Buzz
Soạn bài Những Đứa Con Trong Gia Đình (Tác giả: Nguyễn Thi) - Bản Ngắn Nhất Trong Năm 2021
A. Soạn bài Những Đứa Con Trong Gia Đình (Tác giả: Nguyễn Thi) (Ngắn Nhất)
Câu 1 (trang 63 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
- Truyện Những Đứa Con Trong Gia Đình được trình bày chủ yếu từ góc nhìn của nhân vật Việt.
- Cách trình bày này có tác dụng:
+ Về cấu trúc câu chuyện: Câu chuyện được trình bày, kể cùng một lúc với việc khắc họa tính cách và thế giới nội tâm của nhân vật.
+ Về hình tượng nhân vật: Mô tả sâu sắc thế giới tâm hồn của nhân vật qua những dòng hồi tưởng về quá khứ.
Câu 2 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
Tác phẩm kể về một gia đình nông dân ở Nam Bộ với những hình ảnh của những con người truyền thống yêu nước. Truyền thống này đã liên kết họ với nhau.
⇒ Tất cả đều là những con người mạnh mẽ, gan dạ, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ đất nước. Họ không chỉ có lòng căm thù sâu sắc với kẻ thù mà còn có tình nghĩa, lòng trung thành và sự kiên định với quê hương và cách mạng.
Câu 3 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
| Nhân vật Chiến | Nhân vật Việt |
|---|---|
|
- Chiến có những phẩm chất được kế thừa từ người mẹ: gan góc, đảm đang, tháo vát. - Có những tính cách đa dạng: + Là một cô gái mới lớn nên tính cách đôi khi còn “rất trẻ con”. + Là một người biết nhường nhịn em, đảm đang, tháo vát. - Nét khác biệt so với người mẹ: + Trẻ trung, thích làm duyên, làm dáng. + Được cầm súng trực tiếp đánh giặc để trả thù nhà, thực hiện lời thề của mình: “Đã là thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: nếu giặc còn thì tao mất”. ⇒ Chiến vừa có cá tính vừa phù hợp với lứa tuổi, giới tính. Chiến là nhân vật được hồi tưởng qua Việt nhưng đã gây được ấn tượng sâu sắc . |
- Có nét riêng của cậu con trai mới lớn, tính còn trẻ con, ngây thơ, hiếu động: hay tranh giành phần hơn với chị, thích đi câu cá, bắn chim... + Đêm trước ngày lên đường: Vô tư “lăn kềnh ra ván cười khì khì”, vừa nghe vừa “chụp con đom đóm úp trong lòng tay”, rồi ngủ quên lúc nào không biết. + Cách thương chị của Việt cũng rất trẻ con “giấu chị như giấu của riêng” + Bị thương nằm lại chiến trường: sợ ma cụt đầu, khi gặp lại anh em thì như thằng Út ở nhà “khóc đó rồi cười đó”. - Vừa là một chiến sĩ dũng cảm, kiên cường: + Còn bé: dám xông thẳng vào đá thằng giặc giết hại gia đình mình. + Lớn lên: nhất quyết đòi đi tòng quân để trả thù cho ba má. + Khi xông trận: chiến đấu dũng cảm, dùng pháo tiêu diệt được một xe bọc thép của giặc. + Khi bị trọng thương: vẫn luôn trong tư thế quyết chiến tiêu diệt giặc. ⇒Việt là một thành công trong cách xây dựng nhân vật của Nguyễn Thi. Tuy còn hồn nhiên và còn bé nhỏ trước chị nhưng trước kẻ thù Việt lại vụt lớn, chững chạc trong tư thế của một người chiến sĩ. |
⇒ Chiến và Việt là dòng sông sâu vượt xa trong dòng chảy của truyền thống.
Câu 4 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
Bản chất sử thi của truyện:
+ Bối cảnh sử thi: hiện thực của cuộc chiến ác liệt trên mặt trận miền Đông Nam Bộ.
