Soạn bài 'Những ngôi sao xa xôi' ngắn nhất
A. Soạn bài 'Những ngôi sao xa xôi' (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
- Truyện được kể từ góc nhìn của nhân vật chính là Phương Định, tạo điểm nhìn phù hợp để tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh và đời sống nội tâm của các nhân vật một cách chân thực.
Câu 2 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
Thao | Phương Định | Nho | |
Nét chung | Tinh thần trách nhiệm cao, anh dũng, gan dạ, bình tĩnh, có lòng yêu nước tha thiết, có tình đồng đội đồng chí gắn bó keo sơn, lạc quan, yêu đời, hồn nhiên. | ||
Nét riêng | Là tổ trưởng, từng trải, nhút nhát, mềm yếu nhưng quyết đoán, hay chép lời bài hát, tỉa lông mày nhỏ như cái tăm, áo lót nào cũng thêu chỉ màu, cô sợ máu và sợ vắt. | cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, hay hát, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư về gia đình và thành phố. | Là em út trong tổ: xinh xắn, tính nết trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ bé nhỏ, nhẹ nhàng và rất rắn rỏi, bản lĩnh. |
Câu 3 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
Tâm lý nhân vật Phương Định:
- Phương Định tự quan sát và tự đánh giá bản thân ở đầu truyện: nhạy cảm, luôn chú ý đến vẻ bề ngoài (tự nhận mình là một cô gái khá), nhận ra sự chú ý từ người khác, tự hào nhưng không khoe khoang, thể hiện một cách kín đáo và kiêu kỳ.
- Trong tình huống phá bom ở cuối truyện: can đảm, có trách nhiệm, tự trọng, quan tâm đến đồng đội (chăm sóc cho Nho).
- Phản ứng trước cơn mưa đá ở cuối truyện: ngây thơ, mơ mộng, lạc quan.
Câu 4 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
- Về ngôn ngữ, ngôn ngữ truyện đơn giản, nữ tính, phản ánh suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật bằng cách sử dụng ngôi 'tôi' – Phương Định. Người kể còn thêm vào đó những suy nghĩ và nhận xét của mình. Cách diễn đạt của câu chuyện khiến cho tình huống căng thẳng hoặc lãng mạn đều được tạo ra một cách chân thực.
Câu 5 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
Những người trẻ thời kháng chiến chống Mĩ là những chiến sĩ sẵn lòng thực hiện nhiệm vụ vì Tổ quốc và lòng yêu nước. Họ gan dạ, anh dũng, luôn sẵn sàng chiến đấu trên mặt trận, mang trong mình tình đồng đội và niềm tin vào cuộc sống.
Huấn luyện
Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ văn 9 Tập 2):
Một số bài thơ, đoạn thơ viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ :
Bài thơ về đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Bầu trời hình vuông ( Nguyễn Duy), Khoảng trời – bom đạn (Lâm Thị Mỹ Dạ), Thư gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật), Nghe tiếng chim hò hét trên đồi chốt (Hoàng Nhuận Cầm)...
Câu 2 (trang 122 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nhân vật Phương Định
Đoạn văn tham khảo:
Phương Định trong truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' là một biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ: dũng cảm, can đảm và hồn nhiên. Cô là một nữ chiến sĩ sống trên cao điểm của tuyến đường Trường Sơn, nơi yêu cầu sự dũng cảm và trách nhiệm cao. Với ngoại hình xinh đẹp và tinh thần lạc quan, Phương Định không chỉ làm việc hiệu quả mà còn là người đồng đội đáng tin cậy.
B. Tác giả
- Tên Lê Minh Khuê, sinh năm 1949
- Quê quán: Tĩnh Gia, Thanh Hóa
- Lê Minh Khuê tham gia lực lượng Thanh niên xung phong chống Mĩ từ năm 1965
+ Năm 1967, bà có những bài báo đầu tiên và từ năm 1969 bắt đầu viết văn
+ Năm 1967, bà có những bài báo đầu tiên và từ năm 1969 bắt đầu viết văn
+ Ngoài việc viết văn, bà còn làm phóng viên cho nhiều báo đài khác nhau
- Các tác phẩm chính của bà bao gồm: “Cao điểm mùa hạ”, “Màu xanh man trá”, “Tôi đã không quên”, “Bi kịch nhỏ”, “Cuộc chơi”…
- Phong cách nghệ thuật của bà: Viết truyện ngắn với một phong cách nữ tính, miêu tả tinh tế và đặc sắc.
C. Tác phẩm
- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” được viết năm 1971, trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ ác liệt, tác giả là một chiến sĩ thanh niên xung phong ở Trường Sơn.
- Thể loại: Truyện ngắn
- Phương thức biểu đạt: Tự sự
- Tóm tắt: Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong: Thao, Phương Định và Nho trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm kháng chiến chống Mĩ. Họ làm nhiệm vụ phá bom và lấp đất đá vào hố bom để thông đường cho đoàn xe ra mặt trận. Mặc dù công việc khó khăn, gian khổ và luôn đối mặt với nguy hiểm, họ vẫn giữ được niềm vui, sự hồn nhiên của tuổi trẻ và những giây phút mơ mộng. Họ yêu thương và gắn bó với nhau dù mỗi người có một cá tính riêng. Khi Nho bị thương, đồng đội lo lắng và chăm sóc cô rất tận tình. Cuối truyện, một trận mưa sao băng đã gợi lại trong lòng Phương Định những khát khao hoài niệm.
- Bố cục:
+ Phần 1: Phương Định kể về cuộc sống và nhiệm vụ của tổ trinh sát mặt đường.
+ Phần 2: Nho bị thương, hai chị em lo lắng và chăm sóc cho nhau.
+ Phần 3: Sự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.
- Ngôi kể: Thứ nhất
- Giá trị nội dung:
Trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, tâm hồn trong sáng, mơ mộng cùng tinh thần lạc quan dũng cảm giàu nghị lực của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn được miêu tả rõ nét. Đây là hình ảnh đẹp của thanh niên, thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ.
- Giá trị nghệ thuật:
Trong truyện ngắn, việc sử dụng ngôi kể thứ nhất - Phương Định để kể chuyện tạo ra tính chân thực, ngôn ngữ truyện sinh động, trẻ trung, và nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật qua hành động, lời nói, suy nghĩ xuất sắc.