Soạn bài Nghệ thuật truyền thống của người Việt từ SGK Ngữ Văn lớp 10 tập 2 - Kết nối tri thức (phiên bản đầy đủ)

Nội dung chính

Tóm tắt

Văn bản này đề cập đến nghệ thuật truyền thống của người Việt, nhấn mạnh sự thay đổi và bảo lưu của nó qua thời gian. Tinh thần tôn giáo và sự đổi mới trong tư tưởng nghệ sĩ được nhấn mạnh, cũng như vai trò của kiến trúc, điêu khắc gỗ và đúc đồng trong nghệ thuật Việt Nam.

Trước khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 78 SGK Văn 10 - Kết nối tri thức

Bạn đã biết gì về nghệ thuật truyền thống của người Việt? Hãy chia sẻ cảm nhận về một phần nào đó trong di sản tinh thần này mà bạn quan tâm.

Phương pháp giải:

- Tìm hiểu thông tin về nghệ thuật truyền thống của người Việt từ các nguồn đáng tin cậy.

- Phản ánh ý kiến cá nhân dựa trên những hiểu biết đã thu thập được.

Lời giải chi tiết:

- Nghệ thuật truyền thống của người Việt là biểu hiện của văn hóa, tinh thần độc đáo của dân tộc. Nó có thể là các hình thức sân khấu truyền thống hoặc những giá trị văn hóa lâu dài mà chúng ta vẫn giữ gìn.

- Việc bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ thuật truyền thống là cực kỳ quan trọng, đặc biệt với các thế hệ trẻ hiện nay cần nhận thức sâu sắc hơn về vấn đề này.

Trước khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 78 SGK Văn 10 - Kết nối tri thức

Bạn nghĩ thế nào về sự tồn tại của các giá trị truyền thống trong bối cảnh giao lưu quốc tế ngày nay?

Phương pháp giải:

Đánh giá tình hình hiện tại và tầm quan trọng của việc bảo tồn các giá trị truyền thống trong môi trường quốc tế ngày nay.

Lời giải chi tiết:

Trong bối cảnh giao lưu quốc tế mở rộng hiện nay, việc bảo tồn các giá trị truyền thống đang đối mặt với thách thức. Giới trẻ thường có xu hướng theo đuổi các phong cách mới thay vì tìm hiểu và kế thừa những giá trị truyền thống.

Khi đọc 1

Câu chủ đề của đoạn văn là gì?

Phương pháp giải:

- Đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Tập trung vào câu chủ đề ở đầu đoạn văn để tìm thông tin chính.

Lời giải chi tiết:

Câu chủ đề của đoạn văn là giá trị nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.

Khi đọc 2

Nhận định về khiếu thẩm mĩ của người Việt dựa trên những cứ liệu nào?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ đoạn đầu của văn bản.

- Lưu ý các cứ liệu để đưa ra nhận định về khiếu thẩm mĩ của người Việt.

Lời giải chi tiết:

Để đưa ra nhận định về khiếu thẩm mĩ của người Việt, ta cần quan sát câu nói của linh mục Ca-đi-e-rơ và chi tiết về việc biến những vật phẩm hàng ngày thành những sản phẩm trang trí đẹp của người Việt.

Khi đọc 3

Yếu tố nào ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn thứ hai của văn bản.

- Tập trung vào việc tìm ra các yếu tố ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt.

Lời giải chi tiết:

Những yếu tố tôn giáo, thuyết tam giáo: đạo Phật, đạo Lão và Nho giáo ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt.

Khi đọc 4

Điều gì ảnh hưởng đến việc bảo tồn các di sản nghệ thuật Việt?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn thứ tư của văn bản.

- Tìm hiểu về việc bảo tồn các di sản nghệ thuật của Việt Nam để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Điều ảnh hưởng đến việc bảo tồn các di sản nghệ thuật Việt là vấn đề gìn giữ các vật liệu, chất liệu làm nên những di sản đó.

