Soạn bài Mùa xuân nhỏ bé
Bố cục
- Phần 1 : Cảm xúc trước sự về của mùa xuân trong tự nhiên.
- Phần 2 và 3 : Cảm xúc về mùa xuân của đất nước và nhân dân.
- Phần 4 và 5 : Suy nghĩ và mong ước của nhà thơ.
- Phần cuối : Khen ngợi quê hương và đất nước qua giai điệu Huế.
Chuẩn bị
Câu 1 (trang 57 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
Tâm trạng của bài thơ thể hiện tình yêu sâu đậm của tác giả dành cho mùa xuân, đồng thời kết hợp với tình yêu quê hương đất nước.
- Phần đầu : Cảm xúc khi chờ đợi mùa xuân tự nhiên.
- Phần thứ hai và ba : Cảm xúc về mùa xuân của đất nước và con người.
- Phần thứ tư và năm : Suy ngẫm và mong ước của nhà thơ.
- Phần cuối : Lời ca ngợi quê hương và đất nước thông qua âm nhạc Huế.
Câu 2 (trang 57 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Mùa xuân tự nhiên tại đất nước tràn ngập sức sống :
+ Hình ảnh được lựa chọn một cách tỉ mỉ : dòng sông, hoa, chim
+ Màu sắc tươi sáng, đặc trưng : màu xanh, tím
+ Âm thanh rộn rã, hân hoan : tiếng chim líu lo
- Sử dụng kỹ thuật ngôn ngữ đảo ngữ trong câu “Nở giữa dòng nước xanh – Một bông hoa tím ngắt”: Tạo ra sự bất ngờ, mới lạ, khiến cho hình ảnh trở nên sinh động và sống động hơn.
- Tác giả sử dụng kỹ thuật ẩn dụ biểu đạt cảm xúc “Những giọt nước lấp lánh rơi – Tay tôi nắm chặt để hứng”: Thể hiện sự hấp dẫn, mê hoặc của tình cảm, với việc cảm nhận hình ảnh và âm thanh không chỉ thông qua giác quan thị giác và thính giác mà còn qua giác quan xúc giác.
Câu 3 (trang 57 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Trong phần thơ này, tác giả đã thay đổi cách gọi mình từ “tôi” sang “ta”: thể hiện khao khát được kết nối với cuộc sống của đất nước, dành sự hiến dâng nhỏ bé của mình
- Với thông điệp, ẩn dụ trong hình ảnh “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc”: Thể hiện nguyện vọng của tác giả khi ốm đau trên giường bệnh, muốn dành hết cuộc đời của mình để sáng tạo, nghệ thuật và thi ca dù chỉ là một phần nhỏ.
Câu 4 (trang 57 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
Khúc nhạc của bài thơ được hình thành từ nhiều yếu tố :
- Thể thơ dễ nghe, gần gũi, gợi nhớ dân ca, liền mạch nhờ vào vần điệu chặt chẽ.
- Sự pha trộn hài hòa giữa hình ảnh tự nhiên, giản dị với hình ảnh tượng trưng sâu sắc.
- Ngôn ngữ thơ trong sáng, đậm hình ảnh và cảm xúc với những ẩn dụ và điệp ngữ.
- Luồng cảm xúc chảy như dòng ý, tạo nên ý thơ tự nhiên nhưng chặt chẽ.
Câu 5 (trang 57 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Tiêu đề: Mùa xuân nhỏ bé không chỉ là mùa xuân của tự nhiên mà còn là mùa xuân của cuộc đời con người, nhỏ bé nhưng ấm áp với khát vọng đóng góp một phần nhỏ bé vào sự thịnh vượng của dân tộc. Đó không chỉ là ước nguyện cuối cùng mà còn là ước mơ bất tận của nhà thơ Thanh Hải.
- Chủ đề của bài thơ trước mùa xuân: đầy cảm xúc, về đất nước và khao khát hy sinh cho đất nước, cho cuộc sống.
Luyện tập
Nhận xét về phần thơ 4, 5
Tác giả mơ ước được hy sinh, được cống hiến. Ước mơ cháy bỏng của tác giả tràn đầy nhiệt huyết, căng tràn sự hy sinh, thổi phồng lên một niềm tin bất diệt. Tác giả mong muốn nhưng chỉ nguyện vị thành niên làm một bông hoa, một chú chim hót. Tác giả mong ước rằng mình sẽ làm, vâng sẽ làm một tiếng hót của chim, một bông hoa để đóng góp vào vườn hoa muôn màu sắc, vẻ đẹp của mùa xuân, rộn rã tiếng hót của chim. Một bông hoa, một tiếng hót để tô điểm cho phong cảnh mùa xuân tươi đẹp. Đó là ước nguyện đặc biệt, không phải vì nó cao siêu vĩ đại mà vì nó gần gũi. Đáng yêu quá! Mong ước được tô điểm cho mùa xuân, được đóng góp vào việc xây dựng mùa xuân, tất cả đều là những điều tác giả hy sinh, tác giả cống hiến cho sự thịnh vượng của đất nước.