Đối với việc soạn bài Người thầy đầu tiên trang 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71 trong sách Ngữ văn lớp 7 Liên kết tri thức sẽ giúp học sinh giải quyết các câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 7.
Soạn bài Người thầy đầu tiên - Liên kết tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 65 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Mỗi người chúng ta đều có cơ hội được học từ các thầy cô giáo khác nhau, và từng người sẽ có những cảm nhận đặc biệt về thầy cô khác nhau. Các bạn hãy chia sẻ với cộng đồng về thầy/cô mà bạn kính trọng.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong đoạn đọc:
1. Nhận biết: Ai là người kể chuyện trong đoạn trích?
- Người kể chuyện là một họa sĩ tự xưng là tôi
2. Theo dõi: Sự thay đổi nhân vật của người kể chuyện
- Sự thay đổi nhân vật của người kể chuyện: từ bà An-tư-nai sang tôi
3. Theo dõi: Cách diễn đạt trong đoạn hội thoại của các nhân vật.
- Cuộc trò chuyện giữa thầy Đuy-sen và An-tư-nai
4. Theo dõi: Các đặc điểm miêu tả sự chu đáo, quan tâm của thầy Đuy-sen đối với học trò.
- Các đặc điểm miêu tả sự chu đáo, quan tâm của thầy Đuy-sen đối với học trò: Thầy bắt các em vượt suối: cõng lưng, ôm tay.
5. Theo dõi: Cảm xúc, suy nghĩ của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen.
- Cảm xúc, suy nghĩ của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen:
+ Nhóm giàu: họ là những người ngu dốt, kiêu căng, vô tri, kém cỏi.
+ Thầy vui vẻ kể chuyện cho học sinh quên hết mọi lo âu.
+ Thầy cố gắng tìm vật liệu xây cầu cho học sinh vượt suối.
6. Trí tưởng tượng: Hình ảnh của thầy Đuy-sen trong ký ức của An-tư-nai.
- Hình ảnh của thầy Đuy-sen trong ký ức của An-tư-nai:
+ Thầy đi không ngừng, làm việc không mệt mỏi.
+ Khi An-tư-nai ngã, thầy ném tảng đá trên tay, nhảy ngay đến, đỡ lên, rồi ôm chạy lên bờ, đắp áo choàng cho An-tư-nai.
+ Thầy xoa nhẹ hai chân, nắm chặt đôi tay lạnh giá và đưa lên miệng hơi ấm
=> Hình ảnh của một người thầy chu đáo, tận tâm và yêu thương học trò.
7. Theo dõi: Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen.
- Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen:
+ An-tư-nai mong ước thầy là anh ruột, được thân cận với thầy, chia sẻ với thầy những điều tốt đẹp nhất.
+ Học trò: yêu quý thầy vì lòng nhân ái, ý tốt, và vì ước mơ của thầy cho tương lai của học trò.
8. Nhận biết: Người kể chuyện trong phần (4) là ai?
- Người kể chuyện trong phần (4) là: một họa sĩ tự xưng là tôi
9. Suy luận: Người kể chuyện lo lắng, suy tư về điều gì?
- Người kể chuyện lo lắng, suy tư về: bức tranh chưa hoàn chỉnh dành tặng người thầy đầu tiên của làng.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Văn bản Người thầy đầu tiên kể về sự hiếu khách của thầy giáo Đuy-sen và sự thông minh của cô học trò An-tư-nai. Điều này thể hiện tình cảm cao quý và thiêng liêng giữa thầy và trò.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Người kể chuyện và người được kể trong từng phần của đoạn trích là:
Phần |
Người kể |
Ngôi kể |
1 |
Anh họa sĩ |
Thứ nhất |
2 |
An-tư-nai |
Thứ nhất |
3 |
An-tư-nai |
Thứ nhất |
4 |
Anh họa sĩ |
Thứ nhất |
Câu 2 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có quan hệ: họ đến từ cùng một làng và được mời đến dự khánh thành trường mới.
Câu 3 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Hoàn cảnh sống của An-tư-nai qua cuộc trò chuyện giữa thầy và các bạn nhỏ là mồ côi cha mẹ, sống với chú thím, đời sống khó khăn, phải đi kiếm phân bò, phân ngựa khô về làm nhiên liệu.
Câu 4 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
a. Hình ảnh thầy Đuy-sen được tái hiện qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật: An-tư-nai.
b. Các chi tiết đặc sắc được tác giả sử dụng để mô tả nhân vật thầy Đuy-sen là:
+ Thầy đưa các em qua dòng suối: ôm lưng, bế tay.
+ Thầy đi mà không mệt mỏi, làm việc không ngừng.
+ Khi nhìn thấy An-tư-nai ngã, thầy nhanh chóng ném tảng đá từ tay mình, vội vàng đến và giúp An-tư-nai đứng dậy, sau đó ôm lấy và chạy lên bờ, sử dụng chiếc áo choàng để phủ lên An-tư-nai.
+ Thầy nhẹ nhàng xoa hai chân, nắm chặt đôi tay lạnh và đưa chúng lên miệng để hơi ấm.
c. Tổng quan về tính cách của nhân vật thầy Đuy-sen:
Thầy Đuy-sen là một người thầy chu đáo, tận tâm và yêu thương học trò.
Câu 5 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen:
+ An-tư-nai mong ước thầy là anh ruột, được thân thiết với thầy, và chia sẻ với thầy những điều tốt đẹp nhất.
+ Thầy được yêu mến vì lòng nhân từ, tâm hồn lương thiện, và vì ước mơ tốt đẹp cho tương lai của học trò.
- Nhờ vào “người thầy đầu tiên' ấy, cuộc đời của An-tư-nai đã trở nên khác biệt, từ một cô bé mồ côi nghèo trở thành bà viện sĩ tại Mát-xcơ-va.
Câu 6 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Trong phần (4), nhân vật họa sĩ đã có những ý tưởng cho bức tranh về thầy
Đuy-sen là:
+ Hai cây phượng của An-tư-nai và Đuy-sen
+ Một đứa trẻ đi bộ trần truồng dưới ánh nắng mặt trời
+ Người thầy đầu tiên đang bế trẻ qua dòng suối, bên cạnh đó là những con ngựa khỏe mạnh và hung dữ.
+ Thầy giáo dẫn đưa An-tư-nai lên tỉnh.
+ Một bức tranh như lời gọi của Đuy-sen vẫn vang vọng trong tâm trí An-tư-nai cho đến bây giờ.
- Tôi đồng ý với ý kiến: “Người thầy đầu tiên”, khi Đuy-sen đang ôm trẻ qua suối, bên cạnh là những con ngựa đầy sức sống, những người điều khiển chúng mặc áo lông cáo đỏ, đang chế nhạo ông... Tôi ủng hộ ý kiến này vì sự đối lập giữa những con người tàn bạo, hung dữ với hình ảnh của người thầy lo lắng cho học trò. Sự đối lập này làm nổi bật thêm vai trò, ý nghĩa của người thầy.
Câu 7 (trang 71 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Cách tác giả thay đổi người kể câu chuyện ở các phần trong đoạn trích: trước tiên là họa sĩ, tiếp theo là An-tư-nai và cuối cùng là họa sĩ. Người họa sĩ kể chuyện giúp câu chuyện trở nên khách quan hơn, qua góc nhìn của người bên ngoài, và khi An-tư-nai kể chuyện, độc giả sẽ tin tưởng vào nội dung của câu chuyện và cũng cảm nhận được cảm xúc chân thật của nhân vật trong câu chuyện.
* Kết nối với việc đọc
Đoạn văn mẫu:
Kể lại nội dung phần (1) trên góc nhìn của người kể chuyện thứ ba.
Mùa thu năm ấy, anh họa sĩ nhận được một lời mời tham dự lễ khánh thành trường mới của làng. Anh ấy rất phấn khích và hạnh phúc khi nhận được lời mời đó. Trong số những người được mời tham dự có cả bà viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va, người cùng quê với anh. Sau lễ khánh thành, cả hai cùng trở về thành phố. Bà viện sĩ đã viết thư cho anh, yêu cầu anh kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen với dân làng và mọi người, như một hành động chuộc lỗi. Anh họa sĩ đã ôn lại những ký ức trong lá thư đó suốt mấy ngày liền, và quyết định trình bày lại câu chuyện, thay mặt cho An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va kể hết câu chuyện đó.