Soạn bài Những cánh buồm chi tiết trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 2 với đầy đủ lời giải cho tất cả các câu hỏi và bài tập.
Nội dung chính
Bài thơ nêu lên cảm xúc, ước mơ của hai cha con muốn đi khám phá những vùng đất xa xôi được thể hiện qua cuộc nói chuyện khi cùng nhau đi dạo trên bờ biển. |
Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Gia đình là nơi chúng ta gắn bó và có nhiều kỉ niệm. Hãy nhớ lại một kỉ niệm sâu sắc giữa em và người thân để chia sẻ với các bạn trong lớp.
Phương pháp giải:
Nhớ lại kỉ niệm sâu sắc giữa em và người thân (ông, bà, cha, mẹ, anh, em…) và chia sẻ với các bạn trong lớp.
Lời giải chi tiết:
Ngày đầu tiên đi học ở lớp mẫu giáo, em đã khóc nhiều và không muốn học. Cô giáo và mẹ em phải dỗ dành để em ngồi yên. Giữa buổi học, khi em đã bắt đầu hòa nhập, mẹ em mới đi về. Tuy nhiên, khi không thấy mẹ, em đã bỏ lớp và chạy về nhà. Mẹ em hốt hoảng nhìn thấy điều này và phải dẫn em trở lại lớp, ngồi ở cổng đợi em đến hết buổi học. Kể từ đó, đã 7 năm trôi qua, nhưng em vẫn nhớ khoảnh khắc ấy và cảm thấy thương mẹ vô cùng.
Trải nghiệm cùng văn bản 1
Câu 1 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Hãy mô tả cảm nhận của em về hình ảnh người cha và con trong câu thơ 'Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng, Nghe con bước lòng vui phơi phới'.
Phương pháp giải:
Mô tả và trả lời dựa trên các hình ảnh trong lời thơ.
Lời giải chi tiết:
- Câu thơ này tái hiện cảnh cha dắt con đi dưới ánh nắng mai hồng, tạo nên một bức tranh sáng đẹp và ấm áp. Cha dường như đang dẫn dắt con bước đi trong niềm vui và sự hứng khởi, khiến con cảm thấy thoải mái và hạnh phúc.
- Dưới bầu trời xanh thẳm, cha dẫn con đi như mở ra những nốt nhạc vui tươi, trong sáng. Thời gian trôi như những âm vang hạnh phúc bên những bước chân nhỏ của con.
- Cha lắng nghe niềm vui rộn ràng trong lòng mình khi nghe thấy tiếng bước chân của con. Thời gian ở đây là minh chứng cho hạnh phúc giản dị và trang nghiêm của cuộc sống.
=> Sự rạng rỡ của thiên nhiên và nét đẹp tĩnh lặng của thời gian đều được phô diễn.
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Câu thơ 'Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi...' thể hiện mong muốn gì của người con?
Phương pháp giải:
Đọc lại lời thơ và diễn đạt mong muốn của người con qua hình ảnh được gợi lên trong thơ.
Lời giải chi tiết:
- Câu thơ 'Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi...' phản ánh mong muốn từ tận đáy lòng của đứa con nhỏ.
- Vì biển cả rộng lớn mênh mông nên đứa trẻ ao ước được khám phá trên tàu buồm “trắng” đầy hứng khởi của tuổi thơ.
- Đứa trẻ ao ước được thấy nguyên vẹn thế giới, thấy những hòn đảo xa xôi, thấy những thảo nguyên mênh mông. Đứa trẻ khao khát tìm hiểu thêm về cuộc sống, về thiên nhiên và về bản thân mình.
=> Câu thơ thể hiện sự ham muốn khám phá và sự giàu trí tưởng tượng của trái tim trẻ thơ.
Trải nghiệm cùng VB 3
Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Em hiểu như thế nào về câu thơ: 'Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con'?
Phương pháp giải:
Đọc câu thơ và phân tích các hình ảnh ẩn dụ, sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
“Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con” là câu thơ đậm chất cảm xúc, thể hiện tâm trạng của cha khi lắng nghe những ước mơ trong trẻo của con trẻ:
- Người cha tràn ngập hạnh phúc và như trẻ thơ lại khi tìm lại mình, tìm lại những ước mơ của ngày xưa trong tiếng ước mơ của con. Những ước mơ của con cũng là ước mơ của cha từ thuở ấu thơ.
