Soạn bài 'Những dấu vết tình mẫu tử', Ngữ văn lớp 6, Cánh Diều
Soạn bài 'Những dấu vết tình mẫu tử' một cách súc tích, Ngữ văn lớp 6, Cánh Diều
I. Chuẩn bị cho Hành trình:
* Đề xuất giải pháp cho phần chuẩn bị:
1. Tác giả tường thuật về ai và về sự kiện gì? Mục đích viết là gì?
- Tác giả tường thuật về bản thân, về cuộc tái ngộ với mẹ sau khoảng thời gian dài xa cách.
- Mục đích: Ghi chép lại những sự kiện và tâm trạng của tác giả trong cuộc gặp gỡ này.
2. Các dấu hiệu nào trong văn bản chứng minh tính chân thực của câu chuyện?
- Các dấu hiệu làm nổi bật tính chân thực của câu chuyện:
+ Sự hiện diện của người thân, đặc biệt là người cô và gia đình bên nội.
+ Sử dụng ngôi thứ nhất khi kể chuyện.
3. Tâm trạng, quan điểm của người kể chuyện đối với sự kiện và nhân vật như thế nào?
- Tâm trạng, quan điểm của người kể chuyện đối với sự kiện và nhân vật:
+ Đối với người cô: sự nhẫn nại, nhưng không giữ lại sự tức giận.
+ Đối với mẹ: tình cảm yêu thương, sự tôn trọng, hạnh phúc, và niềm vui khi tái ngộ mẹ.
4. Khám phá thêm về tác giả và hồi ký 'Những ngày thơ ấu''.
- Tác giả Nguyên Hồng:
+ Quê quán: Nam Định.
+ Tuổi thơ của ông trải qua nhiều thử thách và đau khổ.
+ Nổi tiếng với tác phẩm tiểu thuyết 'Bỉ vỏ'.
- Hồi ký 'Những ngày thơ ấu':
+ Miêu tả về những kí ức đau lòng của tác giả từ thời thơ ấu.
+ Hồi ký được xuất bản trên báo vào năm 1938 và sau đó được biên soạn thành sách.
II. Hiểu:
* Gợi ý trả lời phần đọc hiểu:
1. Trình bày về tình cảnh khó khăn của nhân vật 'tôi' ở Phần 1?
Nhân vật 'tôi' đang trải qua hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn: cha vừa mất, mẹ phải đi làm xa ở Thanh Hóa.
2. Làm thế nào nhân vật 'tôi' phản ứng khi nghe lời kể của người cô?
Nhân vật 'tôi' phản ứng trước lời kể của người cô:
- Ban đầu có vẻ sẵn sàng trả lời khi nghe câu hỏi về việc có muốn đến Thanh Hóa thăm mẹ hay không.
3. Phần 3 mô tả về điều gì? Có phải là trọng tâm của văn bản không? Liên quan đến đề mục văn bản như thế nào?
Bài viết 'Trong lòng mẹ ngắn nhất, Ngữ văn lớp 6, Cánh Diều' tập trung vào chi tiết về cuộc gặp giữa nhân vật 'tôi' và mẹ, nhưng không phải là trung tâm của văn bản. Nội dung liên quan đến chủ đề về tình cảm gia đình và mối quan hệ mẹ con.
4. Phân tích từ ngữ mô tả hành động và cảm xúc của nhân vật 'tôi' khi đột ngột gặp lại mẹ.
- Từ ngữ miêu tả hành động: 'phát hiện', 'đuổi theo', 'gọi tên', 'đuổi kịp', 'trèo', 'khóc'.
- Từ ngữ diễn đạt cảm xúc: 'bối rối', 'thẹn', 'tủi cực', 'sung sướng', 'ấm áp', 'mơn man', 'rạo rực'.
