1. Nội dung chính
Văn bản này là một tác phẩm văn xuôi ngắn, đậm chất trữ tình và tự sự, miêu tả rõ nét những kỷ niệm đẹp về một mùa thu trước. Tác giả thể hiện tình cảm yêu mến và sự lưu luyến đối với những ký ức đã trải qua tại đây qua từng câu chữ.
Văn bản mang đến cho người đọc hình ảnh và âm thanh sống động, tái hiện những cảnh sắc mùa thu tuyệt vời. Tác giả sử dụng ngôn từ tinh tế để vẽ nên một bức tranh tươi đẹp về cuộc sống và con người trong bối cảnh mùa thu.
Tình cảm của tác giả dành cho mùa thu và khu vực phơi sân trước được thể hiện qua những miêu tả chi tiết và đầy cảm xúc, làm nổi bật nỗi nhớ nhung. Mỗi chi tiết nhỏ trong văn bản góp phần làm rõ những kỷ niệm đáng nhớ, từ màu sắc và âm thanh đến hương vị của mùa thu.
Tác phẩm không chỉ khơi dậy những cảm xúc đẹp về mùa thu mà còn mang đến cho người đọc những suy ngẫm sâu sắc về thời gian, sự thay đổi và các giá trị cuộc sống. Với lối viết giàu chất thơ, tác phẩm là một bài ca tôn vinh vẻ đẹp cuộc sống và những kỷ niệm quý giá.
2. Chuẩn bị đọc
(trang 82, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn về sản phẩm đặc trưng của một vùng đất
Trả lời:
Mẫu 01.
Một trong những sản vật để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong em chính là vải thiều từ vùng đất Thanh Hà, Hải Dương. Khi nghĩ về vải Thanh Hà, em vẫn cảm nhận rõ vị ngọt thanh mát và hương thơm nhẹ nhàng. Vải Thanh Hà không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xuất khẩu ra nước ngoài. Với hình dáng đều đặn và căng mọng, quả vải này mang đến vẻ đẹp quyến rũ. Khi thưởng thức, từng miếng vải ngọt ngào tan chảy trong miệng, tạo nên một trải nghiệm khó quên. Đây thực sự là một kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình khám phá đặc sản các vùng miền.
Mẫu 02.
Cốm, một đặc sản lâu đời của Hà Nội, không chỉ là thực phẩm mà còn là biểu tượng của sự giản dị, mộc mạc và thanh tao của vùng đồng quê. Khi thưởng thức cốm, cần ăn từ từ, từng chút một, không nên vội vàng. Mỗi viên cốm chứa đựng hương vị tươi mát của lá non, vị ngọt nhẹ của hạt cốm, và hương thơm thanh khiết từ thảo mộc, hòa quyện với mùi thơm nhẹ của lá sen, ngấm vào từng hạt cốm. Cốm thực sự là món ăn đặc sản thể hiện tinh hoa của đất trời.
3. Khám phá cùng văn bản 1
Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Bạn tưởng tượng như thế nào về cảnh vật được mô tả trong đoạn văn này?
Trả lời:
Từ đoạn văn, chúng ta có thể hình dung cảnh sắc phong phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ nơi đây dường như vô tận, đầy ắp như những hạt mưa, mang lại vẻ đẹp giản dị mà lôi cuốn. Hạt dẻ Trùng Khánh tạo nên hình ảnh của một 'bản giao hưởng mùa thu', với tiếng lá rơi xào xạc và hương thơm nhẹ nhàng của hạt dẻ chín. Đây là một bức tranh thiên nhiên sinh động, làm say đắm lòng người và khiến ai cũng phải trầm trồ trước sự phong phú của vùng đất này.
4. Khám phá cùng văn bản 2
Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đoạn văn khiến bạn suy nghĩ thế nào về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?
Trả lời:
Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên được mô tả như một sự kết nối sâu sắc, gần gũi và hòa quyện. Trong cái nhìn của tác giả, thiên nhiên không chỉ là một phần của cuộc sống mà còn là một người bạn tri kỷ, đồng hành xuyên suốt. Con người và thiên nhiên không chỉ sống cạnh nhau mà còn hòa nhập, gắn bó như những người bạn thân thiết, luôn hỗ trợ nhau trong mọi tình huống.
Suy nghĩ này gợi lên hình ảnh về sự hòa quyện tuyệt vời giữa con người và thiên nhiên, trong đó con người góp phần tạo nên vẻ đẹp và sức sống của thiên nhiên, trong khi thiên nhiên cung cấp cho con người sự sống, sức khỏe và niềm vui. Mối quan hệ này không chỉ là sự phụ thuộc lẫn nhau mà còn là sự tôn trọng và quý mến từ cả hai phía.
5. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tìm các từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc và tình cảm của tác giả đối với hạt dẻ và rừng dẻ quê hương
Trả lời:
Đoạn văn thể hiện một cách sâu sắc tình cảm và sự quý trọng của tác giả đối với hạt dẻ và khu rừng dẻ ở quê hương.
- Tác giả khẳng định rằng không nơi nào trên đất nước có loại hạt dẻ thơm ngon và ngọt bùi như ở Trùng Khánh.
- Câu nói với vẻ tự hào 'Cái đó thì... vưỡn' làm nổi bật sự đặc biệt và ưu việt của hạt dẻ Trùng Khánh.
- Hình ảnh 'cốm trộn hạt dẻ' được miêu tả như một món quà quý giá dành cho các bậc cao niên, thể hiện giá trị và tầm quan trọng của hạt dẻ trong văn hóa ẩm thực địa phương.
