Soạn bài Những cánh buồm trong Chân trời sáng tạo một cách toàn diện và súc tích nhất

1. Giải đáp câu hỏi

Câu hỏi (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Giải đáp:

Ngày đầu tiên em bước chân vào trường mẫu giáo, thế giới xung quanh như sụp đổ. Những giọt nước mắt rơi từ đôi mắt bé bỏng của em, và em cảm thấy mình không bao giờ muốn học. Trái tim nhỏ bé của em đầy nỗi đau và sự sợ hãi trước bao điều mới mẻ. Nhưng có một người phụ nữ vĩ đại, em gọi là 'mẹ,' luôn ở bên em, không bao giờ từ bỏ. Mẹ không chỉ đứng cạnh mà còn ôm em vào lòng, dỗ dành và an ủi, khẳng định rằng em không phải đối mặt với mọi thứ một mình.

Dần dần, dưới sự động viên và quan tâm vô hạn của mẹ, em bắt đầu làm quen với môi trường mới. Sau một buổi sáng, em cảm thấy mình dần hòa nhập. Khi mặt trời lên cao, mẹ rời lớp để em khám phá thế giới trong bữa trưa của mình. Nhưng có điều gì đó bất thường xảy ra. Em không thấy mẹ ở cổng lớp, và cảm giác hoảng sợ tràn ngập. Không thể kìm nén, em bỏ lớp và chạy vội về nhà, không biết rằng mẹ đã vội vàng chuẩn bị bữa trưa ngon cho em.

Khi em về đến nhà, mẹ đã rất lo lắng. Nhưng thay vì trách móc, mẹ ôm em thật chặt và nói rằng mẹ luôn sẵn sàng bên cạnh em, dù ở trường hay ở nhà. Em nhận ra mình đã sai, nhưng tình yêu và sự bao dung của mẹ mang lại cho em sự bình yên.

Câu 1 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Em hình dung như thế nào về hình ảnh người cha và con qua câu thơ 'Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng/ Nghe con bước lòng vui phơi phới'?

Giải đáp:

Trong buổi sớm mai tinh khôi, bức tranh thiên nhiên mở ra như một kiệt tác nghệ thuật, nơi cha và con, như hai nghệ sĩ tài ba, dạo chơi giữa những đám mây trắng mềm mại. Cha, trong không gian bình yên, như tạo ra những giai điệu vui tươi, trong trẻo, như muốn ghi lại những khoảnh khắc đáng yêu trong trang sách thần thoại của cuộc đời.

Bước chân nhỏ bé của con, cha lắng nghe niềm vui ngân vang, những giai điệu thuần khiết của hạnh phúc giản dị. Thời gian ở đây không phải là kẻ thù của tuổi trẻ mà là chứng nhân vô hình của hạnh phúc thiêng liêng. Trên con đường nhỏ của cuộc sống, cha và con hòa quyện trong bản nhạc của thời gian, tạo nên một bức tranh kỳ diệu của tình cảm và hiểu biết. Vẻ đẹp rực rỡ của cảnh vật và những nốt lặng của thời gian đều làm nổi bật sự hoàn hảo và thiêng liêng của khoảnh khắc đơn giản ấy. Trong khoảnh khắc đó, hạnh phúc không chỉ là cảm giác mà còn là bài học về sự chân thành và tình yêu thương vô điều kiện. Cha và con, như những ngọn nến nhỏ sáng rực đường đời, làm cho không gian quanh ta trở nên ấm áp và tươi sáng.

Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Câu thơ 'Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi...' diễn tả mong muốn gì của người con?

Giải đáp: 

Biển vẫn là một bí ẩn rộng lớn đối với cậu bé, trải dài như một trang giấy trắng chưa được viết. Trên cánh buồm 'trăng' của trí tưởng tượng, cậu nuôi dưỡng những ước mơ tuổi thơ, như những đám mây trắng nhẹ nhàng bay cao, khao khát bay xa đến những vùng đất mới, nơi chưa ai đặt chân đến.