Khi đọc 5

Thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là gì?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn đầu trang 80.

- Chú ý các chi tiết viết về sự sáng tạo trong nghệ thuật Việt để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là cái tinh thần, người nghệ sĩ thể hiện tinh thần vô hình trong các tác phẩm của mình.

Khi đọc 6

Đặc trưng của kiến trúc Việt là gì và được thể hiện như thế nào?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ những đoạn văn cuối trang 80.

- Chú ý các chi tiết viết về kiến trúc Việt để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Kiến trúc Việt có hình khối và thể nằm ngang, đồng thời có tính đều đặn và đối xứng.

- Đặc trưng này được thể hiện qua các đền chùa với không gian rộng, các sân và tòa nhà trước điện thờ được xây thấp tạo cảm giác thiêng liêng, và vật liệu xây dựng cổ kính nhưng vẫn chắc chắn để chống chịu mưa bão và thiên tai.

Khi đọc 7

Nền điêu khắc Việt Nam có những điểm gì đáng chú ý?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn văn cuối trang 81.

- Tập trung vào các chi tiết về nền điêu khắc Việt Nam.

Lời giải chi tiết:

Các điểm đáng chú ý trong nền điêu khắc Việt Nam là nghệ thuật điêu khắc gỗ với các tượng đẹp như tượng nhà sư ở Pháp Vũ - Hà Đông, Thạch Lâm - Thanh Hóa, và một số tác phẩm gỗ ở chùa Keo - Thái Bình, chùa Bút Tháp - Bắc Ninh...

Sau khi đọc 1

Mục đích viết của tác giả và nội dung thể hiện điều gì?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Dựa vào nội dung để xác định mục đích viết và đoạn văn thể hiện mục đích đó.

Lời giải chi tiết:

- Mục đích viết của tác giả là viết về những nét nổi bật trong nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.

- Mục đích này được thể hiện rõ trong đoạn thứ nhất của văn bản, với câu văn 'Như ta thấy về sự phát triển văn học, dân tộc này có khiếu thưởng thức cái thanh và cái đẹp, biết biểu lộ về phương diện nghệ thuật một thị hiếu chắc chắn và không phải là không sâu sắc.'

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 83 SGK Văn 10 Kết nối tri thức

Chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận được sử dụng trong văn bản.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Đọc lại phần Tri thức ngữ văn về các yếu tố trong văn bản thông tin.

- Dựa vào nội dung văn bản để chỉ ra những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận và phân tích.

Lời giải chi tiết:

- Yếu tố miêu tả được sử dụng trong văn bản là

+ Miêu tả các công trình kiến trúc tiêu biểu ở Việt Nam, miêu tả các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc nổi tiếng, …

+ Yếu tố miêu tả được sử dụng trong những đoạn văn nói về những nét văn hóa nghệ thuật lâu đời của Việt Nam, miêu tả một số tác phẩm được nhiều người biết đến làm minh chứng, dẫn chứng về nghệ thuật được nhắc đến.

- Yếu tố biểu cảm được sử dụng trong văn bản là

+ Cảm nhận về khiếu thẩm mĩ của người Việt, về sự ảnh hưởng của tôn giáo đến nét văn hóa truyền thống Việt,…

+ Yếu tố biểu cảm nhằm biểu đạt suy nghĩ, cảm xúc của người viết về những vấn đề liên quan đến nghệ thuật truyền thống của người Việt, giúp người đọc hiểu rõ hơn về nền văn hóa lâu đời ấy.

- Yếu tố nghị luận được sử dụng trong văn bản là

+ Bàn luận về sự ảnh hưởng của tôn giáo, bàn về những nét văn hóa lâu đời của Việt Nam, …

+ Yếu tố nghị luận là cách tác giả làm nổi bật vấn đề, nghị luận về những nền nghệ thuật truyền thống như nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, đúc đồng, … của người Việt.

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 83 SGK Văn 10 Kết nối tri thức

Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản có điểm gì đáng chú ý? Nêu điều bạn có thể rút ra về cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Chú ý thông tin về các đối tượng cụ thể được nêu trong văn bản để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản giúp người đọc hiểu rõ hơn về từng đối tượng được nói đến, hiểu rõ hơn vấn đề bao quát những đối tượng ấy.

- Từ cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin, tôi nhận thấy khi viết một văn bản thông tin cần nêu cụ thể thông tin của từng đối tượng, thông tin cần rõ ràng và có dẫn chứng chứng minh.

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 83 SGK Văn 10 Kết nối tri thức

Hãy nêu và phân tích một nhận xét mà bạn tâm đắc nhất trong văn bản. Vì sao bạn tâm đắc với nhận xét đó?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Dựa vào những thông tin rút ra từ văn bản để nêu nhận xét tâm đắc và phân tích.

Lời giải chi tiết:

- Nhận xét mà tôi tâm đắc nhất trong văn bản là “Người Việt Nam biết tạo một biểu hiện thẩm mĩ cho những đồ vật thông thường nhất bằng kim loại, gỗ hay tre, tô điểm cho chúng bằng những thứ trang trí, biến chúng thành một cái gì đó còn hơn là một thứ chỉ để mà dùng.”

+ Người Việt Nam có khiếu thẩm mĩ rất tốt, họ biết cách trang trí đồ vật, nhà cửa theo một cách khá đặc biệt và mang nét riêng biệt.

+ Những món đồ trang sức nhỏ như vòng cổ, vòng tay, nhận,… dù chỉ làm bằng kim loại hay gỗ nhưng dưới bàn tay của nghệ nhân Việt thì chúng thành món đồ trang sức tinh tế và đẹp mắt.

+ Người Việt có mắt nhìn tinh tế, có khiếu thẩm mĩ đặc biệt và đặc biệt bàn tay của những người nghệ nhân đã tạo ra những món đồ không đơn giản chỉ dùng để trang trí mà nó còn hơn thế nữa.

- Tôi cảm thấy tâm đắc với nhận xét này vì đây là một nhận xét đúng và chính xác, chính những người nghệ nhân Việt đã tạo nên những món đồ mang đậm nét Việt.

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 83 SGK Văn 10 Kết nối tri thức

Đối chiếu những thông tin được học giả Nguyễn Văn Huyên trình bày trong văn bản với một tác phẩm mĩ thuật hay một công trình kiến trúc của Việt Nam mà bạn biết, từ đó, rút ra nhận xét về sự bảo lưu hay đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống ở tác phẩm hay công trình ấy.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Tìm hiểu những thông tin về một tác phẩm mĩ thuật hay một công trình kiến trúc của Việt Nam trên mạng xã hội hoặc trên sách báo.

- Dựa vào những thông tin tìm hiểu được và những thông tin trong văn bản để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Đối chiếu những thông tin về nghệ thuật Việt Nam được trình bày trong văn bản với công trình kiến trúc chùa Keo ở Thái Bình.

+ Toàn bộ công trình của chùa Keo đều làm bằng gỗ lim và là nơi được các nghệ nhân điêu khắc thời nhà Hậu Lê chạm khắc rất tinh xảo. Từ cột cờ bằng gỗ chò thẳng tắp cao 25m ở ngoài cùng, đi qua một sân lát đá, khách sẽ đến tam quan ngoại, hồ sen, tam quan nội với bộ cánh cửa, cao 2m, rộng 2,6m, chạm một ổ rồng với rồng mẹ và rồng con, chầu mặt nguyệt.

+ Gác chuông chùa Keo là một kiến trúc đẹp, cao 11,04m, có 3 tầng mái, kết cấu bằng những con sơn chồng lên nhau. Bộ khung gác chuông làm bằng gỗ liên kết với nhau bằng mộng, nâng bổng 12 mái ngói với 12 đao loan uốn cong dáng vẻ thanh thoát, nhẹ nhàng.

