Buzz
Hôm nay, Mytour muốn giới thiệu bài Soạn văn 6: Những cánh buồm, thuộc sách Chân trời sáng tạo, Tập 2.
Tài liệu này sẽ hỗ trợ học sinh lớp 6 trong việc chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Mời các bạn cùng theo dõi.
Kiến thức về Ngữ Văn
1.1 Hiểu biết về đọc và đánh giá
- Thơ thường thuộc dạng văn bản trữ tình, chủ yếu diễn đạt tình cảm, cảm xúc của tác giả. Thơ có cấu trúc đặc biệt, có các quy tắc về số câu, số chữ, cũng như về vần điệu. Thơ tự do không bị ràng buộc bởi các quy tắc này.
- Sự miêu tả và việc chia sẻ cá nhân trong thơ làm cho bài thơ thêm phần hấp dẫn và sống động.
- Ngôn ngữ thơ thường phong phú, tinh tế, chứa đựng nhiều hình ảnh và âm nhạc, thể hiện những suy nghĩ sâu sắc và cảm xúc của tác giả.
1.2 Kiến thức về tiếng Việt
- Từ đa nghĩa là từ có nhiều ý nghĩa, bao gồm cả ý nghĩa gốc và ý nghĩa chuyển. Ý nghĩa gốc thường xuất hiện trước và làm nền tảng cho việc hình thành các ý nghĩa khác. Ý nghĩa chuyển là những ý nghĩa được tạo ra dựa trên ý nghĩa gốc.
- Từ đồng âm là những từ có cùng âm thanh nhưng có ý nghĩa khác nhau, không có mối liên kết nào với nhau.
Soạn bài Những cánh buồm - Mẫu 1
(1). Khởi đầu
Giới thiệu tổng quan về nhà thơ Hoàng Trung Thông và bài thơ Những cánh buồm.
(2). Nội dung chính
a. Hình ảnh hai cha con dạo chơi trên bãi biển
- Tình huống: Sau một đêm mưa rất dày.
- Phong cảnh bãi biển: Ánh nắng mặt trời chiếu sáng rực rỡ, biển xanh thẳm, cát trắng mịn màng.
- Hình ảnh của cha và con: hình bóng cha dài mảnh mai, hình bóng con tròn trịa.
- Cảm xúc của người cha khi nghe tiếng bước chân của con, lòng cha tràn đầy hạnh phúc.
b. Cuộc trò chuyện giữa cha và con
- Đứa con tò mò hỏi cha: “Tại sao xa xa kia chỉ thấy biển và trời/Không thấy nhà, cây, cỏ, không thấy người nơi đó?”.
- Trả lời câu hỏi ngây ngô của con “Theo cánh buồm đi mãi đến chốn xa/…Ở nơi ấy cha vẫn chưa từng đặt chân tới”, người cha bỗng trầm ngâm nhìn về phía cuối chân trời.
- Bé trai lại chỉ cánh buồm bảo:“Cha mượn cho con chiếc buồm trắng nhé/Để con đi…” thể hiện ước mơ khao khát khám phá thế giới rộng lớn.
=> Lời chân thành từ đứa con khiến người cha xúc động lòng. Lời của con không chỉ là lời nói mà còn là tiếng lòng của cha khi còn là một cậu bé.
(3). Kết bài
Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Những cánh buồm”.
Soạn bài Những cánh buồm - Mẫu 2
2.1 Sẵn sàng đọc
Gia đình là nơi mà chúng ta tạo ra nhiều kỷ niệm đẹp. Hãy nhớ lại một kỷ niệm đặc biệt giữa bạn và người thân để chia sẻ với các bạn trong lớp.
Gợi ý:
Những kỷ niệm với gia đình: một chuyến du lịch vào kì nghỉ hè, đón giao thừa cùng người thân trong gia đình, về quê thăm ông bà…
2.2 Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Bạn hình dung thế nào về hình ảnh cha và con trong câu thơ “Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng/ Nghe con bước lòng vui phơi phới”?
- Bối cảnh: mặt trời sáng rực, biển xanh biếc, cát mịn màng.
- Hình ảnh của cha và con: cha dẫn con dạo bước trên bờ biển, bóng cha dài trải, bóng con tròn trịa.
- Khi nghe thấy tiếng bước chân của con, lòng cha tràn đầy niềm vui.
Câu 2. Ý của câu thơ “Cha mượn cho con buồm trắng nhé/Để con đi…” là gì?
Câu thơ “Cha mượn cho con buồm trắng nhé/Để con đi…” truyền đạt sâu sắc trong lòng trẻ thơ. Đứa con mong muốn khám phá thế giới rộng lớn: nhìn thấy cây, nhà, cửa. Đó là khát vọng khám phá và sự giàu trí tưởng tượng của trẻ thơ.
Câu 3. Em hiểu thế nào về câu thơ: “Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con”?
Người cha cảm thấy hạnh phúc và xúc động khi thấy bản thân mình hiện diện trong ước mơ của con. Lời của con cũng chính là tiếng lòng của cha khi còn là một đứa trẻ, những ước mơ của cha hiện được gửi gắm trong con.