Trong giấc mơ của cậu bé, không chỉ có ước vọng khám phá đại dương bao la, mà còn là niềm khao khát được thấy con người, những mái nhà xinh xắn, và những cây xanh tươi mọc vững chãi nơi chân trời xa. Đó không chỉ là mong muốn nhìn thấy những hình ảnh quen thuộc mà còn là sự háo hức trước vẻ đẹp cuộc sống, là sự ham muốn khám phá thế giới xung quanh và nuôi dưỡng những hoài bão nhỏ bé trong lòng trẻ thơ. Câu thơ này chính là một bức tranh huyền bí về trí tưởng tượng phong phú và đáng yêu của cậu bé, thể hiện hình ảnh trong sáng và ngọt ngào của đam mê và khát vọng mở rộng tầm nhìn.

Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Em hiểu như thế nào về câu thơ: 'Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con'?

Giải đáp:

Câu thơ 'Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con' thể hiện sự cảm nhận sâu sắc về niềm vui và sự chuyển biến tâm hồn của cha khi nghe những lời ngọt ngào và tinh khiết từ trái tim trẻ thơ của con. Trong khoảnh khắc đó, cha như sống lại những ký ức hồn nhiên và đầy hy vọng về tuổi trẻ đã từ lâu bị lãng quên, khiến tâm hồn cha bừng sáng như một vì sao trong màn đêm cuộc đời.

Hạnh phúc của cha không chỉ đến từ việc thấy chính mình qua ánh mắt trong trẻo của con, mà còn từ việc nhận ra những khát vọng thuở ban đầu đang sống dậy trong tiếng ước mơ của con. Mỗi từ của con như những hạt bướm nhỏ, mang theo thế giới đầy màu sắc và ấm áp, làm trái tim cha rung động và tràn ngập niềm vui. Cha cảm thấy hạnh phúc vì con không chỉ thừa hưởng những giấc mơ của cha mà còn là nguồn động viên, thúc đẩy cha tiếp tục hành trình và vươn xa hơn trong cuộc đời.

Trong cuộc trò chuyện giữa cha và con, không chỉ là tình cảm gia đình và sự hiểu biết, mà còn là một dòng chảy tinh tế của tình yêu và hy vọng. Mỗi lời nói của con như viên ngọc quý giá, làm cho cuộc sống của cha thêm phần quý báu và ý nghĩa, khi cha nhận ra rằng trong con, cha tìm thấy phần phản chiếu của chính mình và những giấc mơ đã ăn sâu trong tâm trí. Cha không chỉ dẫn dắt con trên hành trình dài, mà còn học hỏi từ con, từ những ước mơ ngây thơ của tuổi thơ, làm cho tình cảm gia đình thêm vững bậc và phong phú.

2. Thực hành 

Câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Những dấu hiệu cho thấy đây là một bài thơ là:

- Một câu ngắn gọn.

- Được phân chia thành nhiều đoạn văn nhỏ khác nhau

- Ngôn từ được trình bày một cách ngắn gọn, súc tích, chỉ tập trung vào những hình ảnh tiêu biểu.

Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Bài thơ tỏa sáng nhờ cách tác giả khéo léo sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để tạo nên sự độc đáo:

- Ngôn từ: Nhà thơ sử dụng các từ ngữ giàu hình ảnh và đầy ý nghĩa biểu tượng. Những từ được chọn lọc kỹ lưỡng, khơi gợi liên tưởng và tưởng tượng sáng tạo. Ví dụ, từ “ánh mặt trời” không chỉ đơn thuần là hình ảnh của mặt trời mà còn mang ý nghĩa về sức sống và hy vọng.

- Hình ảnh: Những hình ảnh được mô tả rất gần gũi và đáng yêu, mang lại cảm giác thân thuộc và nhiều xúc cảm. Bóng cha và bóng con không chỉ là những hình ảnh thị giác mà còn thể hiện sự kết nối tinh tế giữa cha và con, với giọng điệu trìu mến và sự thấu hiểu sâu sắc.

- Giọng điệu: Bài thơ thể hiện một giọng điệu hết sức trìu mến và thân thương. Tác giả không chỉ truyền tải thông điệp mà còn thể hiện cảm xúc sâu lắng và một lòng bi tráng.

- Các biện pháp tu từ: Việc sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như ẩn dụ (ánh mặt trời, bóng cha, bóng con) tạo ra một chiều sâu cho bài thơ. Điệp từ được dùng một cách tinh tế, làm tăng thêm sự gần gũi và chân thành của thông điệp.