- Gặp lại những ước mơ ấy trong con, lòng cha như bùng lên bao hi vọng. Hi vọng con sẽ tiếp tục mang những ước mơ của con và cha đi xa hơn nữa trong cuộc đời. Những điều cha chưa làm được từ nay sẽ được trao gửi vào tay con.
Suy nghĩ và phản hồi 1
Câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Các dấu hiệu nào giúp em nhận biết Những cánh buồm là một bài thơ?
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức nhận biết một bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Dấu hiệu giúp em nhận biết đây là một bài thơ là:
- Một câu có ít từ (thường có 5 đến 7 từ được viết theo thể thơ tự do).
- Được chia thành nhiều đoạn nhỏ khác nhau (cứ 4 câu chia thành một đoạn).
- Từ ngữ được trình bày ngắn gọn, súc tích, chỉ nêu những hình ảnh tiêu biểu.
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Bài thơ này có điểm độc đáo như thế nào? Điểm độc đáo đó được thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, và biện pháp tu từ nào?
Phương pháp giải:
Đọc lại bài thơ, tìm các ý về từ ngữ, hình ảnh, và biện pháp tu từ trong thơ.
Lời giải chi tiết:
Bài thơ này mang đặc điểm độc đáo qua:
- Từ ngữ: nhà thơ sử dụng nhiều từ ngữ mang nghĩa biểu tượng, kích thích trí tưởng tượng của người đọc.
- Hình ảnh sinh động, gợi cảm xúc (cha và con dạo bước cùng nhau, cánh buồm, biển cả).
- Tôn điệu thân thiện, trìu mến.
- Sử dụng các biện pháp tu từ một cách mạch lạc:
+ Ẩn dụ (ánh mặt trời, bóng cha, bóng con, ánh nắng…)
+ Liệt kê (sẽ có cây, có cửa, có nhà…)
+ Điệp từ (điệp từ 'cha', 'con')
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Bài thơ có sử dụng miêu tả và tự sự không? Nếu có, hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố đó.
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức về phương pháp miêu tả và tự sự.
Lời giải chi tiết:
- Bài thơ chứa cả yếu tố miêu tả và tự sự:
- Tự sự: kể về những cuộc đối thoại giữa hai cha con về những thắc mắc của trẻ thơ, về ước mơ tuổi trẻ của người cha.
- Miêu tả: hình ảnh hai cha con dạo bước cùng nhau trên bờ biển, dưới ánh nắng mai hồng, hoặc hình ảnh về cánh buồm.
- Tác dụng: Tôn vinh tình cha con và tình gia đình. Các yếu tố này giúp tác giả truyền đạt cảm xúc một cách rõ ràng, tạo nên sự ấn tượng và độc đáo cho bài thơ.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Tình cảm giữa hai cha con được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Điều đó khiến em suy nghĩ gì về tình cảm gia đình?
Phương pháp giải:
Đọc và phân tích ý.
Lời giải chi tiết:
- Tình cảm giữa hai cha con được thể hiện một cách chân thực qua những câu hỏi ngây ngô của đứa trẻ và những câu trả lời từ tâm của người cha. Người cha không bất ngờ với những câu hỏi của con mà thậm chí còn hài lòng giải đáp cho con, từng bước dẫn dắt con đến với ước mơ.
- Điều này khiến em hiểu rõ hơn về tình cảm gia đình, rằng nó là sự yêu thương không điều kiện của cha mẹ dành cho con cái.
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Em đánh giá thế nào về tình cảm, cảm xúc của tác giả qua bài thơ này?
Phương pháp giải:
Đánh giá tình cảm của tác giả qua lời viết, hình ảnh trong bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Qua việc đọc và suy ngẫm bài thơ, em cảm nhận được tình cảm chân thành của tác giả thông qua mỗi từ ngữ. Tác giả dường như đang sống trong hình ảnh của người cha, thể hiện tình cảm cha con và truyền đạt nguyện vọng tốt đẹp cho cuộc sống của thế hệ trẻ sau này.