+ Đề tài chiến tranh cách mạng.
+ Các nhân vật đại diện cho lý tưởng cộng đồng của dân tộc, phản ánh những phẩm chất tổng hợp của dân tộc, biểu tượng cho tinh thần công dân (ba, mẹ Việt, anh Việt, chị Chiến, đồng đội Việt và chú Năm,...). Đặc biệt là nhân vật Việt.
+ Bản chất sử thi của truyện được thể hiện qua di sản của gia đình với truyền thống yêu nước, căm thù kẻ thù, lòng trung thành với quê hương.
+ Truyện kể về một gia đình dài như dòng sông không ngừng chảy. ⇒ Truyện không chỉ là câu chuyện của một gia đình mà còn là biểu tượng của một đất nước đang dũng cảm chiến đấu với sức mạnh sinh ra từ nỗi đau. ⇒ Tính đoàn kết cộng đồng được thể hiện.
+ Lối văn trang nghiêm, hùng vĩ.
Câu 5 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
- Phần văn đầy cảm xúc nhất là đoạn miêu tả cảnh hai chị em Chiến, Việt mang bàn thờ qua nhà chú Năm: “Chị Chiến đứng giữa sân…nhấc bổng một đầu bàn thơ ba má lên...”
- Bầu không khí linh thiêng, sâu lắng đã làm cho Việt trở thành một người trưởng thành. Đây là lần đầu tiên Việt nhận ra bản thân mình (yêu thương chị gái, cảm nhận được nỗi thù Mỹ nặng trĩu trên vai).
+ Hình ảnh này mang ý nghĩa biểu tượng cho sự trưởng thành của hai chị em, có khả năng đối mặt với trách nhiệm gia đình và tiếp tục viết tiếp chương mới của cuộc sống trong dòng chảy truyền thống của gia đình.
⇒ Thế hệ sau sẽ mạnh mẽ, trưởng thành và có thể đi xa hơn.
Luyện tập
Câu 1 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
Phần văn mô tả cuộc trò chuyện giữa Chiến và Việt vào đêm trước khi họ ra đi là một phần văn đặc sắc, thể hiện rõ tính cách và bản sắc của từng nhân vật.
- Cả hai đều yêu quý mẹ và gánh chịu nỗi đau từ quá khứ của mẹ.
- Mỗi nhân vật mang những đặc điểm tính cách riêng biệt.
- Sự đa dạng này được xác định bởi giới tính, tâm trạng, và vai trò trong gia đình của từng thành viên.
Câu 2 (trang 64 sách giáo khoa Ngữ Văn Lớp 12 Tập 2):
Tìm hiểu toàn bộ tác phẩm
B. Tác giả
- Nguyễn Thi (1928-1968)
- Sinh ra tại Nam Định
- Hoạt động văn học và tham gia vào cuộc kháng chiến
+ Năm 1943, ông theo người anh đến Sài Gòn, vừa làm công việc kiếm sống vừa tự học
+ Tham gia vào cuộc cách mạng năm 1945 và gia nhập lực lượng vũ trang. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ông tham gia hoạt động tuyên truyền, đồng thời tích cực tham gia vào hoạt động văn nghệ
+ Năm 1954, ông chuyển về miền Bắc, làm việc tại tòa soạn của tạp chí Văn nghệ Quân đội
+ Năm 1962, ông tự nguyện quay lại miền Nam, công tác tại Cục chính trị quân giải phóng miền Nam, cũng là một trong những người sáng lập và chịu trách nhiệm tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng
- Phong cách nghệ thuật:
+ Bắt nguồn từ hiện thực nóng bỏng, khốc liệt trên mặt trận miền Đông Nam Bộ
+ Nhân vật trong tác phẩm của ông là những người nông dân từ vùng Đông Nam Bộ, những con người mang bản tính hồn nhiên, thẳng thắn, trung hậu, với lòng căm thù giặc sâu sắc; gan góc, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì quê hương, vì độc lập và tự do của Tổ quốc
+ Khả năng phân tích tâm lý nhân vật của ông rất tinh tế, sâu sắc
+ Tác phẩm của ông vừa phong phú về hiện thực, đầy những chi tiết ác liệt của cuộc chiến, vừa chứa đựng tình cảm trữ tình sâu lắng, bằng một ngôn từ phong phú, góc cạnh, đậm đà hương vị của miền Nam, giúp tạo nên những nhân vật có tính cách mạnh mẽ
- Các tác phẩm chính: “Trăng Sáng”; “Đôi Bạn”; …
C. Các Tác Phẩm
- Nguyuễn Thi viết 'Những đứa con trong gia đình' trong những ngày chiến đấu khốc liệt tại tạp chí “Văn nghệ Quân giải phóng”.
