Buzz
Soạn bài Nói và nghe: Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện trang 35, 36 ngắn nhất nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý được soạn theo sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh soạn văn 10 dễ dàng hơn.
Soạn bài (Nói và nghe trang 35) Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện - rút gọn từ Kết nối tri thức
* Yêu cầu:
- Trình bày tên truyện, tên tác giả, tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm một cách súc tích.
- Diễn đạt các ý kiến, đánh giá về tác phẩm truyện một cách thuyết phục: phát biểu rõ ràng, kết hợp ngôn từ và phi ngôn từ một cách hợp lý, làm nổi bật nội dung bài diễn thuyết.
1. Chuẩn bị nói và nghe
a. Chuẩn bị nói
* Chơi chơi xổ số tài
- Tái sử dụng kết quả từ bài viết trước sau khi được chỉnh sửa, tóm tắt các luận điểm quan trọng thành một đề cương đơn giản về việc giới thiệu và đánh giá về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “Chữ người tử tù” (Nguyễn Tuân)
* Tìm kiếm và tổ chức ý
- Bài nói cần bao gồm những ý sau:
+ Đặt tên cho bài nói: Giới thiệu, đánh giá về nội dung, nghệ thuật truyện ngắn “Chữ người tử tù” (Nguyễn Tuân)
+ Trình bày lí do chọn tác phẩm để phân tích và đánh giá.
+ Tóm tắt súc tích nội dung truyện.
+ Bày tỏ chủ đề của tác phẩm.
+ Phác họa các đặc điểm nghệ thuật độc đáo.
+ Nhận xét, đánh giá về thành công hoặc hạn chế của tác phẩm.
* Xác định từ ngữ chính xác
- Có thể sử dụng các cụm từ phù hợp với loại bài nói này như: Trong việc đánh giá tác phẩm này, tôi sẽ tập trung vào khía cạnh, … Điểm thu hút tôi nhất trong tác phẩm là... Đó là lý do tôi không thể không đề cập khi trình bày sức hấp dẫn của tác phẩm này...
b. Chuẩn bị nghe
- Trước khi bắt đầu bài nói, hãy chuẩn bị kỹ về nội dung của tác phẩm. Bạn cần đọc lại kiến thức về thể loại truyện đã được học trong bài này. Ngoài ra, nếu biết trước rằng tác phẩm truyện sẽ là đề tài nói, bạn có thể đọc tác phẩm, tóm tắt những suy nghĩ, cảm nhận cá nhân về nó.
2. Thực hành nói và nghe
|
Người nói |
Người nghe |
|
- Nêu đề tài của bài nói, trình bày lí do lựa chơi chơi xổ số tài. - Trình bày các ý của bài nói (theo đề cương đã chuẩn bị). - Tóm tắt lại nội dung chính của bài nói, đưa ra một số ý tưởng mở rộng. Chú ý: - Sử dụng các từ ngữ chuyển tiếp phù hợp để tạo sự liên kết chặt chẽ cho bài nói, giúp người nghe dễ theo dõi. Ví dụ: đầu tiên, tiếp theo, cuối cùng, tóm lại, thứ nhất thứ hai,... - Sử dụng giọng nói và ngữ điệu một cách thích hợp: nhấn mạnh, lên giọng, xuống giọng khi cần thiết, ... - Sử dụng có hiệu quả các động tác cơ thể, biết giao tiếp bằng mắt với người nghe và di chuyển vị trí một cách hợp lí. Các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, biểu đồ, ... (nếu có) cần được sử dụng với mức độ vừa phải, cốt để làm nổi bật vấn đề muôn nói. |
- Chú ý lắng nghe bài nói của bạn. - Nghe trên tinh thần chuẩn bị đưa ra các quan điểm của mình để đối thoại với người nói. - Đặt câu hỏi để người nói trình bày, giải thích về những nội dung còn chưa rõ. - Trao đổi với người nói về những điểm mà mình chưa đồng tình. |
* Bài nói tham khảo:
Kính thưa quý thầy cô và các bạn. Tôi là............học sinh.........tại trường.........
Trước một tác phẩm truyện, mỗi người đều có thể có những cảm nhận, quan điểm riêng, và nhận xét về nội dung và nghệ thuật của nó. Trong bài nói hôm nay, tôi muốn giới thiệu, và đánh giá về nội dung, nghệ thuật của truyện ngắn “Chữ người tử tù” của nhà văn Nguyễn Tuân.
Đầu tiên, tôi sẽ giải thích vì sao tôi chọn tác phẩm “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân để giới thiệu đến mọi người. Thứ nhất, Nguyễn Tuân được đánh giá là “nhà văn vĩ đại, một nghệ sĩ cả đời tìm kiếm cái đẹp”, ông có vị trí và ý nghĩa quan trọng trong văn học Việt Nam. Trước cách mạng, ông tránh xa hiện thực, tìm về một thời kỳ lịch sử, tập truyện “Vang bóng một thời” là một minh chứng rõ ràng cho phong cách của ông trước cách mạng. Trong tập này, không thể không nhắc đến “Chữ người tử tù” với sự duyên dáng và sáng tạo chữ viết truyền thống. Thứ hai, truyện này được đánh giá là một tác phẩm gần như hoàn hảo.