+ Đến thăm chùa, ta có thể nhìn thấy những đồ thờ quý giá tương truyền là đồ dùng của Thiền sư Không Lộ như bộ tràng hạt bằng ngà, một bình vôi to và ba vỏ ốc lóng lánh như dát vàng mà tương truyền rằng chính do Không Lộ nhặt được thuở còn làm nghề đánh cá và giữ làm chén uống nước trong những năm tháng tu hành.

- Nhận xét về sự bảo lưu hay đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống ở tác phẩm hay công trình chùa Keo:

+ Trong tác phẩm, học giả Nguyễn Văn Huyên có nhắc đến sự bảo lưu và đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống của người Việt, những n các công trình kiến trúc, các tác phẩm nghệ thuật tuy đã có sự đổi mới nhưng nó vẫn giữ được những nét văn hóa lâu đời của Việt Nam.

+ Chùa Keo là một công trình kiến trúc văn hóa lâu đời của Việt Nam, trải qua gần 400 năm tu bổ, tôn tạo, chùa Keo vẫn giữ nguyên bản sắc kiến trúc độc đáo của mình. Điều này cho thấy tinh thần truyền thống của Người Việt tuy có sự đổi mới nhưng vẫn giữ được sự bảo lưu đến ngày nay.

Kết nối đọc - viết

Trả lời Câu hỏi Kết nối đọc - viết trang 83 SGK Văn 10 Kết nối tri thức

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) tóm tắt những thông tin mà bạn cho là thú vị sau khi đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Dựa vào nội dung và thông tin trong văn bản để tóm tắt lại những thông tin mà mình thấy thú vị.

Lời giải chi tiết:

Cuốn sách Văn minh Việt Nam của học giả Nguyễn Văn Huyên được xem là một phát ngôn đầy tinh thần tự tôn dân tộc của người Việt về văn hóa Việt trước cộng đồng thế giới. Văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt được trích từ cuốn sách này, viết về những nền nghệ thuật truyền thống của người Việt, về những giá trị văn hóa lâu đời được bảo lưu đến ngày nay. Mở đầu văn bản khẳng định về giá trị của nghệ thuật Việt, về khiếu thẩm mĩ của người Việt. Người Việt có cách thưởng thức cái đẹp độc đáo, họ có thể biến những đồ vật nhỏ bé, tầm thường thành những đồ trang trí tinh tế và đẹp mắt. Nghệ thuật Việt cũng bị ảnh hưởng đôi chút bởi tôn giáo, đặc biệt là tam giáo, tư tưởng của người nghệ sĩ cũng có sự thay đổi để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật mang nét mới lạ và đặc trưng của người Việt. Ngoài ra Việt Nam còn có những nền nghệ thuật tiêu biểu như nghệ thuật kiến trúc với các công trình kiến trúc đền chùa được xây dựng bởi nhu cầu thờ cúng và có tính chất thiêng liêng; hay các tác phẩm điêu khắc gỗ trong đền chùa như chùa Keo ở Thái Bình, chùa Bút Tháp ở Bắc Ninh, … đều mang phong cách tao nhã. Ngoài ra thì nghệ thuật Việt Nam còn tiêu biểu với nghệ thuật đúc đồng có từ những thế kỉ đầu Công lịch, tiêu biểu là những vật rất lớn như bồn vạc ở Huế hay tượng Trấn Vũ ở đền Quán Thánh, Hà Nội đều là những tác phẩm lớn và kì công. Nền nghệ thuật truyền thống của Việt Nam tuy có sự đổi mới theo thời gian nhưng nó vẫn còn giữ được những nét văn hóa mang tính lâu đời, các công trình kiến trúc vẫn bảo lưu được nét đặc trưng của từng thời đại. Người Việt Nam có tinh thần gìn giữ những giá trị văn hóa ấy, bảo lưu được nền nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.