Buzz
Soạn bài Người thầy đầu tiên ngắn nhất nhưng vẫn bám sát sách Ngữ văn lớp 7. Kết nối tri thức giúp việc soạn văn lớp 7 trở nên dễ dàng hơn.
Soạn bài Người thầy đầu tiên
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 21 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Một người giáo viên mà em đặc biệt yêu quý là người chủ nhiệm em trong năm lớp 4. Cô ấy là một người thầy yêu thương hết lòng học trò. Trong thời gian nhà em khó khăn, không có tiền học thêm, cô ấy đã dạy em miễn phí. Với những bạn học kém trong lớp, cô ấy luôn dành thời gian cuối giờ để kèm cặp, giảng giải cho các bạn.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Phân biệt: Ai là người kể chuyện trong đoạn văn?
- Người kể chuyện trong đoạn văn là người làm họa sĩ đồng hương với An – tư- nai
2. Theo dõi: Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện
- Nhân vật người kể chuyện là An – tư - nai
3. Theo dõi: Ngôn ngữ đối thoại giữa các nhân vật.
Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật:
- Thầy giáo rất quan tâm đến các học sinh của mình.
- An-tư-nai vẫn còn hơi e ngại và tự ti về hoàn cảnh của mình.
4. Sự quan tâm và chăm sóc của thầy Đuy-sen đối với các học trò được miêu tả ra sao?
- Miêu tả sự quan tâm và chăm sóc của thầy Đuy – sen đối với các học trò:
- Thầy Đuy-sen đã bế những em học trò nhỏ qua suối, ôm lưng, cõng tay.
5. Cảm xúc và suy nghĩ của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen như thế nào?
- An-tư-nai muốn đuổi theo những người ngu xuẩn đó, muốn cầm lấy roi và quát thẳng vào mặt của họ.
- Cảm xúc và suy nghĩ của An-tư-nai về thầy Đuy-sen: tôn trọng, yêu kính thầy và bực tức khi mọi người không đối xử tôn trọng với thầy.
6. Hình ảnh của thầy Đuy-sen trong ký ức của An-tư-nai.
- Trong kí ức của An-tu-nai, thầy Đuy-sen là người luôn hành động không ngừng nghỉ, không ngại khó khăn… Khi An-tu-nai bị rơi vào tình cảm thất vọng, thầy luôn ở bên, giúp đỡ và an ủi… Thầy xoa nhẹ hai chân tôi khi bị thương… thầy tỏa ra vẻ ấm áp mà tôi chưa từng thấy từ ai khác.
7. Tình cảm của An-tư-nai và các bạn học trò đối với thầy Đuy-sen.
- Tất cả các học sinh đều yêu mến thầy, còn An-tư-nai thì ước gì thầy có thể là anh trai của mình.
8. Người kể chuyện trong phần (4) là ai?
- Người kể chuyện trong phần (4) là người làm họa sĩ đồng hương với An-tư-nai.
9. Suy nghĩ: Người kể chuyện đang lo lắng về điều gì?
- Người kể chuyện đang lo lắng về việc tác phẩm của mình chưa hoàn thiện.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Câu chuyện là hồi ức đẹp của cô bé An-tư-nai về người thầy đầu tiên của mình.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Người kể chuyện qua các phần là:
+ Trong phần (1), người kể chuyện là một họa sĩ cùng quê với An-tư-nai
+ Trong phần (2) và (3), người kể chuyện là An-tư-nai
+ Trong phần (4), người kể chuyện lại là một họa sĩ cùng quê với An-tư-nai
- Trong cả 4 phần, người kể sử dụng ngôi thứ nhất để diễn đạt: 'tôi'.
Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ đồng bào với nhau. Họ đều sinh ra và lớn lên tại làng Ku-ku-rêu, hiện đều sinh sống tại Mát-xcơ-va và có mối quan hệ xã hội với nhau. Họ cũng được mời về tham dự lễ khánh thành ngôi trường mới của quê hương.
Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Thông qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Đuy-sen ở phần (2), An-tư-nai là một đứa trẻ mồ côi, sống cùng chú thím, cuộc sống thiếu thốn về cả vật chất và tình thân, không được chăm sóc, yêu thương.
Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật An-tư-nai
b. Những chi tiết tiêu biểu được nhà văn sử dụng để khắc hoạ nhân vật thầy Đuy-sen:
- Ngôn ngữ đối thoại: trò chuyện, thuyết phục các em nhỏ đi học; động viên, khích lệ An-tư-nai,...
- Hành động: một mình sửa sang nhà kho cũ thành lớp học; bế các em nhỏ qua suối giữa mùa đông lạnh giá; kiên trì dạy chữ cho các em bất chấp hoàn cảnh khó khăn, khắc nghiệt; mơ ước về một tương lai tươi sáng cho học trò
- Cảm xúc, suy nghĩ của An-tư-nai về thầy: cảm nhận về lòng nhân hậu, tình yêu thương của thầy; mong ước thầy là người ruột thịt của mình…
c. Đặc điểm tính cách của nhân vật thầy Đuy-sen: có mục đích sống cao đẹp, cương nghị, kiên nhẫn, nhân hậu, nhân từ… trong đó, nổi bật nhất là tình cảm yêu thương, hết lòng vì học trò.
Câu 5 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- An-tư-nai đã dành cho thầy Đuy-sen tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ và biết ơn vì tấm lòng nhân từ, những ý nghĩ tốt lành và những ước mơ của thầy về tương lai cô và những đứa trẻ. Cô ước thầy là anh ruột của mình, tình cảm thân thương như ruột thịt.
- Nhờ “người thầy đầu tiên” ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi, từ một cô bé mồ côi không biết chữ, ở một vùng quê nghèo khó, lạc hậu, từng bị người thím độc ác bán đi,... An-tư-nai đã có được cơ hội lên thành phố học tập và trở thành một viện sĩ nổi tiếng.
Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Ở phần (4) nhân vật người hoạ sĩ đã có những ý tưởng cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen là:
- Vẽ hai cây phong thầy Đuy-sen và An-tư-nai trồng, cùng đứa trẻ với đôi mắt hân hoan nhìn vào cõi xa xăm kì ảo
- Vẽ cảnh thầy Đuy-sen ôm trẻ em qua dòng suối trong mùa đông
- Vẽ khoảnh khắc thầy Đuy-sen tiễn An-tư-nai lên thành phố, sao cho bức tranh đó diễn tả được tiếng gọi từ tâm hồn Đuy-sen mà cho đến nay An-tư-nai vẫn còn nghe vang lại, sẽ vang mãi trong lòng mỗi người
Em ủng hộ ý tưởng vẽ người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên thành phố vì nó thể hiện được mong muốn của người họa sĩ sao cho bức tranh đó giống như tiếng gọi của thầy Đuy-sen mà cho đến nay vẫn còn vang vọng lại, vang dội trong lòng mỗi người.
Câu 7 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Theo em, cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích có tác dụng giúp người đọc có thể theo dõi linh hoạt câu chuyện được soi chiếu từ nhiều chiều, trở nên phong phú, hấp dẫn, chứa đựng nhiều ý nghĩa hơn.
* Viết kết nối với đọc
Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.
Một ví dụ về đoạn văn:
Vào mùa thu năm ngoái, một họa sĩ nhận được một email từ ngôi làng mời ông về tham dự buổi khánh thành trường mới. Ông sẽ trở về làng, ngắm cảnh và vẽ vài bức tranh. Tại đó, ông gặp bà An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va. Bà đã viết thư cho ông khi ông trở về thành phố. Bà An-tư-nai đã nhờ người họa sĩ kể lại câu chuyện cuộc đời bà cho mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Và ông quyết định sẽ kể câu chuyện đó.