“Chữ người tử tù” xuất hiện trong tập “Vang bóng một thời” năm 1940, khi được đăng trên tạp chí Tao đàn dưới tựa đề “Dòng chữ cuối cùng”, sau đó được biên soạn thành sách với tựa đề “Chữ người tử tù”. Tác phẩm đã truyền đạt đầy đủ tinh thần của tác giả, cũng như giá trị nhân văn của nó. “Chữ” là biểu tượng của cái đẹp, cái tài sáng tạo ra cái đẹp, cần được tôn vinh và ca ngợi. “Người tử tù” là biểu hiện của cái xấu, cái ác, cần phải loại bỏ khỏi xã hội. Ngay từ tựa đề đã chứa đựng những mâu thuẫn, tạo ra tình huống truyện ly kỳ, kích thích sự tò mò của người đọc. Thông qua đó, tác phẩm nổi bật chủ đề tư tưởng: tôn vinh cái đẹp, cái tài, khẳng định sự bất tử của cái đẹp trong cuộc sống.
Câu chuyện diễn ra trong môi trường nhà tù, vào những ngày cuối cùng của người tử tù Huấn Cao, một người mang chí lớn và tài năng lớn nhưng không được thế gian công nhận. Vị thế xã hội của hai nhân vật có nhiều sự đối nghịch. Huấn Cao muốn lật đổ trật tự xã hội, còn quản ngục đại diện cho luật pháp và trật tự xã hội. Nhưng về mặt nghệ thuật, họ có vị thế ngược lại: Huấn Cao là người có tài viết chữ đẹp, sáng tạo ra cái đẹp, còn quản ngục là người yêu và trân trọng cái đẹp. Đó là mối quan hệ gắn bó chặt chẽ. Với tình huống độc đáo, câu chuyện phát triển hợp lý và logic, làm nổi bật tính cách nhân vật và chủ đề: Sự bất tử của cái đẹp, sự chiến thắng của cái đẹp. Sức mạnh cảm hóa của cái đẹp.
Trong tác phẩm, Huấn Cao là người có tài viết chữ đẹp và nổi tiếng khắp nơi. Cái tài của ông được người dân tôn trọng và khao khát. Không chỉ tài năng, vẻ đẹp của Huấn Cao còn là vẻ đẹp của thiên tài. Mỗi chữ ông viết như một món quà từ thượng đế. Tâm hồn của Huấn Cao cao quý, biết trân trọng cái đẹp và cái tài.
Vẻ đẹp của Huấn Cao không chỉ nằm ở tài năng viết chữ mà còn ở tính nhân quả và lòng hiếu thảo của ông. Ông không bao giờ sử dụng tài năng của mình để đe dọa hay thể hiện sức mạnh. Tấm lòng của Huấn Cao luôn trân trọng và quý trọng cái đẹp.
Huấn Cao là người có tính cách mạnh mẽ và dũng cảm. Ông dám đối đầu với triều đình và không sợ đối mặt với nguy hiểm. Thậm chí trong những thời khắc cuối cùng của mình, ông vẫn giữ tư thế hiên ngang và bất khuất.
Cảnh cho chữ trong tác phẩm là biểu tượng của vẻ đẹp và tinh thần cao quý của Huấn Cao. Huấn Cao không chỉ tạo ra những nét chữ đẹp mắt mà còn truyền tải tinh thần và giá trị cao quý.
Quản ngục là người có số phận bi kịch, sống trong môi trường tàn nhẫn của nhà tù. Tuy nhiên, ông vẫn giữ được tâm hồn cao quý và tôn trọng cái đẹp. Hành động của quản ngục là minh chứng cho tình cảm cao quý giữa các nhân vật.
Trong những ngày cuối cùng của Huấn Cao, quản ngục đã tổ chức một đêm xin chữ cực kỳ bất thường. Hành động này thể hiện lòng biết ơn và sự tôn trọng của quản ngục dành cho Huấn Cao. Cả hai đều thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của mình trong tình huống này.
Tác phẩm đã tạo ra tình huống truyện độc đáo với việc xây dựng nhân vật đặc sắc, mỗi nhân vật mang vẻ đẹp riêng, vẻ đẹp thiên lương, khí phách và trọng trách đối với những người tài. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng thành công khi Nguyễn Tuân đã khơi dậy không khí của quá khứ, với nhịp điệu câu văn chậm rãi, thong thả, tái hiện lại không khí cổ xưa của câu chuyện. Sự đối lập trong bút pháp được áp dụng một cách thành thạo và tài tình.
Trong truyện ngắn Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã thể hiện niềm tin vào sự chiến thắng của cái đẹp và cái thiên lương trước cái xấu xa, tàn nhẫn. Ông cũng tôn trọng những giá trị văn hóa truyền thống và bộc lộ lòng yêu nước thông qua tác phẩm. Sự đa dạng và sâu sắc trong xây dựng tình huống, cùng với ngôn ngữ tinh tế đã làm nên thành công của tác phẩm.
Cảm ơn quý thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Tôi rất vinh dự nếu được chia sẻ và giới thiệu nhiều tác phẩm truyện khác mà mọi người quan tâm.
3. Trả lời câu hỏi
- Người nghe đưa ra nhận xét, góp ý, hoặc câu hỏi về bài nói. Người nói tiếp nhận ý kiến này và tiến hành trao đổi (tán thành, phản đối, trả lời câu hỏi, hoặc mở rộng thảo luận,...).
- Thực hiện tự đánh giá và đánh giá về bài trình bày dựa trên các nội dung được nêu trong bảng sau:
