Soạn bài (Nói và nghe trang 118) Thuyết trình về một vấn đề xã hội sử dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ (trang 118) - ngắn nhất Kết nối tri thức

Soạn bài Nói và nghe: Thuyết trình về một vấn đề xã hội sử dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ trang 118, 119, 120 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh soạn văn 10 dễ dàng hơn.

Soạn bài (Nói và nghe trang 118) Thuyết trình về một vấn đề xã hội sử dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ (trang 118) - ngắn nhất Kết nối tri thức

* Yêu cầu:

- Xác định rõ vấn đề xã hội cần thuyết trình.

- Nêu được lí do lựa chọn vấn đề xã hội để thuyết trình (từ phía cá nhân người nói và nhu cầu thực sự của người nghe).

- Làm sáng tỏ các phương diện (khía cạnh) chủ yếu của vấn đề xã hội được thuyết trình với lí lẽ và bằng chứng đầy đủ, thể hiện được quan điểm riêng của người nói.

- Lựa chọn ngôn ngữ và giọng điệu phù hợp (sống động, phong phú biểu cảm, có điểm nhấn,…), kết hợp một cách hài hòa với việc sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ (cử chỉ, biểu đạt, hình ảnh minh họa,…)

1. Sẵn sàng nói và lắng nghe

a. Chuẩn bị cho phần nói

* Lựa chọn chủ đề

* Thu thập ý tưởng và sắp xếp nội dung

Gợi ý

- Vấn đề xã hội: Ý nghĩa của việc đóng góp cho xã hội đối với giới trẻ

- Lý do chơi chơi xổ số tài:

+ Sống cống hiến là một lẽ sống đẹp, cần có trong con người dù ở bất kỳ thời đại nào

+ Đặt trong bối cảnh toàn thế giới đang trải qua đại dịch căng thẳng, lẽ sống cống hiến càng trở nên cao đẹp

+ Cuộc sống hiện đại hóa khiến con người dần thu về với lối sống cá nhân, tách biệt với cộng đồng

- Những khía cạnh cần lưu ý về vấn đề xã hội

+ Tình trạng lối sống của giới trẻ hiện nay

+ Biểu hiện của lẽ sống cống hiến trong xã hội hiện nay

+ Ý nghĩa của lẽ sống cống hiến

+ Bài học nhận thức và hành động

- Chúng ta nên có thái độ như thế nào trước vấn đề xã hội đó:

+ Ý thức trách nhiệm của bản thân

+ Lan tỏa lối sống đẹp, có ích, tránh xa những lối sống tiêu cực

+ Hoà nhập với tập thể, có tinh thần đóng góp chung

* Xác định từ ngữ then chốt

* Công cụ hỗ trợ

b. Chuẩn bị nghe

- Trước buổi thuyết trình, nên tìm hiểu sâu về đề tài. Nếu đề tài đã được xác định sẵn, bạn cần thu thập tư liệu liên quan và tổng hợp ý kiến của mình để trao đổi với người trình bày. Nếu có khảo sát trước, hãy tham gia tích cực để giúp chơi chơi xổ số tài phù hợp với mọi người.

2. Thực hành nói và nghe

* Mẫu bài nói tham khảo:

Giới trẻ và lối sống cống hiến

Xin chào các bạn! Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn về một vấn đề trong cuộc sống. Trước khi bắt đầu phần chia sẻ của mình, hãy cùng tôi quan sát những bức ảnh sau và chia sẻ cảm nhận nhé!

Nhìn vào các hình ảnh, chúng ta có thể nhận ra hai thái độ sống đối lập trong xã hội. Theo bạn, đó là gì? (người nghe trả lời)

Chính là lối sống cống hiến và lối sống ích kỷ, vô tâm. Hiện nay, khi cuộc sống ngày càng hiện đại, phát triển và công nghệ ngày càng cao, con người lại càng trở nên xa lạ với nhau. Đặc biệt là giới trẻ, họ dần trở nên tự ái, sống vì bản thân mình mà bỏ qua mối liên kết với xã hội. Trước vấn đề đau lòng này, tôi muốn chia sẻ với các bạn ngày hôm nay về: Tuổi trẻ và lối sống cống hiến.

Chúng ta đều biết rằng, tuổi trẻ là thời kỳ năng động, nhiệt huyết, có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất. Tuy nhiên, tuổi trẻ cũng là giai đoạn con người thường sống xa hoa, tận hưởng cuộc sống và sống cho bản thân nhất. Tình trạng buồn bã hiện nay là giới trẻ Việt Nam đang mất phương hướng trước các lựa chọn của mình. Họ chọn con đường dễ dàng, tiện lợi, theo đuổi theo lối mòn của người khác thay vì một con đường đầy thách thức và phải vượt qua khó khăn. Họ chọn con đường đã được người khác định sẵn thay vì tự đặt ra mục tiêu. Giới trẻ quen với lối sống tiện nghi, cho rằng giá trị bản thân nằm ở những vật chất mà họ có được. Do đó, họ theo đuổi xu hướng mất đi những giá trị thực sự của cuộc sống. Điều này đã tạo ra một tầng lớp sống ích kỷ và vô cảm. Họ thờ ơ trước nỗi đau của người khác, thậm chí lợi dụng sự bất hạnh của người khác để tận hưởng lợi ích cho bản thân. Họ sống trong tập thể nhưng chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân. Họ tôn trọng lối sống tự do bằng cách sống thoải mái, làm những gì mình muốn mà không quan tâm đến ý kiến của người khác. Có biết bao thanh niên trẻ tuổi sa chân vào lối sống xã hội thảm hại, nghiện ma túy để thỏa mãn lối sống sung sướng của họ. Biết bao cô gái xinh đẹp bỏ nhà, bỏ quê, xa xứ với hy vọng thay đổi cuộc sống mà không biết đó là chốn điều động trần gian. Đó là tình trạng của một tầng lớp giới trẻ chúng ta đang sống tự do và không chịu trách nhiệm!

Xã hội chúng ta có những phần u ám nhưng cũng tồn tại những tấm gương sáng, những người sống cống hiến cao đẹp, xứng đáng ngợi ca ngợi. Đó là những tấm gương cống hiến im lặng. Tuổi trẻ với nhiệt huyết, năng nổ của bản thân là nguồn lực có những đóng góp tích cực, nổi bật nhất trong xã hội. Họ có khả năng lao động, học tập và sức sáng tạo vượt bậc. Họ khẳng định giá trị bản thân không nằm ở những đồ hàng hiệu đắt tiền mà nằm trong những cống hiến có ích mà họ đóng góp trong xã hội. Họ lan tỏa tình yêu thương trong cuộc sống, đấu tranh loại trừ cái xấu, tôn vinh cái đẹp. Chỉ khi đối mặt với hoàn cảnh khó khăn, con người mới bộc lộ những bản chất thật trong con người mình. Như các bạn đã biết, đã hơn một năm nay, cả thế giới đã phải trải qua một đại hoạ – đó là dịch bệnh Covid-19. Đã có biết bao người hi sinh, biết bao bệnh nhân ra đi vì một thứ virus vô hình nhưng có sức tàn phá đáng kinh ngạc. Và giữa cái u ám của đại dịch, ta thấy nguồn sáng vẻ đẹp của tình người. Những y bác sĩ ngày đêm làm việc, cứu chữa những bệnh nhân nhiễm virus. Những tình nguyện viên ngày ngày túc trực, hỗ trợ bệnh nhân và các cán bộ làm việc. Những chiến sĩ bộ đội ta từ các doanh trại đồng lòng hướng về tâm dịch: họ phụ bếp, nấu cơm, dọn dẹp, sắp xếp và thậm chí họ nhường cả nơi nghỉ ngơi của mình cho các bệnh nhân điều trị. Những sinh viên trường Y xung phong vào tuyến đầu chống dịch, góp công góp sức vào công cuộc đẩy lùi dịch bệnh. Biết bao người trẻ từ mọi vùng miền Tổ quốc không ngại khó, ngại khổ cùng nhau kêu gọi quyên góp từ thiện, ủng hộ nhu yếu phẩm cần thiết cho người dân. Đã có rất nhiều mô hình ứng phó dịch bệnh được áp dụng như: Siêu thị 0 đồng, Đi chợ hộ,... với tinh thần “không để một ai bị bỏ lại phía sau”, “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Họ chính là những anh hùng đời thường, là tấm gương sáng để thế hệ trẻ chúng ta nơi theo.