- Thể loại: Truyện ngắn
- Phương thức biểu đạt: Tự sự
- Tóm tắt
Chuyện kể về hai chị em Chiến – Việt, những đứa con trong một gia đình đầy mất mát: cha bị Pháp giết hồi năm Việt chín tuổi, mẹ mới bị lính Mỹ bắn chết. Khi trưởng thành, cả hai cùng nhập ngũ. Việt trong trận đánh mạnh mẽ hạ gục xe bọc thép Mỹ, nhưng bị thương nặng. Lúc tỉnh dậy, Việt nhớ về gia đình và người thân. Cả hai chị em đều háo hức tòng quân, nhưng chị Chiến nhận thấy Việt chưa đủ tuổi và phải xin chú Năm giúp. Sau khi được tòng quân, chị Chiến nói chuyện với Việt về những việc gia đình. Việt ủ rũ chấp nhận mọi quyết định của chị Chiến vì thấy chị nói giống má quá. Ngày sau, khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm, Việt cảm thấy 'thương chị lạ'. Sau khi được tìm thấy, Việt được chữa trị và hồi phục sức khỏe. Anh Tánh nhắc nhở Việt viết thư kể chiến công của mình. Việt muốn viết nhưng cảm thấy thành tích của mình nhỏ bé so với đồng đội và mong ước của má.
- Bố cục:
+ Phần 1 (từ đầu đến “đang bắt đầu xung phong”): Việt bị thương ở trận chiến, tỉnh dậy và sẵn sàng chiến đấu khi đồng đội đến
+ Phần 2 (phần còn lại): Kí ức của Việt về cuộc tranh luận giữa hai chị em về việc đi tòng quân
- Người kể: Thứ ba
- Ý nghĩa của tiêu đề - Đó là những người được lớn lên và phát triển trong một gia đình mang truyền thống tốt đẹp, đáng tự hào.
+ Họ là những người đã tiếp tục truyền thống cách mạng của gia đình mình một cách xứng đáng.
+ Được làm nổi bật, khen ngợi sự kết nối mạnh mẽ, thiêng liêng giữa các thế hệ trong gia đình, giữa con người và gia đình.
+ Qua kí ức của Việt khi bị thương về những thành viên trong gia đình, tác giả ca ngợi tinh thần yêu nước, truyền thống cách mạng của một gia đình cũng như của dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ xâm lược.
- Giá trị nội dung: Truyện kể về những con người trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung với quê hương cách mạng. Sự gắn bó sâu sắc giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo ra một tinh thần to lớn trong cuộc kháng chiến cứu nước chống Mỹ của dân tộc Việt Nam.
- Tầm quan trọng về mặt nghệ thuật: Câu chuyện mô tả về những con người thuộc một gia đình nông dân ở miền Nam, họ tỏ ra rất yêu nước, căm thù kẻ thù, và trung thành với quê hương cách mạng. Sự kết nối sâu sắc giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, cũng như giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc, đã tạo ra một tinh thần mạnh mẽ cho con người Việt Nam, cho dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống lại Mỹ để bảo vệ đất nước.