Nhà thơ không chỉ vẽ ra một bức tranh hình ảnh mà còn chạm vào trái tim của người đọc, khiến bài thơ trở nên sống động và đầy ý nghĩa. Những từ ngữ và hình ảnh không chỉ là yếu tố trang trí mà còn là cầu nối tinh tế giữa thế giới vật chất và tinh thần, tạo nên một tác phẩm thơ đầy nghệ thuật và sức sống.

Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Bài thơ không chỉ kết hợp giữa tự sự và miêu tả, mà còn dẫn dắt người đọc vào một hành trình tinh tế, mở ra thế giới tưởng tượng và cảm xúc sâu sắc của tác giả.

- Tự sự: Tác giả mở lòng, chia sẻ những cuộc đối thoại chân thành giữa cha và con, khiến những khoảnh khắc trở nên sống động và ý nghĩa. Những câu hỏi của trẻ và ước mơ của người cha hiện lên như những tia sáng trong bức tranh thơ.

- Miêu tả: Hình ảnh cha con cùng nhau dạo bước bên bờ biển, trên nền cát mịn và ánh nắng mai hồng, tạo nên một không gian yên bình. Cánh buồm trên biển rộng lớn biểu thị sự tự do và khao khát khám phá. Những hình ảnh này không chỉ miêu tả thế giới bên ngoài mà còn mở ra cửa sổ vào tâm hồn của tác giả.

=> Tác dụng: Những yếu tố tự sự và miêu tả không chỉ làm rõ cảm xúc của tác giả mà còn kết nối độc giả với trạng thái tinh thần sâu sắc. Bài thơ trở nên sống động và tinh tế, cho phép người đọc không chỉ tiếp nhận chữ nghĩa mà còn trải nghiệm hành trình cảm xúc của tác giả.

Câu 4 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trong cuộc sống đa sắc, tình cảm giữa cha và con hiện lên qua những câu hỏi ngây thơ của đứa bé và những câu trả lời từ người cha với nhịp điệu chậm rãi. Đứa bé, với sự tò mò vô hạn, đặt ra hàng loạt câu hỏi về thế giới xung quanh, cuộc sống, và những điều chưa hiểu. Người cha, với sự dày dạn kinh nghiệm và tri thức, lắng nghe và trả lời từng câu hỏi, không vội vã, mà đặt trọn tâm hồn vào từng câu trả lời, trân trọng từng khoảnh khắc kết nối với con trai.

Những cuộc trò chuyện giản dị, những câu hỏi tưởng như ngây ngô của đứa trẻ, tạo nên những khoảnh khắc quý báu trong cuộc sống gia đình.

Câu 5 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Khi nhìn sâu vào tác phẩm, không chỉ thấy được những điểm mạnh đã nêu, mà còn khám phá những ánh sáng khác:

- Kho tàng ngôn từ: Tác giả không chỉ dùng những từ ngữ thông dụng mà còn khéo léo sử dụng các từ ngữ trữ tình, hùng vĩ, khiến trí tưởng tượng của độc giả bay bổng như những cánh buồm trên đại dương hình ảnh.

- Sức lan tỏa của lời thơ: Những câu thơ không chỉ nằm trên trang giấy mà còn như những ngón tay nhẹ nhàng vuốt ve tâm hồn độc giả, tựa như lời khuyên của một người thầy đầy tâm huyết.

- Kẽ hở trong tâm hồn: Tác giả không ngần ngại bộc lộ những điểm yếu và suy nghĩ sâu kín nhất của mình. Điều này không chỉ cho độc giả cảm nhận được tình cảm của tác giả mà còn khuyến khích họ đối diện và chấp nhận những yếu điểm của chính mình.

=> Sức mạnh tinh tế của từng chi tiết: Nhờ vào ngôn từ và cách diễn đạt độc đáo, tác giả không chỉ truyền tải cảm xúc mà còn khiến người đọc suy nghĩ và đặt câu hỏi về ý nghĩa sâu xa của cuộc sống, mang đến một trải nghiệm đọc thơ đầy ý nghĩa và sâu sắc.

Mytour xin gửi đến quý khách thông tin sau:

- Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương một cách đầy đủ và ngắn gọn trong Ngữ văn 9

- Soạn bài Đấu tranh vì một thế giới hòa bình một cách đầy đủ nhất

- Soạn bài Chiều xuân trong sách Chân trời sáng tạo lớp 11, ngắn gọn và đầy đủ