2.3 Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Làm thế nào để nhận biết Những cánh buồm là một bài thơ?
- Về nội dung: Bài thơ Những cánh buồm thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao đẹp. Tác giả ca ngợi ước mơ khám phá cuộc sống của trẻ thơ, khiến cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
- Về hình thức: Được chia thành 6 khổ thơ, mỗi khổ có ít nhất 4 câu thơ, kết thúc một câu sẽ xuống dòng và viết hoa chữ cái đầu.
Câu 2. Theo em, điều gì làm bài thơ này nổi bật? Điểm đặc biệt được thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, và biện pháp diễn đạt nào?
- Từ ngữ: nhà thơ sử dụng từ ngữ phong phú, giàu liên tưởng.
- Hình ảnh gần gũi, quen thuộc: cha dắt con đi, ánh mặt trời, những cánh buồm…
- Biện pháp tu từ: ẩn dụ (ánh mặt trời, những cánh buồm, ánh nắng chảy đầy vai…); liệt kê (có cây, có cửa, có nhà…); Điệp từ (bóng… bóng…, cha, con).
Câu 3. Trong bài thơ có sử dụng các yếu tố miêu tả và tự sự không? Nếu có, em hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố đó.
- Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng các yếu tố miêu tả và tự sự.
- Cụ thể:
- Tự sự: Mô tả cuộc trò chuyện giữa hai cha con.
- Miêu tả: Hình ảnh hai cha con dạo bước bên bờ biển trên nền cát mịn, ánh nắng mai hồng, và hình ảnh những cánh buồm…
- Tác dụng: Giúp tác giả thể hiện mối quan hệ cha con một cách chân thực.
Câu 4. Tình cảm giữa hai cha con được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Điều này khiến em suy nghĩ gì về tình cảm trong gia đình?
- Bài thơ Những cánh buồm thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao đẹp.
- Điều này khiến em nghĩ về tình cảm gia đình: thiêng liêng, sâu sắc.
Câu 5. Em đánh giá thế nào về tình cảm, cảm xúc của tác giả thể hiện trong bài thơ.
Tác giả thể hiện tình cảm, cảm xúc qua bài thơ là chân thành, tha thiết.
Soạn bài Những cánh buồm - Mẫu 3
3.1 Tác giả
- Hoàng Trung Thông (1925 - 1993) là một nhà thơ đặc biệt trong lịch sử thơ ca cách mạng của Việt Nam.
- Quê quán của ông nằm ở huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
- Ông đã tham gia hoạt động cách mạng từ trước năm 1945 và nắm giữ nhiều vị trí quan trọng như cán bộ văn nghệ của khu ủy Liên khu IV, tỉnh ủy viên tỉnh ủy Nghệ An, Ủy viên Tiểu ban Văn nghệ Trung ương…
- Một số tác phẩm nổi bật của ông bao gồm: Quê hương chiến đấu (thơ, 1955), Chặng đường mới của văn học chúng ta (tiểu luận, 1961), Những cánh buồm (thơ, 1964), Cuộc sống thơ và thơ cuộc sống (tiểu luận, 1979), Hương mùa thơ (thơ, 1984)...
3.2 Tác phẩm
- Bài thơ Những cánh buồm được lấy từ tập thơ cùng tên được NXB Văn học xuất bản lần đầu vào năm 1964. Được đánh giá là một trong những tác phẩm xuất sắc về ngôn từ, âm điệu và khả năng gợi cảm.
- Bố cục:
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “Nghe con bước, lòng vui phơi phới”: Mô tả cảnh hai cha con dạo bước trên bãi biển.
- Phần 2. Các đoạn còn lại: Thể hiện cuộc trò chuyện giữa hai cha con.
3.3 Hiểu - Đọc văn bản
a. Cảnh hai cha con dạo bước trên bãi biển
- Tình hình: Sau một đêm mưa phùn.
- Bức tranh bãi biển: Ánh nắng mặt trời rạng rỡ, biển trong xanh, cát mịn màng.
- Hình ảnh của cha và con: Bóng dáng cha dài và uốn lượn, bóng dáng con tròn và vững chãi.
- Cảm nhận của cha: Nghe thấy tiếng bước chân của con, lòng cha rộn ràng sung sướng.
b. Trò chuyện giữa hai cha con
- Bé tò mò hỏi cha: “Tại sao xa xôi kia chỉ thấy nước, thấy trời/Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó”.
- Trả lời câu hỏi ngây thơ của con: “Theo cánh buồm bay mãi đến nơi xa... Nhưng nơi đó cha chưa từng đặt chân đến”. Người cha đột nhiên trầm ngâm nhìn về phía cuối chân trời.
- Cậu bé lại kêu gọi cánh buồm “Cha hãy cho con mượn những cánh buồm trắng kia nhé/Để con đi...”: mong muốn khám phá thế giới rộng lớn.
=> Lời chân thành của đứa con khiến người cha xúc động. Lời của con cũng chính là tiếng lòng của cha khi còn là một cậu bé.
