Soạn bài 'Ngôi nhà ấm áp' trong sách Giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo

Buzz

Nội dung bài viết

Khơi lại một kí ức tuổi thơ với người thân của bạn.

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Với tôi, người bà là nguồn cảm hứng vô tận và sự bền bỉ trong cuộc sống.
- Bà đã nuôi dưỡng tôi từ những năm tháng ấu thơ, dạy tôi những giá trị quý báu và lòng biết ơn.
- Dù đã trưởng thành, nhớ về bà vẫn luôn rất sâu sắc và tôi biết đây là sự dẫn dắt quan trọng trong cuộc đời.
- Bà không chỉ là người nhà, mà còn là nguồn động viên và niềm tự hào trong con người tôi.

Khơi lại một kí ức tuổi thơ với người thân của bạn.

Chuẩn bị

Trả lời Câu hỏi 1 Chuẩn bị đọc trang 15 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Khơi lại một kí ức tuổi thơ với người thân của bạn.

Phương pháp giải:

Lựa chọn kí ức phù hợp, hỗ trợ việc đọc hiểu

Lời giải chi tiết:

- Kí ức ở với ông bà khi ở quê khi còn bé

- Kí ức đáng nhớ khi sống cùng anh chị em hồi bé

- Kí ức hạnh phúc khi ở bên gia đình

Trải nghiệm cùng VB 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trải nghiệm cùng VB trang 16 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Thông điệp của lời dạy thể hiện điều gì về bà?

Trải nghiệm cùng VB 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trải nghiệm cùng VB trang 16 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ này khác biệt như thế nào so với các bài thơ khác?

Suy ngẫm và phản hồi 1

Trả lời Câu hỏi 1 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Phân tích mối quan hệ giữa hình ảnh bếp lửa và hình ảnh bà trong bài thơ. Hình ảnh bếp lửa có sự thay đổi như thế nào qua các khổ thơ?

Phương pháp giải:

Xác định hình ảnh bếp lửa và hình ảnh bà. Tìm điểm khác nhau hình ảnh bếp lửa qua từng khổ.

Lời giải chi tiết:

Khổ thơ	Hình ảnh bếp lửa	Hình ảnh bà
Khổ 1	Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm	Xuất hiện gián tiếp qua lời bộc lộ của cháu
=> Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc và hồi ức của người cháu
Khổ 2	Mùi khói, khói hun Xuất hiện gián tiếp qua hình ảnh khói
=> Bếp lửa gắn với một thời kỳ khó khăn của dân tộc
Khổ 3	Nhóm lửa Nhóm bếp lửa	“Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế” - “Cháu ở cùng bà bà bảo cháu nghe” - “Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học”… Người bà: Tảo tần, đảm đang, giàu đức hi sinh, yêu thương và hết mực chăm sóc cháu
=> Bếp lửa gắn với những năm tháng sống cùng bà
Khổ 4		Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh Cứ bảo rằng nhà vẫn được bình yên
=> Người bà: Mạnh mẽ, vững tin, đức hi sinh, sự nhẫn nại là chỗ dựa vững vàng cho cháu
Khổ 5	Bếp lửa Một ngọn lửa Một ngọn lửa	Bà nhen Bà luôn ủ sẵn
=> Ngọn lửa bà nhen: chứa đựng những hy vọng, niềm tin của bà truyền cho cháu.
Khổ 6	Nhóm bếp lửa Nhóm Ôi kì là và thiêng liêng – bếp lửa	lận đận nắng mưa Thói quen dậy sớm → Hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam giàu đức hi sinh. → Bà không chỉ nhóm bếp lửa – công việc khởi đầu của một ngày mà còn làm công việc khởi đầu cho một đời, một tâm hồn – nhóm lên những yêu thương, suy nghĩ đầu tiên về cuộc đời, về con người trong tâm hồn đứa cháu. Người bà cũng là người nhóm lửa, giữ lửa, và truyền lửa cho các thế hệ - ngọn lửa của sự sống, niềm yêu thương, tin tưởng.
Bếp lửa ấy luôn hiện diện cùng bà – với vẻ đẹp tần tảo, nhẫn nại và đầy yêu thương → nhớ về bếp lửa, nhớ về bà, nhớ về cội nguồn
Khổ 7	Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?
🡪 Hình ảnh bà đã hoàn quyện cùng hình ảnh bếp lửa. Nhớ về bếp lửa cũng là nhớ về bà, nhớ về quê hương, cội nguồn, nơi lưu giữ những kí ức của tuổi thơ.

Suy ngẫm và phản hồi 2

Trả lời Câu hỏi 2 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Đề cập đến các phương tiện tu từ trong bài thơ và làm rõ tác dụng của chúng.

Phương pháp giải:

Xác định các phương tiện tu từ trong bài và nêu rõ ý nghĩa

Lời giải chi tiết:

- Khổ 1:

+ Chú trọng vào cụm từ 'một bếp lửa' được lặp lại hai lần, tạo ra hình ảnh bếp lửa quen thuộc, gần gũi trong mỗi gia đình Việt Nam

+ Sử dụng ẩn dụ 'nắng mưa' để gợi lên những khó khăn, vất vả trong cuộc sống của bà

- Khổ 3:

+ Lặp lại từ 'tu hú' bốn lần để tạo nên không gian đồng quê bồng bềnh, kỷ niệm bên bà

- Khổ 5:

+ Tượng trưng cho ánh sáng, tình yêu trong lòng bà, với hình ảnh ngọn lửa. Bà không chỉ là người nuôi lửa mà còn là người truyền đạt tình yêu và sự sống.

+ Sử dụng từ 'nhóm' lặp lại bốn lần, với nghĩa thực là hành động nấu nướng và ý nghĩa ẩn dụ là tình thương, sự ấm áp, và kí ức tuổi thơ.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Trả lời Câu hỏi 3 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Ý nghĩa của việc kết hợp giữa yếu tố biểu cảm và miêu tả, tự sự trong văn bản là gì?

Phương pháp giải:

Xác định khổ thơ chứa các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự và nêu rõ tác dụng của chúng

Lời giải chi tiết:

- Khổ 1: Tự sự + biểu cảm

- Khổ 2, 3, 4, 5: Tự sự + biểu cảm + miêu tả

- Khổ 6: Miêu tả + biểu cảm

- Khổ 7: Biểu cảm

- Sự kết hợp ba yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm giúp làm nổi bật hiện thực, khó khăn và những kỉ niệm tuổi thơ, từ đó thể hiện tình cảm yêu thương và sự hiểu biết về cuộc sống của bà từ phía người cháu.

🡪 Kí ức trở nên sống động, giàu cảm xúc, và thể hiện sâu sắc về ý nghĩa của tình thân.

Suy ngẫm và phản hồi 4

Trả lời Câu hỏi 4 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo của văn bản là gì?

Phương pháp giải:

Xác định các cảm xúc và cảm hứng chủ đạo của bài thơ

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ diễn đạt mạch cảm xúc từ kỉ niệm đến suy tưởng hiện tại và tình cảm nhớ mong về bà.

- Nhà thơ gợi lại hình ảnh quen thuộc của bếp lửa từ tuổi thơ, kỷ niệm về những ngày sống bên bà với tất cả tình thương và vất vả của bà.

🡪 Bằng cách này, tác giả muốn truyền đạt thông điệp về tình thân và ý nghĩa của những điều đơn giản trong cuộc sống.

Suy ngẫm và phản hồi 5

Trả lời Câu hỏi 5 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Đặc điểm nổi bật của cấu trúc bài thơ là gì?

Phương pháp giải:

Phân tích cấu trúc của bài thơ dựa trên kiến thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

- Thể thơ: 8 chữ, 7 chữ, 9 chữ

- Bố cục:

+ Phần 1 (Khổ 1): Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc

+ Phần 2 (Khổ 2,3,4,5): Hình ảnh bếp lửa gắn liền với những kỉ niệm thân thương bên bà

+ Phần 3 (Khổ 6): Những suy ngẫm của nhà thơ về cuộc đời người bà và về bếp lửa

+ Phần 4 (Khổ 7): Nỗi nhớ bà, nhớ bếp lửa trong tiềm thức của nhà thơ

Suy ngẫm và phản hồi 6

Trả lời Câu hỏi 6 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Tác giả muốn truyền đạt thông điệp gì qua văn bản này?

Phương pháp giải:

Hiểu nội dung cơ bản của bài và phân tích thông điệp của tác giả

Lời giải chi tiết:

Gia đình là nguồn sức mạnh và tác giả muốn nhấn mạnh về ý nghĩa của cuộc sống đơn giản và tình thân.

🡪 Bằng cách này, bài thơ thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng đối với những điều bình dị trong cuộc sống.

Suy ngẫm và phản hồi 7

Trả lời Câu hỏi 7 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Bài thơ thể hiện tư tưởng gì? Các động từ nhóm, nhen và hình ảnh bếp lửa đã góp phần như thế nào vào việc thể hiện tư tưởng đó?

Phương pháp giải:

Tìm các câu thơ có chứa động từ nhóm, nhen, hình ảnh bếp lửa và nêu cảm nhận

Lời giải chi tiết:

Từ “nhóm” là động từ được lặp lại bốn lần trong khổ thơ thứ sáu và mang nhiều ý nghĩa khác nhau.

- Từ “nhóm” trong “nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm” được sử dụng với nghĩa gốc thể hiện hành động làm cho lửa bén tạo ra nhiệt, để đun nấu, đây là bếp lửa thực tế, có thể cảm nhận bằng thị giác, xúc giác.

- Ba từ “nhóm” còn lại mang ý nghĩa ẩn dụ.

• Người bà khơi dậy trong lòng đứa cháu những yêu thương, kí ức đẹp có giá trị trong lòng bà đã nhóm lên, đã khơi dậy niềm yêu thương, những kí ức đẹp, có giá trị trong cuộc đời mỗi người.

• Bà là người truyền hơi ấm, tình yêu thương, khơi dậy trong lòng đứa cháu những điều tốt đẹp về tình cảm gia đình, niềm lạc quan với cuộc sống.

• Hình ảnh bếp lửa cũng từ đó in đậm, làm sống dậy những kỉ niệm tuổi thơ trong lòng đứa cháu, nhắc nhở đứa cháu nhớ về nguồn cội, về quê hương.

- Bếp lửa bà nhen lên mỗi sớm mỗi chiều nay đã thành ngọn lửa. Qua thời gian, năm tháng, qua chiến tranh đói khổ, bếp lửa ấy chưa bao giờ tắt. Bởi nó không chỉ được nhen lên bằng nhiên liệu củi rơm mà từ lòng bà 'luôn ủ sẵn'- bà đã nhen lên ngọn lửa của chính lòng mình.

=> Bởi vậy, từ bếp lửa đến ngọn lửa với ý nghĩa trừu tượng khái quát, khẳng định sự bất diệt của ngọn lửa- ngọn lửa niềm tin tình thương trong lòng bà. Hình ảnh bà lung linh trong ngọn lửa hồng, lồng lộng trong tâm tưởng người cháu. Trong cảm nhận của nhà thơ không chỉ là người nhóm lửa, người giữ lửa mà còn là người truyền lửa- ngọn lửa của sự sống, của niềm tin cho thế hệ mai sau. ( Tư tưởng)

Suy ngẫm và phản hồi 8

Trả lời Câu hỏi 8 Suy ngẫm và phản hồi trang 17 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện tình cảm với người có ảnh hưởng lớn đối với em.

Phương pháp giải:

Nêu suy nghĩ của em

Lời giải chi tiết:

Quê hương, gia đình đối với mỗi người chắc ai cũng có một hình ảnh đọng sâu trong tâm tưởng nhất là những lúc cách xa. Với tôi, hình ảnh đậm sâu nhất chính là người bà của mình. Một người bà tần tảo sớm hôm, yêu thương hết mực tôi, chăm sóc tôi từ khi còn nhỏ. Thuở thơ bé vụng dại, tôi không sống cùng bố mẹ mà chỉ sống với người bà của mình. Bà là người đã nuôi tôi trong suốt những năm tháng khó khăn, dạy tôi học, hướng tôi tới những điều hay lẽ phải. Giờ tôi đã trưởng thành, lớn khôn, có cuộc sống đủ đầy nhưng lúc nào cũng có nỗi nhớ thường trực về bà của mình. Bà – chỗ dựa vững chắc cho cả tuổi thơ, biết ơn những điều bà dành cho tôi.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Kí ức tuổi thơ nào khiến bạn nhớ về gia đình của mình nhất?

Kí ức đáng nhớ nhất với tôi là những ngày sống cùng bà ở quê, nơi mà tôi được bà chăm sóc và dạy dỗ từ nhỏ. Những kỷ niệm bên bà đã khắc sâu trong lòng tôi.

Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ có ý nghĩa gì đặc biệt không?

Có, hình ảnh bếp lửa tượng trưng cho sự ấm áp, yêu thương và là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ, kết nối tình cảm giữa người cháu và bà.

Tác giả muốn truyền tải thông điệp gì qua bài thơ này?

Tác giả muốn nhấn mạnh về giá trị của tình thân trong gia đình, cũng như sự biết ơn đối với những điều giản dị và ý nghĩa trong cuộc sống.

Tình cảm của người cháu đối với bà được thể hiện như thế nào trong bài thơ?

Tình cảm của người cháu đối với bà được thể hiện qua những hồi ức sâu sắc và lòng biết ơn dành cho bà, người đã nuôi dưỡng và chăm sóc cháu suốt thời thơ ấu.

Cảm xúc chủ đạo trong bài thơ là gì và tại sao?

Cảm xúc chủ đạo trong bài thơ là nỗi nhớ và tình yêu thương, thể hiện qua những kỷ niệm về bà và bếp lửa, là nguồn gốc của những hồi ức đẹp trong lòng người cháu.

Hình ảnh bà và bếp lửa có mối liên hệ gì trong bài thơ?

Hình ảnh bà và bếp lửa có mối liên hệ chặt chẽ, thể hiện sự tần tảo của bà trong cuộc sống hàng ngày và nguồn cảm hứng từ những kỷ niệm ấm áp bên bà.

Có những phương tiện tu từ nào được sử dụng trong bài thơ này không?

Có, bài thơ sử dụng nhiều phương tiện tu từ như ẩn dụ và lặp lại, tạo nên hình ảnh sinh động và khắc sâu cảm xúc về tình cảm gia đình và kỷ niệm tuổi thơ.

Ý nghĩa của việc kết hợp giữa yếu tố miêu tả và biểu cảm trong thơ là gì?

Việc kết hợp giữa yếu tố miêu tả và biểu cảm giúp tạo nên những bức tranh sống động về cuộc sống của bà, đồng thời thể hiện sâu sắc tình cảm và tâm tư của người cháu.

Cấu trúc của bài thơ có gì đặc biệt không?

Cấu trúc bài thơ rất đặc biệt với các khổ thơ phân chia rõ ràng, từ hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc đến những hồi ức và suy ngẫm của người cháu về bà.