5. Hình ảnh của người mẹ qua con mắt của 'tôi' như thế nào?
- Hình ảnh của người mẹ hiện ra qua con mắt của 'tôi':
+ Hình bóng mẹ không hề xơ xác như bên nội nói, mà ngược lại, tràn đầy sức sống và tươi tắn.
+ Gương mặt mẹ toát lên với đôi mắt sáng bóng và làn da mịn màng, làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên.
+ Hơi thở và mùi quần áo của mẹ mang đến hương thơm nhẹ nhàng, làn da trắng hồng như ánh nắng mặt trời len lỏi qua những góc phòng.
6. Bức tranh minh họa tạo cho bạn ấn tượng gì về tình mẫu tử?
Bức tranh minh họa gợi lên ấn tượng về tình mẫu tử ấm áp, thiêng liêng, nơi mà tình cảm và hiểu biết giữa mẹ và con được thể hiện một cách sâu sắc và ấn tượng.
7. Tình mẫu tử thể hiện ra như thế nào qua cử chỉ, hành động, và cảm xúc của 'tôi'?
- Cử chỉ, hành động:
+ Tôi nằm gọn trong lòng mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng để hòa mình trong tình yêu thương âu yếm của mẹ.
+ Những kí ức về câu hỏi của người cô đã tan biến, vì tôi chẳng còn quan trọng khi đối diện với sự ôn nhu từ mẹ.
+ Không để ý đến lời mỉa mai từ người cô, tâm trạng tôi bừng sáng khi được ôm vào lòng mẹ.
- Cảm xúc: Hạnh phúc, sung sướng, và rạo rực tràn ngập tôi khi bên mẹ.
8. Tại sao 'câu nói đó ngay lập tức tan biến'?
Bởi vì nhân vật 'tôi' đang hoàn toàn đắm chìm trong cảm xúc hạnh phúc, khiến mọi nghi ngờ và tiêu cực trôi qua, và câu nói của người cô trở nên không đáng kể trước hạnh phúc của sự đoàn tụ với mẹ sau thời gian dài xa cách.
III. Sau khi đọc:
* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu hỏi 1 trang 54 Sgk Ngữ văn 6 - Tập 1
- Sự kiện quan trọng: Hồng, chú bé nhỏ, đã đoàn tụ với mẹ trong phần 3 của câu chuyện.
- Sự kiện này là trọng tâm của bài đọc và làm nổi bật ý nghĩa của việc quay về với người thân.
Đoạn trích 'Bên trái trái tim mẹ' thuộc thể loại hồi ký vì:
+ Nó ghi lại những ký ức từ thời thơ ấu và cảm xúc của tác giả trước sự kiện đó.
+ Câu chuyện được kể từ góc độ cá nhân với ngôi thứ nhất sử dụng từ ngữ 'tôi'.
Câu hỏi 5 trang 54 Sách Ngữ văn 6 - Bộ 1
Sau khi đọc đoạn trích 'Bên trái trái tim mẹ', tôi rất ấn tượng với tình cảm mà nhân vật chính dành cho mẹ. Bất kể những lời đàm tiếu của người thân và họ hàng, tôi vẫn luôn kính trọng, yêu thương và hiểu rõ hoàn cảnh khó khăn của mẹ. 'Tôi khao khát được gặp và trải qua những phút giây đặc biệt bên mẹ. Khi tôi gặp lại mẹ, mọi cảm xúc dường như tràn ngập lòng.'.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Đọc những trang văn của Hồng Nguyên, ta ngày càng kính trọng, ngưỡng mộ trước tấm lòng hiếu thảo, lòng kính trọng của nhà văn. Dù cuộc sống có khắc nghiệt đến đâu, nhân vật 'tôi' vẫn dành hết tình cảm yêu thương cho mẹ. Bạn cũng có thể tham khảo thêm nhiều bài soạn và văn mẫu lớp 6 khác:
- Soạn bài Hồn Quê Việt
- Soạn bài Nghệ thuật Viết văn