Soạn bài 'Nhớ đồng'
I. Soạn bài 'Nhớ đồng' - Chuẩn bị đọc:
* Gợi ý trả lời phần chuẩn bị đọc:
Đất địa nào hoặc người nào đã để lại ấn tượng sâu đậm trong trí em?
- Em đã trải nghiệm chuyến thăm Đà Nẵng, thành phố biển tuyệt vời với vẻ đẹp quyến rũ và người dân thân thiện. Ấn tượng về nơi này giữ mãi trong trái tim em.
- Thành phố cố đô Huế là điểm đến khác mà em ấn tượng mạnh. Với nền văn hóa truyền thống và cuộc sống chậm rãi, người dân Huế hiền lành và buổi chiều trên sông Hương là những kí ức khó quên trong trí nhớ của em.
II. Soạn bài Nhớ đồng - Trải nghiệm cùng văn bản:
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần trải nghiệm cùng văn bản:
1. Suy luận: Phân tích tâm trạng của tác giả trong đoạn thơ này. Dựa vào điều gì em rút ra nhận định?
- Tâm trạng của tác giả: Tràn ngập sự nhớ nhung và tình yêu thương với làng quê thân thương.
- Dựa vào:
+ Sử dụng từ 'đâu' đặt ở đầu câu như một câu hỏi khẩn khoản.
+ Các hình ảnh quen thuộc như 'tre', 'ô mạ xanh', 'nương khoai' được mô tả với từ ngữ như 'yên vui', 'mơn mởn', 'ngọt bùi' tạo ra bức tranh cuộc sống bình yên, tĩnh lặng tại làng quê.
2. Suy luận: Tác dụng của việc lặp lại hai dòng thơ này là gì?
- Đặ emphasize vào sự nhớ nhung quê hương của tác giả, sự nhớ mãi nhờ tiếng hò vang lên trong tâm tư của nhà thơ.
III. Soạn bài Nhớ đồng - Suy ngẫm và đánh giá:
* Gợi ý trả lời câu hỏi suy nghĩ và đánh giá:
Câu hỏi 1 trang 17 Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Hình thức thơ: Bài thơ được xây dựng trên bốn dòng mỗi bài, mỗi dòng chứa bảy chữ.
- Kỹ thuật đặt vần:
+ Sử dụng vần chân từ 'mùi' đến 'vui'.
+ Áp dụng vần cách từ 'mùi' đến 'bùi'.
- Tempo: Nhịp điệu 4/3 chậm rãi.
Câu hỏi 2 trang 17 Sách giáo khoa Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Đoạn thơ lặp lại một ý chính:
+ 'Gì sâu bằng những trưa thương nhớ/ Hiu quạnh bên trong một tiếng hò'.
+ 'Có gì thâm sâu bằng những trưa se lạnh/ Ruộng đồng quê thân thương nhớ mãi!'
- Đặ emphasize sự nhớ nhà quê hương, mãnh liệt và da diết của nhà thơ.
- Từ 'đâu' xuất hiện liên tục trong 10 lần, mục đích:
+ Kích thích những kí ức sống động của nhân vật.
+ Đóng góp vào việc mô tả những hình ảnh đẹp của làng quê.
+ Tạo sự nối kết, mạch lạc cho bài thơ.
Câu hỏi 3 trang 17 Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Cấu trúc bài thơ được phân thành hai phần chính:
+ Phần đầu: Bảy khổ thơ ban đầu - Nỗi bâng khuâng nhớ về những cảnh quê thân thương, giản dị nhưng ẩn chứa nỗi buồn của quê hương.
+ Phần còn lại: Sự bâng khuâng nhớ về bản thân, hành trình tìm kiếm ý nghĩa sống và niềm khao khát tự do.
- Sự biến động của cảm xúc trong bài thơ: Từ kí ức nhớ về không gian tự do ngoại ô nhà tù đến hồi tưởng về những gương mặt quen thuộc, và cuối cùng là niềm khao khát tự do nồng hậu.
Câu hỏi 4 trang 17 Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Ý tưởng chủ đạo của bài thơ: Sự nhớ nhung quê hương, lòng khao khát tự do của người tù chiến tranh trong những tháng ngày ẩn nấp.
- Em nhận diện ý tưởng chủ đạo của bài thơ dựa trên:
+ Sử dụng điệp từ, ngôn ngữ biểu hiện nỗi nhớ.
+ Các hình ảnh quen thuộc của quê hương.
+ Bối cảnh sáng tạo bài thơ.
Câu hỏi 5 trang 17 Sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Đề tài của bài thơ: Sự nhớ thương mặn nồng cảnh quê hương, con người và lòng khao khát tự do của tuổi trẻ tù tội đang rộn ràng nhiệt huyết.
- Một số kỹ thuật nghệ thuật thể hiện đề tài bài thơ:
+ Nhịp: Rãi rà, 4/3, như một hồi ký nhẹ nhàng về quê hương thân thương,
+ Kỹ thuật dùng từ chậm rãi: Sử dụng điệp từ 'Đâu' đặt ở đầu câu; 'Gì sâu bằng ...'.
+ Khung cảnh: Trong nhà lao chật hẹp tương phản với vẻ đẹp hùng vĩ của quê hương ngoại ô.
+ Thời gian: Hiện tại tác giả đang ở trong nhà lao, nhưng tâm trí vẫn liên kết với quá khứ yêu dấu ở quê nhà.
Câu hỏi 6 trang 17 Sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
- Ý nghĩa mà tác giả muốn truyền đạt qua bài thơ:
+ Hãy trân trọng tự do và sống với ước mơ, lí tưởng.
+ Đề cao những vẻ đẹp giản dị của quê hương.
Câu hỏi 7 trang 17 Sgk Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo - tập 1:
'Nhớ đồng' của Tố Hữu mở ra bức tranh của một làng quê yên bình với cuộc sống chậm rãi. Cảnh những mái nhà tranh, rừng tre xanh mướt bên đầu làng, cánh đồng mạ xanh non mơn mởn mới được cấy, hay những ruộng khoai sắn mọc um tùm, tất cả là những hình ảnh quen thuộc thấm đẫm nét trữ tình. Dưới bức tranh đẹp ấy, con người miệt mài lao động, từng cử chỉ làm việc tỏa ra sự chân thành. Được tạo nên bởi cảnh vật và con người, làng quê Việt Nam hiện lên hết sức thơ mộng và ý nghĩa.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Hình ảnh quen thuộc của làng quê trong 'Nhớ đồng' không chỉ là ký ức mà còn là khao khát tự do của người lính cách mạng bị giam giữ. Mytour khuyến khích em khám phá thêm những tác phẩm khác như: Soạn bài Những chiếc là thơm tho; Soạn bài Trong lời mẹ hát.