Soạn bài Nói và nghe: Diễn đạt ý kiến về vấn đề văn hóa truyền thống trong xã hội hiện đại trên trang 123, 124, 125 một cách ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ theo sách Ngữ văn lớp 7. Kết nối tri thức giúp học sinh dễ dàng soạn bài văn lớp 7 hơn.
Soạn bài (Nói và nghe trang 123) Diễn đạt ý kiến về vấn đề văn hóa truyền thống trong xã hội hiện đại
Trong phần Đọc, chúng ta đã được học về những đặc điểm đẹp đẽ đặc trưng của từng vùng miền. Những đặc điểm đẹp ấy phản ánh lối sống, nét đẹp văn hóa truyền thống của từng cộng đồng và đất nước Việt Nam nói chung. Tuy nhiên, liệu những đặc điểm đó còn tồn tại và còn ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại của chúng ta không? Qua các bài học trước, chúng ta đã làm quen với cách trình bày ý kiến về các vấn đề trong cuộc sống. Kế tiếp theo nội dung nói và nghe, trong bài học này, chúng ta sẽ thực hành diễn đạt ý kiến cá nhân về vấn đề văn hóa truyền thống trong xã hội hiện đại.
1. Trước khi nói
a. Chuẩn bị nội dung nói
- Văn hóa truyền thống là một vấn đề được nhiều người quan tâm.
- Có một số vấn đề có thể chuẩn bị để diễn đạt ý kiến của mình:
+ Sở thích tham gia các trò chơi dân gian trong cuộc sống hiện đại
+ Sử dụng các sản phẩm thủ công truyền thống trong sinh hoạt hàng ngày suốt đời
+ Giới trẻ và việc thưởng thức các loại hình nghệ thuật truyền thống
…
- Dự đoán trước các ý kiến phản đối có thể tồn tại để xây dựng bài nói có tính chiều sâu, bao quát được nhiều tình huống thực tế
- Chú ý đến tính cụ thể, thiết thực, khả thi của các kế hoạch, hoạt động mà mình đề xuất
- Tạo đề cương cho bài nói:
+ Vấn đề mà em sẽ trình bày là gì?
+ Tại sao em chọn vấn đề này để trình bày?
+ Trình bày những thông tin đáng chú ý về vấn đề đó
+ Chia sẻ các hình ảnh minh họa
+ Phát biểu ý kiến cá nhân về vấn đề được thảo luận
+ Nêu ra những mong muốn và giải pháp mà em đề xuất
+ Trình bày quan điểm của mình về các ý kiến thể hiện cách tiếp cận khác nhau đối với vấn đề
b. Huấn luyện
- Khi tự luyện tập, em có thể nhìn vào bản đề cương để diễn đạt. Chú ý kiểm soát thời gian trình bày
- Khi luyện tập theo nhóm, cần luân phiên đảm nhận vai trò người nói hoặc người nghe, đưa ra ý kiến cho nhau về nội dung bài nói
2. Trình bày bài nói
a. Khởi đầu
- Đặt ra vấn đề mà em muốn trình bày; nói tóm tắt lý do tại sao em chọn vấn đề đó
- Có thể bắt đầu bằng một câu hỏi hoặc một hình ảnh, câu chuyện, tình huống... để tạo không khí sinh động, hứng khởi
b. Triển khai
- Lần lượt trình bày các ý đã được chuẩn bị sẵn trong đề cương bài nói
- Tránh tập trung quá nhiều vào một ý làm bố cục của bài nói bị mất cân đối, gây khó khăn cho việc đảm bảo thời gian nói theo quy định
- Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên
- Quan sát phản ứng của người nghe
- Sử dụng cử chỉ, điệu bộ và biểu lộ cảm xúc phù hợp với nội dung trình bày
- Việc sử dụng bản trình chiếu (nếu có) phải được thực hiện gọn gàng, dứt khoát
c. Kết luận
- Tóm tắt nội dung đã trình bày
- Hướng người nghe vào các hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống
3. Sau khi nói
Trao đổi về bài nói dựa trên một số gợi ý sau:
Người nói |
Người nghe |
- Huy động trải nghiệm của bản thân để hiểu thấu đáo vấn đề được người nói đề cập. - Tập trung nhận xét, trao đổi về những ý chính của bài nói. - Nêu những ưu điểm nổi bật về nội dung và cách trình bày bài nói. - Nêu những điều em thấy chưa hợp lí trong nội dung và cách trình bày bài nói (chú ý nêu bằng chứng). - Bổ sung những nội dung cần thiết mà em cho là bài nói còn thiếu. |
- Lắng nghe, tiếp thu mọi trao đổi với thái độ bình tĩnh và tinh thần cầu thị. - Giải thích ngắn gọn về một số vấn đề mà người nghe có thể hiểu nhầm. - Trao đổi về những đánh giá mà em cho là chưa thỏa đáng, qua đó, củng cố thêm nội dung trình bày của mình (chú ý thể hiện thái độ nhã nhặn trong trao đổi). - Tự rút ra những kinh nghiệm bổ ích trong việc chuẩn bị nội dung và trình bày bài nói.
|
Bài nói tham khảo:
Mỗi quốc gia, mỗi vùng lãnh thổ đều có đặc trưng riêng, một vẻ đẹp văn hóa độc đáo. Chúng ta cần biết giữ gìn và lan tỏa những giá trị đó đến với bạn bè trên khắp năm châu. Bản sắc văn hóa dân tộc là biểu hiện của những giá trị văn hóa từ thời xa xưa của dân tộc, truyền từ đời này sang đời khác, thành những phong tục tập quán, những nét đặc trưng của từng miền đất nước. Bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ làm nên sự đa dạng màu sắc cho cuộc sống mà còn là nền tảng quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước. Đặc biệt, văn hóa vùng miền là nơi con người giao lưu, tôn vinh vẻ đẹp của quê hương, cũng là nơi gắn kết vui đùa, học hỏi. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều giá trị trong bản sắc văn hóa dân tộc đang trầm lặng, mất dần hoặc biến chất. Do đó, mỗi cá nhân, đặc biệt là học sinh, cần có ý thức tìm hiểu, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc. Trường học cần tổ chức nhiều hoạt động để tuyên truyền, giúp học sinh hiểu biết sâu hơn về bản sắc văn hóa dân tộc. Mỗi học sinh cũng cần đề cao trách nhiệm của mình trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc, tích cực nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa đất nước.