Mọi người đều đang cống hiến, chung tay đóng góp một phần nhỏ bé của bản thân cho xã hội. Sống cống hiến giúp chúng ta có trách nhiệm hơn với chính bản thân mình và những người xung quanh. Lẽ sống cống hiến giúp gắn chặt tình người, tình đoàn kết giữa cá nhân với tập thể. Nếu biết cho đi, chúng ta sẽ được nhận lại. Cái nhận lại ấy có thể không có giá trị nhưng nó là vô giá. Bởi “hạnh phúc là cho đi”. Và hơn hết, nó khiến cộng đồng, xã hội, đất nước trở nên tươi đẹp hơn, phát triển hơn. Hãy thử nghĩ mà xem: Liệu xã hội sẽ ra sao, nhân loại sẽ như thế nào nếu một ngày cá nhân tách biệt với tập thể, con người xa lánh lẫn nhau? Có lẽ xã hội ấy thật đáng sợ mà tôi không thể tưởng tượng được hết.

Như vậy, tất cả chúng ta đều hiểu rằng: lẽ sống cống hiến có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với mỗi người trong cuộc sống. Vậy chúng ta cần làm gì để lan toả lối sống đẹp đẽ ấy? Hãy biết yêu thương, hãy chia sẻ, hãy gieo mầm hạnh phúc ở mọi nẻo đường bạn đi qua. Hạnh phúc không phải điểm đến mà chính là hành trình mà bạn đã nỗ lực vượt qua. Mọi hi sinh đều nhận được sự đền đáp xứng đáng. Vì vậy, hãy cho đi mà không mong cầu được nhận lại, hãy sẻ chia bằng tất cả tình yêu và sự chân thành. Hãy biết sống vì cộng đồng, hãy đóng góp những điều có ích cho xã hội. Và cụ thể bằng cách nào? Chúng ta có thể tham gia những hoạt động từ các tổ chức thiện nguyện uy tín, cũng có thể tự mình tạo ra những hoạt động ý nghĩa cho xã hội. Nhưng trước khi đóng góp cho xã hội, bạn hãy biết yêu thương và trân trọng chính bản thân mình và những người thân trong gia đình mình. Bởi chỉ khi có trách nhiệm với bản thân, bạn mới có thể hoàn thành nghĩa vụ với xã hội. Tuy nhiên, sống cống hiến không có nghĩa là luôn luôn phải cho đi, luôn luôn phải hi sinh bất chấp mọi ngăn cản. Bạn hãy nhớ rằng: lòng tốt cần có giới hạn và nguyên tắc. Chúng ta không thể cứ nhu nhược cho đi để rồi khiến lòng tốt bị lợi dụng lúc nào không hay. Chúng ta cũng không thể luôn luôn phải nghĩ cho người khác mà đánh mất bản thân mình. Vì vậy, hãy cứ sống là mình, sống sao để bản thân cảm thấy thoải mái và để cuộc sống trở nên ý nghĩa, giá trị hơn bao giờ hết. Hãy sử dụng lòng tốt của bản thân đúng đối tượng, đúng hoàn cảnh và đúng mục đích. Lòng tốt của chúng ta chỉ thực sự có nghĩa khi nó đem lại lợi ích cho cộng đồng mà không phải một món hàng lợi dụng.

Với tôi, dù còn là học sinh nhưng tôi nhận thức hơn ai hết, người trẻ chúng ta gánh vác trên vai tròng trách vô cùng cao cả đối với sự phát triển của xã hội. Vì vậy, bên cạnh học tập, tôi cần nỗ lực phấn đấu theo đuổi ước mơ hoài bão, sống có mục tiêu, biết cống hiến và hy sinh vì những điều có ích cho cộng đồng. Còn bạn, bạn sẽ làm gì để cống hiến cho xã hội? Hãy chia sẻ cùng tôi nhé!

3. Trao đổi 

- Người nghe phát huy vai trò chủ động bằng cách nêu vấn đề trao đổi, tranh luận…

- Người nói cần tự tin thể hiện quan điểm của mình, có thái độ tiếp nhận và phản hồi thích hợp trước những nhận xét, trao đổi của người nghe để phát triển và hoàn chỉnh ý tưởng, quan điểm của mình.

- Việc tự đánh giá và đánh giá về bài thuyết trình cần được thực hiện dựa theo các gợi ý trong bảng sau: