏ mỗi vấn đề.
- Hệ thống luận điểm rõ ràng, chặt chẽ.
- Sử dụng kết hợp các phương pháp lập luận: so sánh, phân tích, chứng minh, giải thích.
- Chọn lọc từ ngữ một cách sáng tạo.
- Hình ảnh sống động, thực tế...
Câu hỏi 5. Quan điểm về thơ của Nguyễn Đình Thi hiện nay vẫn còn giá trị không? Tại sao?
- Quan điểm về thơ của Nguyễn Đình Thi vẫn mang lại giá trị đến ngày nay.
- Vì nó phản ánh bản chất của thơ ca, mặc dù có một số biến đổi nhưng về cơ bản vẫn giữ được giá trị cốt lõi.