Trong chương trình học Ngữ văn lớp 8, bài thơ Thiên Trường vãn vọng (Ngắm cảnh Thiên Trường trong buổi chiều tà) đã mô tả hình ảnh làng quê yên bình nhưng tràn ngập sự sống của con người và thiên nhiên.
Mytour mang đến tài liệu hữu ích: Soạn văn 8 - Thiên Trường vãn vọng. Hãy tham khảo ngay để nâng cao kiến thức.
Bản đồ tư duy về Thiên Trường vãn vọng
Soạn bài Thiên Trường vãn vọng
Trước khi đọc
Bạn có thích ngắm cảnh hoàng hôn không? Tại sao?
Gợi ý:
- Quan điểm cá nhân: Có/Không
- Lý do: Cảnh hoàng hôn đẹp và lãng mạn…
Sau khi đọc
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Xác định thể thơ của bài Thiên Trường vãn vọng và giải thích dựa trên những yếu tố nào bạn nhận biết được thể thơ đó.
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Thành phần:
- Bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
- Cách vần: Câu 1, 2, 4 vần với nhau (yên, biên, điền)
- Thể thơ: Luật trắc.
Câu 2. Trong bài thơ, cảnh vật ở hai câu đầu thể hiện thời gian nào? Liên kết thời gian với hình ảnh mô tả.
- Cảnh vật ở hai câu đầu xuất hiện vào buổi chiều tà - kết thúc của ngày.
- Liên kết thời gian với hình ảnh: Làng quê mờ ảo dưới tàn sương, mọi vật đều nghỉ ngơi.
Câu 3. Hình ảnh cuối cùng trong bài thơ tạo ra một bức tranh cuộc sống như thế nào?
Hình ảnh ở hai câu thơ cuối tạo nên bức tranh cuộc sống: Thiên nhiên làng quê yên bình, đơn giản nhưng vẫn tràn đầy sức sống, không gì đầy u buồn.
Câu 4. Bài thơ phản ánh cảnh vật và cuộc sống con người qua nhiều không gian. Liệt kê các không gian đó theo thứ tự trong bài thơ.
- Thôn xóm: Bị che phủ bởi màn sương chiều u tối.
- Cánh đồng: Mục đồng thổi sáo, bò trở về, cò liệng trên cánh đồng.
Câu 5. Theo bạn, qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống trong bài thơ, tác giả muốn thể hiện cảm xúc, tâm trạng gì?
Tác giả đang mặc khảm vào khung cảnh thiên nhiên của quê hương và gợi nhớ những ký ức thời thơ ấu, thể hiện tình yêu thương và sự gắn bó sâu sắc với quê hương.
Câu 6. Câu kết trong bài Thiên Trường vãn vọng thường để lại dư âm tình cảm. Bạn nghĩ câu kết đó có thể kích thích cảm xúc và suy nghĩ của bạn như thế nào?
- Sự thanh bình của cuộc sống: Câu thơ mô tả khung cảnh quê hương yên bình, gợi nhớ đến những mùa ấm áp và sự yên bình của cuộc sống.
- Vẻ đẹp của tâm hồn tác giả: Tình yêu thương lan tỏa, quý trọng và chăm sóc vẻ đẹp cuộc sống...
Câu 7. Tác giả Thiên Trường vãn vọng được miêu tả như một vị vua. Điều đó gợi lên những suy nghĩ gì khi bạn đọc bài thơ?
Hình ảnh vị vua thường được liên kết với hoàng cung xa hoa, nhưng bài thơ lại thể hiện không gian giản dị, thanh bình của làng quê. Điều này cho thấy tác giả là người yêu thiên nhiên và quê hương.
Văn bản kết nối với việc đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) diễn đạt cảm xúc của bạn về đề tài hoặc một bức ảnh đặc biệt trong bài thơ Thiên Trường vãn vọng.
Gợi ý:
Nhan đề “Thiên Trường vãn vọng” dù ngắn gọn nhưng rất sâu sắc. Dịch nghĩa đơn giản có thể hiểu là chiêm ngưỡng cảnh Thiên Trường vào buổi chiều tà. Để hiểu rõ hơn về đề tài của bài thơ, cần phải đặt nó trong ngữ cảnh lịch sử. Trần Nhân Tông trở về quê hương ở Thiên Trường (nay thuộc Nam Định) và viết nên bài thơ này. Tiêu đề gợi lên thời gian và không gian, đề cập đến buổi chiều là thời điểm kết thúc một ngày, khi mọi thứ đều dần trở lại yên bình. Khung cảnh là ở phủ Thiên Trường - địa điểm gắn liền với quê hương của tác giả. Từ “vọng” mô tả hành động của nhân vật lãng mạn, đang nhìn xa xa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp tự nhiên. Rõ ràng, tác giả đang mê mải trong vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương và nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ, từ đó thể hiện được tình yêu và tình cảm sâu sắc đối với quê hương.