- Hạt dẻ rơi như mưa màu nâu được so sánh với bản nhạc mùa thu của quê hương, mang lại cảm giác nhẹ nhàng và lãng mạn.
- Câu văn 'điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu' phản ánh sự kết nối sâu sắc của tác giả với vẻ đẹp quê hương.
- Tác giả mô tả việc dạo chơi trong khu rừng dẻ như một trải nghiệm lãng mạn tuyệt vời, thể hiện tình yêu và sự đam mê với thiên nhiên quê hương.
- Rừng dẻ được so sánh với một bản nhạc nhẹ nhàng của mùa lá đỏ, tạo cảm giác ấm áp, chân thật và đầy sức sống.
- Hình ảnh ánh nắng chiều ở quê tôi, tỏa sáng vàng như mật, ôm ấp rừng vàng, mang đến sự yên bình và hòa quyện giữa thiên nhiên và tâm hồn.
- Các từ ngữ và hình ảnh trên đều diễn tả tình yêu, niềm tự hào và sự gắn bó sâu sắc của tác giả với quê hương Trùng Khánh và thiên nhiên nơi đây.
Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đọc văn bản 'Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát', bạn cảm nhận thế nào về cái tôi của tác giả Y Phương?
Trả lời:
Trong văn bản 'Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát', cái tôi của tác giả Y Phương hiện lên rõ nét với sự tinh tế, độc đáo và mới mẻ. Tác giả không chỉ là người quan sát mà còn là người cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của thiên nhiên và những sản vật đặc trưng của vùng đất.
Cái tôi của tác giả được bộc lộ qua việc sử dụng ngôn ngữ tinh xảo và mô tả chi tiết về cảnh vật. Tác giả không chỉ đơn thuần miêu tả mà còn truyền tải sự nhạy cảm và rung động cá nhân trước vẻ đẹp của mùa thu ở Trùng Khánh, từ hình ảnh hàng dừa, hạt dẻ hát, đến cảm giác gió mùa thu nhẹ nhàng. Điều này chứng tỏ cái tôi của tác giả là người yêu thiên nhiên và có khả năng truyền đạt cảm xúc một cách tinh tế qua từng câu chữ.
Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chủ đề chính của văn bản là gì? Dựa vào đâu để em đưa ra nhận định này?
Trả lời:
- Chủ đề của văn bản: Tình yêu say mê và niềm tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, khu rừng dẻ, cùng với khát vọng hòa quyện với thiên nhiên.
- Em xác định điều này dựa vào cấu trúc của văn bản:
+ Phần 1 (từ đầu đến '...cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân'): Mở đầu bằng việc tôn vinh vị ngon và giá trị đặc biệt của hạt dẻ Trùng Khánh, thể hiện sự tự hào về hương vị độc đáo của loại hạt này.
+ Phần 2 (tiếp đến '...trên đầu mẹ có cả một rừng dẻ đang độ ngọt bùi...'): Tôn vinh vẻ đẹp và giá trị văn hóa của rừng dẻ Trùng Khánh, thể hiện niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên và sự hòa quyện giữa con người và môi trường.
+ Phần 3 (còn lại): Nói về ý nghĩa của mối liên hệ giữa con người và thiên nhiên, thể hiện khát vọng hòa mình vào thiên nhiên để cảm nhận sự thanh bình và vẻ đẹp tuyệt vời của vùng đất này.
Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên
Trả lời:
Trong văn bản, những đặc điểm của tản văn được thể hiện rõ ràng như sau:
- Tính trữ tình: Tác giả bộc lộ sự đam mê và tự hào về hạt dẻ, rừng dẻ qua việc miêu tả chi tiết màu sắc, hình dáng, mùi vị của hạt dẻ và cảm nhận về âm thanh, sắc thái của rừng dẻ. Sự đam mê này được nhấn mạnh qua những từ ngữ khẳng định như 'Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một, không nơi nào sánh kịp'.
- Cái tôi của tác giả: Tác giả thể hiện cái tôi cá nhân qua cảm xúc, thái độ và suy nghĩ riêng. Việc mô tả chi tiết và sâu sắc về những trải nghiệm và cảm xúc khi tiếp xúc với hạt dẻ và rừng dẻ phản ánh cái tôi độc đáo và tình cảm của tác giả.
- Ngôn ngữ: Tác giả dùng ngôn ngữ khẩu ngữ, từ láy và phong cách gợi hình, gợi cảm để tạo nên những hình ảnh sinh động và đầy màu sắc. Sự lựa chọn từ ngữ này giúp tạo ra cảm giác chân thực và sâu lắng cho người đọc.
Tóm lại, những đặc điểm của tản văn được thể hiện rõ ràng qua cách miêu tả sâu sắc, cảm xúc chân thành và ngôn ngữ tinh tế trong văn bản.
Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Hãy nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên?
Trả lời:
Sau khi đọc văn bản, em cảm nhận được vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên và các sản vật mà đất trời ban tặng cho Trùng Khánh. Đó là vẻ đẹp phong phú, tràn đầy sức sống và lãng mạn. Mỗi vùng đất đều có sản vật đặc trưng để người dân nơi đó tự hào và trân trọng. Văn bản thể hiện niềm tự hào và hạnh phúc khi đặc sản quê mình được đánh giá cao, phản ánh tình yêu quê hương và tôn vinh giá trị văn hóa cùng tự nhiên của Trùng Khánh.
- Phân tích sâu sắc truyện Bầy chim chìa vôi với các ví dụ tiêu biểu trong Ngữ văn lớp 7
- Khái niệm đại từ là gì? Các loại đại từ và ví dụ minh họa trong Ngữ văn lớp 7